علم، حیات، مغز

2022-08-21 18:28:09 هر شب چه تعداد ستاره در آسمان می‌بینیم؟

احتمالا اغلب افراد در پاسخ به این پرسش که «اگر در یک شب تاریک، در آسمانی صاف و بدون ابر و به دور از آلودگی نوری شهرها به آسمان خیره‌شویم چند ستاره می‌بینیم؟» خواهند گفت: میلیون‌ها یا میلیاردها ستاره. با وجود آن که در کهکشان ما یعنی راه شیری دست‌کم بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد ستاره وجود دارد، اما واقعیت این است که تعداد ستاره‌هایی که هر شب با چشم غیرمسلح و بدون تلسکوپ در آسمان بالای سر خود می‌بینیم، به مراتب کمتر از این‌هاست.

چشم انسان می‌تواند در یک شب تاریک با آسمان صاف، تنها حدود ۲۵۰۰ ستاره را ببیند. البته این تمام ماجرا نیست. تعداد ستارگانی که می‌توان با چشم غیرمسلح در آسمان مشاهده کرد، در عمل حتی از این نیز کمتر است و به دلیل پدیده‌های جوی، نور شهرها و یا آلودگی هوا و نظایر آن، حداکثر می‌توان بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ ستاره را دید.

اگرچه تخمین‌های دست بالاتری نیز وجود دارد که بر اساس آنها تعداد ستارگان قابل مشاهده با چشم غیرمسلح حدود ۱۰هزارتاست که طبیعتا بسته به اینکه در نیمکره شمالی باشیم یا نیمکره جنوبی، حدود ۵۰۰۰ ستاره را خواهیم دید.
@dw_farsi باز کردن / نظر دهید

2022-08-19 18:36:28 هستند کسانی که به صرف تورق اجمالی کتاب‌های اولیه‌ی کارل پوپر، فیلسوف بزرگ علم در قرن بیستم، مدعی‌اند پوپر، به طور کلی، نظریه‌ی تکامل را نظریه‌ای متافیزیکی، غیر تجرپه‌پذیر و ابطال‌ناپذیر عنوان کرده است و این مدعا را همچون ابزاری کارآمد (!) جهت مبارزه‌ی خود با نظریه‌ی تکامل اینجا و آنجا بکار می‌برند. این افراد کاملاً غافل‌اند که نگاه پوپر به نظریه‌ی تکامل در طول سالیان بعد دگرگونی بسیار پذیرفت و تا حد بسیار زیادی از آراء اولیه‌اش فاصله گرفت و خود را به‌سبب متافیزیکی دانستن نظریه‌ی تکامل و غیرعلمی خواندن علومی تاریخی نظیر دیرینه‌شناسی و زیست‌شناسی تکاملی سرزنش کرد.

مقاله‌ی خوبی (که لینک آن را در پایان این مطلب قرار داده‌ام) نوشته‌ی Frank J. Sonleitner، استاد سرشناس زیست‌شناسی در دانشگاه اوکلاهاما، در سال ۱۹۸۶، در عین کوتاه‌بودن، با نقل قول‌های بجا از آثار مختلف پوپر، به‌خوبی سیر تحول نگاه این فیلسوف بزرگ را نسبت به نظریه‌ی تکامل و داروینسیم نشان داده است.

پی‌نوشت:

اول:

روش‌های بالقوه‌ی مختلفی برای ابطال نظریه‌ی تکامل وجود دارد که از طریق آنها می‌توان به‌خوبی علمی‌بودن آن را نشان داد. در زیر صرفاً به چهار مورد از آنها اشاره می‌کنم:

۱- اگر مشخص شود که جاندارانی با DNA «کاملاً» یکسان صفات مختلفی از خود بروز داده‌اند.

۲- اگر مشخص شود که جهش (mutation) «اصلاً» رخ نمی‌دهد.

۳- اگر معلوم شود که هر چند جهش اتفاق می‌افتد ولی به نسل‌های بعدی «به هیچ وجه» به ارث نمی‌رسد.

۳- اگر مشخص شود که هر چند جهش‌ها به ارث می‌رسند ولی «قادر نیستند» آن دسته تغییرات فنوتیپی را موجب شوند که انتخاب طبیعی مبتنی بر آنها عمل کند.

خود داروین هم البته راه ابطال نظریه‌اش را نشان داد و گفت اگر مشخص شود که جانداری پیچیده آناً به‌وجود آمده باشد و نه از طریق تغییرات و تعدیلات پرشمار، آهسته و پیوسته، نظریه‌اش مطمئناً از هم فرو خواهد پاشید.

دوم:

پوپر در سال ۱۹۷۶ و در زندگی‌نامه‌ی خودنوشتش با عنوان «Unended Quest» که دست‌کم دوبار هم به فارسی ترجمه شده است (با عنوان «جستجوی ناتمام/ ترجمه‌ی ایرج علی‌آبادی/ انتشارات اندیشه عصر نو » و «عطش باقی/ ترجمه‌ی سیامک عاقلی/ انتشارات دوستان) از تمایلش به «حقیقت» خواندن تکامل و نه نظریه‌خواندن آن می‌گوید.

با این همه، من شخصاً معتقدم نظریه‌ی تکامل مانند هر نظریه‌ی علمی دیگری مطلقاً نقدناپذیر و رویین‌تن نیست و تفاوت اصلی علم با ایدئولوژی، از هر سنخش، دقیقاً در همین است که می‌توان نظریه‌های علمی را بازبینی مجدد کرد، بی‌رحمانه نقد کرد، حک و اصلاح کرد و در صورت لزوم و با عرضۀ شواهد و مدارک نقیض آنها را رد کرد.

- عبدالرضا شهبازی

لینک مقاله: https://bit.ly/3HzD1Fl

@dirinenegar باز کردن / نظر دهید

2022-08-19 18:36:27 باز کردن / نظر دهید

2022-08-17 08:32:04 @dirinenegar باز کردن / نظر دهید

2022-08-14 11:30:41 داستان تولد یک ملت: نگاهی به کتاب «سلام اول»

نوشته‌ی عبدالرضا شهبازی
نشریه‌ی اندیشه‌ی پویا، سال ۱۳۹۲

@Englishnutsbolts باز کردن / نظر دهید

2022-08-12 13:18:28 شبکه‌ی چهار سیما قاعدتاً شبکه‌ای است ویژه‌ی افرادی که در سطوح بالاتر معرفتی و علمی قرار دارند و به تعبیری شبکه‌ی فرهیختگان است.

چقدر دردناک است که در چنین شبکه‌ای که (مثل سایر شبکه‌های تلویزیونی و کانال‌های رادیوییِ ملی) با پول بیت‌المال و تک‌تک ایرانیان می‌چرخد، چنین جعلیاتی پمپاژ می‌شود. هم مجری و هم میهمان برنامه (که هر دو را نمی‌شناسم) اطلاعات کاملاً غلطی را به‌نام تاریخ علم به خوردِ مخاطب می‌دهند.

انسان‌ها فقط یک بار به ماه سفر نکردند (آنگونه که این دو نفر می‌گویند)، مجموعاً شش‌بار بر ماه فرود آمدند:

۱- آپلو ۱۱ (ژوییه‌ی ۱۹۶۹)
۲- آپولو ۱۲ (نوامبر ۱۹۶۹)
۳- آپولو ۱۴ (فوریه ۱۹۷۱)
۴- آپولو ۱۵ (ژوییه و اوت ۱۹۷۱)
۵- آپولو ۱۶ (آوریل ۱۹۷۲)
۶- آپولو ۱۷ (دسامبر ۱۹۷۲)

در مجموع، ۱۲ فضانورد روی ماه قدم نهاده‌اند و راه رفته‌اند.

این‌ها اطلاعات سری و طبقه‌بندی‌شده نیست. دانش‌آموزان ممالک راقیه در دوران دبستان با آنها آشنا می‌شوند.

ضمن آنکه مدعیات منکران فرود انسان بر ماه (Moon Hoax) چنان سست و رسواست که ارزش رد کردن هم ندارند.

@dirinenegar باز کردن / نظر دهید

2022-08-12 09:53:56 «ریاضی‌دانان قوانین بازی را خودشان ابداع می‌کنند ولی فیزیک‌دانان از قوانینی پیروی می‌کنند که طبیعت تعیین کرده است. با این همه، هر چقدر که زمان می‌گذرد این واقعیت به طرز فزاینده‌ای آشکارتر می‌شود که قوانینی که به نظر ریاضی‌دانان جذاب‌تر بوده‌اند، همان قوانینی‌اند که طبیعت انتخاب کرده است.»

پُل دیراک

پل دیراک، ریاضی‌دان و فیزیک‌دانِ مشهور بریتانیایی، از بزرگترین نوابغِ تاریخ علمِ فیزیک بود. او یکی از پایه‌گذارانِ مکانیک کوانتومی بود و در سال ۱۹۳۳ به همراه اروین شرودینگر برنده‌ی جایزه‌ی نوبلِ فیزیک شد.

کانال دانش همگانی
@daneshhamegani باز کردن / نظر دهید

2022-08-11 13:22:19 مرغ‌های مگس (hummingbird) - که به‌غلط گاه آنها را مرغ مگس‌خوار می‌نامند! - جزو کوچک‌ترین پرندگان و البته کوچک‌ترین دایناسورهای زنده هستند.

این پرندگان که تماماً در قاره‌ی آمریکا پراکنده‌اند بیش از ۳۵۰ گونه‌ی مختلف دارند و غذای آنها عمدتاً شهد گل‌هاست، هرچند از حشراتِ ریزِ درپرواز و عنکوب‌های کوچک هم اگر بتوانند مضایقه نمی‌کنند.

یک گونه از این پرندگان (یا دایناسورها) مرغ مگس زنبوری (Bee Hummingbird) نام دارد که بومی کشور کوبا است و فقط کمتر از ۲ گرم وزن دارد و کوچک‌ترین پرنده در دنیا محسوب می‌شود. البته شاید هم بشود ادعا کرد این گونه‌ی مرغ مگس کوچک‌ترین دایناسور در طول تاریخ حیات بوده است.

@dirinenegar باز کردن / نظر دهید

2022-08-11 10:36:03 حدود ۱۷۰ میلیون سال قبل، در ژوراسیک میانی از دوران مزوزوئیک، و در جزیره‌ای با آب و هوای گرم واقع در عرض‌های میانه‌ی جغرافیایی، دایناسورهای گردن‌دراز غول‌پیکری که آنها را سوروپود می‌نامیم روی بستر مردابِ آب شوری کم‌عمق صدها رد پا از خود بر جای گذاشتند.

نقاشی از جان هود

توضیح:
نقاشی دو اشکال دارد. اول اینکه دایناسور گوشت‌خوارِ کوچک باید بدنی پوشیده از پر داشته باشد، حال آنکه چنین نیست.
دوم این‌که دستان این دایناسور باید رو به جلو قرار بگیرد و نه رو به عقب، آن‌گونه که در تصویر می بینیم.

@dirinenegar باز کردن / نظر دهید

2022-08-01 20:34:47 90 روزه انگلیسسی حرف بزن
‏ @basicenglishlearner

55" روزه انگلیسی بزبان مادری حرف بزن
‏ @Engmarya_k

آیلتسسس رو8 بگيريد با متد جدید (تضمینی)
‏ @ieltslearner

جملات ناب
‏ @jomaalate_nab

روزی صد لغت انگلیسی حفظ کن
‏ @engquo

آموزش زبان فرانسه هر روز یک جمله
‏ @salamehx

تحلیل معنایی و درکِ عمیقِ انگلیسی
‏ @Englishnutsbolts

لغت 504 آموزش رایگان 25 روزه
‏ @EnglishMarya

""انگلیسی ازصفر درکوتاهترین زمان""
‏ @languagemother

دانلود رایگان کتاب های صوتی
‏ @Sot_Books

تست بزن و انگلیسی فول شو
‏ @amoozesh_TV_ir

انگلیسی کودکان و نوجوانان Kids English
‏ @EnglishKidsEnglish

آیلتس "7" رایگان 45 روزه
‏ @SpecialIELTS

بورسیه و فاند تحصیلی Fund
‏ @ApplyandStudy

کتاب های ا𝐏𝐃𝐅ا رایگان دانلود کن
‏ @Modern_Books

دو قولوپ انگلیسی با فیلم و ویدئو
‏ @FitnessZabanSalamati

کنکور زبانت رو 100درصد بزن
‏ @fast_quizes

دانلود رایگان کتاب‌های صوتی و PDF
‏ @majalleye_ketab

انگليسسي باتست زدن فول شو
‏ @lovely_englishh

کودکان دوزبانه فقط با کارتون ها
‏ @EnglishWithFiles

زنان چگونه مردان را شیفه خود میکنند
‏ @ravanshenasgoroh

انگلیسی آسان روزی پنج دقیقه
‏ @alfacod

آموزش انگلیسی کودک درخانه با پکیج عالی ما!!
‏ @Clips4Kids

علم و آگاهی
‏ @dirinenegar

آموزش تخصصی خوشنویسی باخودکار
‏ @azad_sma

موسیقی موسیقی و زبان
‏ @MusicOwallpaper

آموزش دفاع شخصی(نقاط مرگبار)
‏ @selfdefense_Mirsharifi

انگلیسی را در اینجا کامل بیاموزید
‏ @English_foreveryone12

کتاب کتاب کتاب بخوانیم
‏ @LibMajazi

زبان برای همه فقط با کارتون ها
‏ @alllanguagescartoons

حفظ رايگان لغات 504 واژه با فيلم
‏ @codinghaye504

گرامر+گرامر برای صحبت کردن
‏ @grammarfad

آموزش حرفه ای سیاه قلم !!
‏ @LovelyPaintings

نکات مهم گرامر زبان انگلیسی
‏ @learn_grammar_official

جذب عشق در 3 دقیقه تضمینی
‏ @Subliminal_novin

انگلیسی آسان Easy English کلاس آنلاین
‏ @asSimpleasABC

انگلیسی مثل آب خوردن
‏ @Learn_English_deeply

آموزش تکنیک های زبان انگلیسی
‏ @PTEnglishtest1

نکات کاربردی TOEFL و IELTS
‏ @WritingandGrammar

عاشق آهنگهای خارجی با ترجمه ای؟
‏ @foreignmusixx

1401/5/10 باز کردن / نظر دهید