گفت و چای | فهیم عطار

2022-07-29 22:45:11 برای روز مبادا:
https://www.instagram.com/fahim.attar/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-29 06:50:56 حیاط خانه‌ی ما یک درخت چنار دارد که سالیانِ دورِ گذشته بعد از ظهرها زیر سایه‌اش صندلی می‌زدم و کتاب می‌خواندم. در واقع بیشتر ادای کتاب خواندن را در می‌آوردم. کتاب دست گرفتن بهانه‌ای بود که زیر سایه‌ی درخت بشینم تا نور آفتاب را که از لای برگ‌ها به زمین می‌تابید و نقشِ برگ خلق می‌کرد، تماشا کنم. باد هم می‌وزید و نقش برگ‌ها را روی زمین می‌رقصاند و ورق‌های کتاب را به هم می‌ریخت. عادت خوبی بود. برای یک ساعت خودم را به دست باد و آفتاب و سایه و نسیان می‌سپردم. بعد هم جمع می‌کردم و می‌رفتم داخل خانه و خلاص. یکی دو سال عادت روزانه‌ام همین سکون موقتی و دلچسب بود. اما از یک جایی به بعد چرخش روزگار سریع‌تر شد و عادت زیر درخت‌نشینی از برنامه‌ی روزانه‌ام حذف شد. چند سال ازش دور افتادم اما هر بار که از پنجره به درخت نگاه می‌کردم یاد آن یک ساعت‌های دلچسب می‌افتادم. هزار بار بعد از آن صندلی بردم و گذاشتم زیر درخت. آفتاب بود، کتاب بود، نقش برگ‌ها بود، باد هم بود. اما حال خوشَش نبود. انگار که آن حال و هوا فقط ما آن سالیان دورِ گذشته باشد. چقدر بد است که آدم پای درخت‌اش باشد اما آن درخت دیگر درخت سابق نباشد.

زمان قدیم‌تر، دو نفر هم‌دانشگاهی داشتم که یار غار سینما رفتن هم بودیم. کلاس‌های شجاعی و تائیدی و الخ را یکی در میان می‌پیچاندیم تا به جایش برویم سینما. ژانر فیلم هم مهم نبود. از فیلم‌ها درخشان بگیرید تا فیلم‌هایی که روح مرحوم حاتمی و هیچکاک را در گور می‌لرزاندند. ساعت سانس هم مهم نبود. مثلا فیلم کلاه‌قرمزی را ساعت دو شب در سینما آزادی تماشا کردیم. یک بار هم سه سانس پشت سر هم یکی از فیلم‌های جمشید آریا را نگاه کردیم. هر سه بار هم جمشید پوز دشمن را به خاک مالاند. به هر حال مهم فیلم نبود. مهم حال و روزِ خوش‌مان بود. مهم چیپس مزمز بود و سالن خنک سینما و بعد از آن هم آب‌طالبی و زر زر کردن‌های لاینقطع ما سه نفر و خندیدن به هر ترک دیواری. سفر آخری که آمدم ایران هر دو نفرشان را پیدا کردم. قرار گذاشتیم دو سه تا سانس پشت سر هم برویم و اتفاقات گذشته را تکرار کنیم. رفتیم و نشد. با این‌که مزه‌ی آن سالیان دور زیر زبانم بود. آن دو یاغی هم کنارم بودند. اما این دو یاغی، آن دو یاغی مورد نظر دیگر نبودند و من همان دو یاغی خودم را می‌خواستم. در واقع من هر سه یاغی آن سالیان دور را می‌خواستم. اما ما هم مثل درخت چنارمان در سال‌های دور جا مانده بودیم. چقدر بد است که باشی اما نباشی.

هزار مثال این شکلی توی سرم دارم. کسانی و چیزهایی که گذشته‌ی درخشانی باهاشان داشتم اما حالا هستند اما دیگر نمی‌درخشند. یا برای من دیگر نمی‌درخشند. انگار که این درخشش فقط برای آن زمان‌ها درست کار کند. مثل کبریتی که بکشی و روشن شود و بعد هم خلاص. چند کبریت این طوری آتش زدم؟ خدا می‌داند. همیشه تلاش مذبوحانه کردم تا دوباره شرایط را برگردانم به درخشش سابق. اما نشد. مگر می‌شود یک کبریت را دوبار آتش زد؟ آن سایه‌ی دلچسب و درخت مال آن سال‌ها بود. حالا درخت هست اما یک چیزی که نمی‌دانم چیست، فرق کرده است. ما ماندیم خاطره‌ی شیرینی که برای هم تعریفش می‌کنیم و لبخند می‌زنیم و دلمان برای خودِ گذشته‌مان تنگ می‌شود.

اما باید منطقی باشم. منِ این لحظه، خاطره‌ی شیرین دست‌نیافتنی آینده‌ام. الان من هزار کبریت آتش‌نزده توی دستم دارم. کبر‌یت‌هایی که دانه به دانه روشن می‌کنم و لذت‌شان را می‌برم. درخت‌های جدید. سکانس‌های جدید. باید با خودم به صلح برسم. انقضا یکی از ارکان زندگی است. زندگی‌ام مثل جویدن آدامس است. شیرینی‌اش دائمی نیست. دو ساعت بعد آدامس هست اما شیرینی‌اش تمام شده و تبدیل شده به یک خیال شیرین. اما مگر آدامس‌های جهانم تمام شده‌اند؟ نچ. آدامس و کبریت فراوان وجود دارد. من باید با فکر احیا نشدن گذشته‌ها به صلح برسم. آن‌چه تمام شده، تمام شده. شب‌بخیر.
#فهیم_عطار
@fahimattar باز کردن / نظر دهید

2022-07-21 00:22:50 یکی از لذت‌های زندگی من عکس گرفتن از آدم‌هایی است که وسط خیابان همدیگر را بغل می‌کنند. آدم‌هایی که شل همدیگر را بغل می‌کنند؛ مثل ماست. یا آدم‌هایی که آن‌طور سفت و خشن همدیگر را بغل می‌کنند که فکر می‌کنی همین الان است که دوبنده‌هایشان را بپوشند و کشتی بگیرند. یا آدم‌هایی مثل این دو نفر که عکس‌شان را گرفتم. همین آدم‌هایی که با رعایت تمام ظرائف همدیگر را بغل می‌کنند. مثل پیچیدن پیچک دور نهال لاغر گیلاس و این برنامه‌ها. از بین همه‌ی این‌ها، من همین دسته‌ی آخر را ستایش می‌کنم. آدم‌هایی که ظرافت رفتاری دارند.

من بنده‌ی آدم‌های ظریف هستم (به غیر از جواد). ظرافت که فقط در بغل کردن و بوسیدن نیست. همه جا هست. همین سفر آخرم به تهران. از کریم‌خان می‌خواستم برگردم آریاشهر. دمِ غروبِ پرترافیکِ تهران که تاکسی گیر نمی‌آید. بالاخره خودم را تقریبا انداختم جلوی یک پرایدِ پا به سن گذاشته و راننده‌ی جوانش را قانع کردم که من را برساند آریاشهر. گفت بپر بالا. من هم پریدم بالا. دنیای داخل پراید خیلی با آن غروب پرترافیک فرق داشت. تمیز بود. راننده موهایش را دم اسبی بسته بود و یک سبیل زورویی منظم هم برای خودش تراشیده بود. راه که افتاد از توی آینه نگاه کرد و گفت: «اجازه دارم آهنگ روشن کنم یا با کَسَت نیست سر گفت و شنود ای ساقی؟». اصلا طوری گفت که انگار خودِ آقا هوشنگ ابتهاج پشت فرمان است. بعد هم طوری رانندگی کرد که انگار یک قدح شربت زعفران بغل کردم و می‌ترسد بریزد. بهش گفتم که اگر دلش خواست مسافر هم بزند. گفت اگر آدم مستاصل دید، حتما. که یک نفر را دید و سوار کرد و پول هم نگرفت ازش. آدم این قدر ظریف و محتاط؟

یک معلم ادبیات داشتیم اهواز که ناظم‌مان هم بود. قشنگی‌اش این بود که تک‌تک کلماتش را با ظرافت و حوصله انتخاب می‌کرد و می‌زد. اغلب زبانش را قبل از هر جمله می‌کشید روی لبش. انگار بین دو نیمه‌ی فوتبال باشد و بخواهند زمین را آماده کنند برای نیمه‌ی دوم. این زبان کشیدن روی لب بهش فرصت می‌داد تا کلمات درستِ جمله بعد را پیدا کند. درنگ می‌کرد. حتی وقتی‌هایی که از دست شیبانی روانش رنده می‌شد و می‌خواست فحش بدهد. اندکی درنگ و بعد مثلا می‌گفت «پستان‌گزِ ناخلف». ظریف و دقیق. ظریف فحش می‌داد.

هدایت کاف خودش استاد ظرایف بود. یک بار پیام فرستاد و غیبت شیدا را کرد. گفت بوسه‌ و بغل و دوستت دارم بی‌هوا، نفسِ رابطه است که شیدا هیچ وقت رعایت این ظرایف را نمی‌کند. آن هم شیدایی که شیدای هدایت کاف بود. گفتم به خودِ شیدا چرا نمی‌گویی؟ بگو که دوست داری بی‌هوا مثل سنجاب از بالا بپرد روی شانه‌ات و بپیچد بهت و بگوید دوستت دارد و الخ؟ جواب هدایت خیلی خلاصه بود. ظرائف باید داوطلبانه اجرا بشوند. بوسه‌ی امری که بوسه نیست. من نیت آن بوسیدن را دوست دارم و نه خود آن بوسیدن را. آخ هدایت کاف!

گفتم که هدایت کاف خودش استاد مسلم ظرائف بود. از کنار هیچ لبخند و اخمی بی‌تفاوت رد نمی‌شد. همین بود که انسان خوبی بود. انگار که ظریف بودن خاک اعلای باغِ انسانِ خوب بودنش باشد. همین ظریف بودنش بود که قدرت دریافتش از این جهان را برده بود بالا. مثل رادارهای ناوهای جنگی. همه چیز را مشاهده می‌کرد و عکس‌العمل بهشان نشان می‌داد. عکس‌العمل‌های درست. تهش چی شد؟ خسته شد و و خودش را کشت. به هر حال همزیستی باغبان باغ نسترن‌ها با گوسفندان بی‌حواس کار راحتی نیست.
https://t.me/fahimattar/570
#فهیم_عطار
@fahimattar باز کردن / نظر دهید

2022-07-21 00:22:17 باز کردن / نظر دهید

2022-07-13 00:59:15 صبح بیدار شدم و دیدم محبوب یک عکس از ستاره‌ها فرستاده و نوشته که این عکس مربوط به سیزده میلیارد سال پیش‌ است که حالا تازه نورشان به ما رسیده و ناسا آن‌ها را ثبت کرده و فلان و این‌ها. همان لحظه از فرط هیجان آمدم تا از زاویه‌ی دید خودم چهار خط در باب این ماجرا بنویسم و هیجانم را خالی کنم. که خب فهمیدم هشت میلیارد نفر دیگر نظرشان را نوشته‌اند و خاک تمام زوایا را به توبره کشیده‌اند و چیزی برای من باقی نگذاشته‌اند. خب عزیزان یک چیزی هم ته کاسه‌ی ماست برای من باقی می‌گذاشتید تا نصیبم شود. اما سهم من فعلا شستن ظرف ماست است. همیشه چهار فاز از جهانیان عقب‌ترم. از درست کردن اکانت فیس‌بوک و اینستاگرام بگیرید تا خریدن ارز دیجیتال یا قطعه زمینی در شهر جدید بینالود یا امتحان کردن ماستِ بادمجان.

خلاصه هیچی به هیچی. حرفی باقی نمانده که بزنم. اصلا چه اهمیتی دارد. البته ممکن است که جای دیگری در این کائنات یک موجوداتی باشند که همین کاری را که ناسا کرده، با ما بکند. مثلا فکر کنید عکس از گذشته‌ی ما گرفته باشند. گذشته‌ای که برای ما گذشته اما برای آن‌ها زمان حال است. نه؟ بامزه نیست؟ البته بی‌فایده است. لااقل برای ما بی‌فایده است. اتفاقاتی که نباید بیفتد، افتاده و کاری‌اش هم نمی‌شود کرد. حالا فکر کنید یک ایمیل بگیریم که فرستنده‌اش از سیاره‌ی فلان است که بیا این عکس ده هزار سال پیش شماست که فلان فلان شده‌اید و این‌ها. یا مثلا این عکس چهل سال قبل‌تان است. خب که چی بشود؟ عباس عطار و آلفرد یعقوب زاده هم یک آرشیو دارند از چهل سال قبل ما. به درد امروزمان می‌خورد؟ نه. شاید به درد فردا بخورد. اما کاش یک سیاره‌ی دورتری بیاید و عکس آینده‌مان را بفرستد. قطعا آن یکی به دردمان می‌خورد. به حال این جوری انگولک کردن تاریخ خیلی هم نشدنی نیست.

افتاده‌ام به هجوگویی. البته این هجو آخر را هم بگویم و بروم. اگر ناسا امروز توانسته سیزده میلیارد سال پیش را ببیند، پس ممکن است که در جای دوری از این کائنات ما را سیزده میلیارد سال بعد هم ببینند؟ به عبارتی ما نامیرا هستیم. لااقل نورمان نامیراست. مثلا امروز صبح قهوه خریدم و پول قهوه‌ی خانم پشت سرم را هم حساب کردم. خانم محترم هم لبخند قشنگی تحویل داد. این اتفاق تمام شده؟ نه، تمام نشده است. این ثانیه ثبت شده و راه افتاده در کهکشان و سیاره به سیاره دارد تکرار می‌شود. تمام می‌شود؟ اصولا نه. کائنات که ته ندارد. تازه هر ثانیه در حال گسترش است. پس من و آن خانم قشنگ و آن لیوان قهوه حالا حالاها هستیم در خدمت کائنات؟ یعنی وقتی که من رفتم لب حوض کوثر، هنوز یک جایی در این کهکشان هم هستم؟ ای بابا. یعنی گذشته‌ی من پاک نمی‌شود؟ یعنی در واقع گذشته من زمان حال یک دانشمند در یک جایی از این کائنات است؟ این که خیلی ناجور است. امنیت نداریم.

به هر حال برای من گذشته، گذشته است. آن خانم عزیز رفته و قهوه‌ام هم سرد شده. گرفتاری‌هایم هم خیلی دم دستی هستند و ماهیت لوکس این چنینی ندارد. قیمت بنزین و نان و کفش. قانونی نبودن سقط جنین. نداشتن اختیار موی سر و جاهای دیگر. فقدان بوس. دوری مادر. ویروسی که ول‌ کن ماجرا نیست. پس این طور اکتشافات به درد من نمی‌خورد. حیف آن ده میلیارد دلاری که ناسا هزینه‌ی این پروژه کرده و دو سنت آن هم به کار من نمی‌آید.
#فهیم_عطار
@fahimattar باز کردن / نظر دهید

2022-05-25 20:39:22 یک خاطره‌ی بی‌ربط بگویم، بابت هیچ. اهواز زندگی می‌کردیم که وارد سن بلوغ شدم. یک خش ناجور افتاده بود به صدایم. وقتی حرف می‌زدم انگار دو شاخه تیرآهن نمره‌ی بیست را روی آسفالت می‌کشند. صد تا جوش هم صورتم را مثل ماشین عروس تزئین کرده بود. کل سوخت و ساز بدنم هم متمرکز شده بود روی دماغم و سرعت رشدش سه برابر جاهای دیگری بود که باید رشد می‌کرد. اما بدترین قسمت ماجرا این بود که یک شرارت خاصی درونم مثل لوبیای سحرآمیز رشد کرده بود. از آسیب رساندن و شیطنت کردن لذت می‌بردم. انگار یک چیزی درونم ارضا می‌شد. من هم تنها نبودم. پژمان هم بود. بنده‌ی هیچ خداوندی نبودیم و خودمان را سلطان کوچه می‌دیدیم. دو بار فیلم ترمیناتور را دیده بودیم و حس می‌کردیم قطر بازوهای‌مان هم اندازه‌ی دور کمر آرنولد است. که البته برعکس بود ماجرا.

چهارده ساله بودیم که آقای پهلوان خانه‌ی روبروی ما را خرید. اما اسباب‌کشی نکرد و خانه خالی مانده بود. دو هفته‌ی تمام تفریح من و پژمان این بود که با سنگ شیشه‌های خانه‌ی آقای پهلوان را بشکنیم. ماشالله، شیشه زیاد داشت و هر چی می‌شکستیم تمام نمی‌شد. سنگ برمی‌داشتیم و از این سمت دیوار پرت می‌کردیم توی خانه. برای چند ثانیه چشم‌های‌مان را می‌بستیم تا صدای شکستن شیشه بیاید. لذتی که در صدای شکسته شدن شیشه وجود داشت را هیچ شیشه‌بُری نمی‌توانست تولید کند. آن هم صدای ریختن شیشه‌ی خانه‌ای خالی که هیچ کس در آن زندگی نمی‌کرد تا در را باز کند و خِرمان را بگیرد.

دو ماه بعدتر آقای پهلوان آمد سر بزند به خانه. در را که باز کرد، نزدیک بود ضعف کند. ما دو تا آرنولد هم توی کوچه «یه‌شوت، یه‌ضرب» بازی می‌کردیم. کف حیاط پر بود شیشه و سنگ. انگار که رمی‌جمرات بود. پهلوان از ما پرسید که می‌دانید کی شیشه‌ها را شکسته است؟ گفتیم نه. از قبل هم با پژمان قرار گذاشته بودیم که اگر یک روز پهلوان آمد و یقه‌مان را چسبید، همه چیز را انکار می‌کنیم. اصلا فرار می‌کنیم. پهلوان که نمی‌دانست خانه ما کجاست. در می‌رفتیم و شب که می‌شد، از دیوار پشت برمی‌گشتیم خانه. کلا اهل عذرخواهی نبودیم. عذرخواهی مال کسی بود که اشتباهی مرتکب شود. ولی ما اشتباهی نکرده بودیم. اتفاقا خیلی هم درست زده بودیم وسط خال. یک شیشه‌ی سالم نگذاشته بودیم و تپه‌ی ندیده باقی نگذاشته بودیم. ما دو آرنولد محله بودیم که هدف غائی‌مان تخریب بود. نه عذرخواهی می‌کردیم و نه به فکر جبران بودیم.

تنها کاری که کردیم این بود که با آقای پهلوان همدردی کنیم. بهش گفتیم چند روز پیش دو نفر با موتور آمدند و شیشه‌ها را شکستند و رفتند. احتمالا با شما خصومت شخصی داشتند. خدا آن دو موتور سوار را لعنت کند. آن‌قدر هم جدی این ماجرا را تعریف کردیم که خودمان هم باورمان شد. حتی می‌توانستیم چهره‌شان را تصور کنیم. بعد هم رفتیم از خانه یک جارو رشتی آوردیم و دادیم به پهلوان که کثافت‌کاری آن دو موتورسوار را جمع کند. کمکش هم نکردیم. باید می‌رفتیم سر کوچه از دکان قائمی بستنی می‌خریدیم. به هر حال فرق بزرگی وجود دارد بین آدمی که با سنگ شیشه را می‌شکاند و آن کسی که توپش اشتباهی به شیشه می‌خورد. یکی به هدف زده و می‌رود بستنی بخورد، آن یکی هم اشتباه کرده و شجاعت دارد و پای اشتباهش می‌ایستد. همین.
#فهیم_عطار
@fahimattar باز کردن / نظر دهید

2022-05-05 15:44:35 پیدا کردن پارکینگ در شهر ما کار حضرت فیل است. خیلی هم گران است. وقتی پول پارکینگ را می‌دهیم، انگار قرار است سه دانگ آن‌جا را به نام‌مان بزنند. چهار سال پیش شرکت‌مان یک پارکینگ پیدا کرد و رفت با صاحبش -جیمی- چانه زد و قرارداد بست و خلاص. یک پارکینگ پنج طبقه که مثل کندوی زنبور پیچ می‌خورد و می‌رفت بالا. بعد از پارک کردن و موقع پیاده شدن، در ماشین دو سانت بیشتر باز نمی‌شود. بس که جای پارک تنگ است. مثل دزدی که بخواهد الماس کوه نور را بدزد، از لای در باید بخزم بیرون. در عوض پارکینگ سقف‌دار داشتم و ماشینم زیر باران برف نمی‌ماند. دم در هم یک کیوسک فزرتی گذاشته بود که گماشته‌ی جیمی آن‌جا بود. هر روز صبح حال و احوال می‌کردیم و قبض می‌داد و حالِ خانم‌والده‌پرسان از هم جدا می‌شدیم. همه راضی. ما راضی. شرکت راضی. جیمی راضی. گماشته راضی. خانم والده راضی.

دو سال پیش کارِ جیمی گرفت. بس که پارکینگ گران است. زمین کنارش را هم خرید و اضافه کرد به عمارتش. شرکت پارکینگ‌داری زد و یک کرور آدم استخدام کرد. بعد هم شروع کرد به بدقلقی و قیمت‌ پارکینگ را برد بالا. مثلا سه برابر. منشی‌مان زنگ زد به جیمی. که خب به جای خودش، منشی گذاشته بود. هر چی چانه زدیم راضی نشد. دست‌آخر شرکت ما راضی شد. دو ماه بعد باز هم قیمت را برد بالا. ماه بعدتر هم همین‌طور. کلا جیمی کمربندش را باز کرده بود و خلاص. ما هم که گرفتار در بن‌بستِ تنگِ فقدانِ پارکینگ.

حالا که دارم این چهار خط را می‌نویسم، خدا می‌داند قیمت پارکینگ چند برابر شده است. کیوسک جلوی در را کنده‌اند و گماشته هم نیست. به جایش یک گیت اتوماتیک کاشته‌اند. موبایل را جلوی سنسورش می‌گذاریم و گیت باز می‌شود و می‌رویم داخل. اوایل که گیت را گذاشته بودند، صدای ظریف و خش‌دار یک خانم محترم می‌گفت «صبح‌بخیر و خوش‌آمدید» و دسته می‌رفت بالا و ما می‌راندیم داخل. حالا دیگر صبح بخیر هم نمی‌گوید. لاکردار جای پارکینگ‌ها را تنگ‌تر هم کرده و گاهی وقت‌ها فکر می‌کنم خارج شدن از صندوق عقب ماشین راحت‌تر است تا از در.

دست‌مان هم به هیچ جای بند نیست. این‌قدر دم و دستگاه جیمی عریض شده که شتر با بارش در آن گم می‌شود. اول کار می‌دانستیم با کی طرفیم. با جیمی و گماشته‌اش. می‌دانستیم حال خانم والده‌ی چه کسی را باید جویا شویم. با کی چانه بزنیم. به کی توی دل‌مان فحش بدهیم. اما الان با یک نظام پارکینگ طبقاتی روبرو هستیم که ما و ماشین‌هایمان لای خرج دنده‌هایش دارد خرد می‌شود. جیمی هم که کلا نیست.

احتمالا خودش را بازنشسته کرده و الان کنار یکی از سواحل اسپانیا لم داده زیر چتر و به افقی که عمود بر افق ماست خیره شده است. تنها کسی که با ما حرف می‌زد همان خانمِ محترم توی دسته‌ی گیت بود که او هم دیگر نیست و خفه شده است.

کم‌کم همکارهایم تصمیم گرفته‌اند دیگر آن‌جا پارک نکنند. صبح‌ها زودتر می‌آیند و کنار خیابان جا پیدا می‌کنند. زیر باران و برف و آفتاب. ماشین هم می‌شود سفره‌ی ضیافت پرنده‌های دچارِ بیرون‌روی. گاهی وقت‌ها هم بی‌خانمان‌ها با لگد شیشه را می‌شکانند تا بلکه اسکناس مچاله شده‌ای زیر صندلی پیدا کنند و بزنند به زخم‌شان. که خب اشکال ندارد. دله دزدی آن‌ها بهتر از دزدی سیستماتیک جیمی است. کلا دعوا با یک سرباز پیاده خیلی راحت‌تر از جنگیدن با یک تانک است که نه در آن معلوم است و نه راننده‌اش.
#فهیم_عطار
@fahimattar باز کردن / نظر دهید

2022-04-18 18:29:21 هفت هشت سال پیش، سه چهار نفری یک ماشینِ آبی اجاره کردیم و زدیم به جاده. جهت سیر و سفر درون و برون. دو سه بار با راهزن‌ها دست به یقه شدیم. یکی دو نفرمان در طول سفر عاشق شدند. یک بار هم پرِ طوفان به پرمان گرفت و نزدیک بود از این جهان فانی ما را مستقیم ببرد به آن دیار باقی. یک روز بعد از ظهر رسیدیم به یک شهر ساحلی که بوی بندرانزلی می‌داد. رفتیم رستوران و قزل‌آلا خوردیم. خام و نپخته. مزه‌ی کفش بلا می‌داد. تا ته ظرف را خوردیم و همزمان به آشپز فحش دادیم. بعد گفتیم چهار قدم راه برویم تا هضمش کنیم و جا باز کنیم برای وعده‌ی قزل‌آلای بعد. یک کوچه مانده بود به ساحل که رسیدیم به ساختمان آجری‌ نه چندان بزرگی با یک پنجره بزرگ و یک در کوچک که آدم به زحمت از آن رد می‌شد. کارگاه نجاری بود گویا. پشت پنجره‌ی کارگاه یک قایق واقعی گذاشته بودند هم‌قد فیل. قزل‌آلای نپخته توی دل‌مان حالا انگار زنده شده بود و می‌خواست معده‌مان را بپکاند. یک نفرمان دو بار دور ساختمان طواف کرد تا شاید دستشویی پیدا کند. برگشت و گفت نیست. بعد گفت این قایق را چطور قرار است ببرند بیرون؟ راست می‌گفت. کلِ ساختمان یک در داشت که روی آن هم پیچک پیچیده بود. اصلا قایق از آن رد نمی‌شد. این عجیب‌ترین بخش سفر بود. یک قایق بزرگِ گرفتار شده در یک کارگاه نجاری. آن‌هم فقط یک کوچه بالاتر از ساحل. فشار قزل‌آلا زده بود بالا و افتاده بودیم به تئوری‌پردازی. اول قایق بوده و بعد اتاق را دورش ساخته‌اند. سازنده‌ی قایق مصرف‌کننده‌ی دائمی علف است. یکی هم ماجرای ساختن گنبد مسجدی را گفت که پیمانکار شوخ‌طبع یادش رفته بود تا جرثقیل را بیرون بیاورد. گنبد تمام شده بود و گردن جرثقیل از بالای آن زده بود بیرون. مثل زرافه‌ای محبوس در کوزه.

بالاخره دستشویی پیدا کردیم و راحت شدیم. هم ما و هم قزل‌آلا. اما فکرمان مانده بود پیش قایق. بالاخره به اجماع رسیدیم که لابد یک نجار بوده که آرزوهای بزرگ توی سرش داشته است. مثلا این‌که یک قایق درست کند. مثل حضرت نوح. سوارش بشود و برود مثلا سواحل فلان جا و فلان کار را بکند. روز و شبش را گذاشته پای تحقق این آرزو. روزی که آخرین میخ را کوبیده، دو قدم رفته عقب و با رضایت به آرزوی محقق شده‌اش نگاه کرده است. بعد دور و برش را نگاه کرده و دیده که کارگاهش فقط دیوار دارد و در نداره و آرزویش حبس شده این جا. فیل محبوس در کوزه. بعد هم چند تا فحش آبدار داده و رفته است. به ما چه؟ تقصیر خودش بوده که آرزویش را در جای اشتباهی محقق کرده است. اگر می‌رفت دم ساحل و قایق می‌ساخت مشکلی نداشت. فقط با یک هل می‌زد به دل دریا و می‌رفت به سواحل فلان و یک دل سیر فلان کار را می‌کرد.

البته تئوری‌های جانبی هم بود. مثلا این‌که نوح عمدا قایق را این‌جا ساخته است و منتظر بوده که یک روز طوفان بیاید و دیوارها را خراب کند. در واقع قایق را به آب نمی‌اندازد و آب را زیر قایق می‌اندازد. به هر حال هر کسی از یک دری وارد می‌شود و آرزوی فلانش را محقق می‌کند. نهایتا این راز برای ما حل نشده باقی ماند. یک قایق گرفتار در اتاقِ بدون در. دریایی که یک کوچه پائین‌تر بود با هزار قایق آزاد. شهری که قزل‌آلاهایش را درست نمی‌پزند. دستشویی هم زیاد ندارد. اصلا همین وضعیت اسف‌بار قزل‌آلا و دستشویی‌ها لابد باعث شده که نوحِ نجار به فکر ساختن قایق و فرار کردن بیفتد. بار بعد که گذرم بخورد به آن‌جا، ته و توی ماجرا را درمی‌آورم. اما تا آن‌وقت لعنت به هر چه دیوار است.
https://t.me/fahimattar/563
#فهیم_عطار
@fahimattar باز کردن / نظر دهید

2022-04-18 18:27:38 باز کردن / نظر دهید

2022-04-11 04:03:11 امروز بعد از ماه‌ها فوتبال بازی کردم. رفته بودیم پیک‌نیک کنیم و دست بر قضا کنار میز‌مان، دو تا دروازه‌ی توردار و بی‌صاحب افتاده بود و پنجاه متر زمین با چمن تُنُک. من دروازه‌ که می‌بینیم، می‌شوم مثل آدمی که وحی بهش نازل شده و باید فوتبال بازی کند. پیامبری که اصلا فوتبال بلد نیست و شوت‌هایش در بهترین حالت از چهل متری دروازه، عابرها را نشانه می‌گیرد و از داشتن بچه محروم‌شان می‌کند. به هر حال امر، امر پروردگار بود و ریختیم توی زمین و یارکشی کردیم و دو تا تیم هفت هشت نفری دست و پا کردیم و افتادیم به جان همدیگر. آفتاب و خاک و شوت‌های بی‌ثمر و بدتر از همه کفش‌هایی که با آن هر کاری می‌شد کرد الا فوتبال. حتی می‌شد با آن‌ها کاه‌گل لگد کرد. یک ساعت بازی کردیم و نفس‌ برید و دوازده تا گل خوردیم و هیچی نزدیم. بعد فهمیدم انگشت پایم زق زق می‌کند. بعد هم درد. آن‌چنان دردی که دلم می‌خواست دروازه‌های وحی را گاز بگیرم.

رفتیم دور میز و چیپس و پفک و گلابی خوردیم. با یکی از هم‌تیمی‌ها از درد انگشتم حرف زدم. کلی آسمان ریسمان بافتم و تا جایی که جا داشت ماجرا را آگراندیسمان کردم تا عمق درد را به مخاطبم منتقل کنم. که نشد. بعد خوب که فکر کردم دیدم درد انگشت پای من خیلی از مخاطبم دور است. هر چقدر دورتر، ناپدیدتر. درست مثل کرم‌خوردگی دندان که فقط زبان خود آدم عمق و سیاهی و دردش را درک می‌کند. درد فقط برای من که صاحبش بودم، بزرگ بود وگرنه برای دیگر چیزی نامفهوم و غیر قابل ترجمه.

یادم آمد که سال اول دانشگاه بودم. بلیط قطار گرفتم تا نوروز بروم اهواز پیش خانواده. بلیط کم بود و رئیس قطار با توجه به معصومیت چهره‌ام (به تصور خودم البته) من را انداخت توی کوپه‌ای که سه خانم محترم آن‌جا بودند. مادربزرگ و مادر و دختری که اسمش انسیه بود. قطار به قم نرسیده بود که عاشق انسیه شدم و قلاب‌مان به هم گیر کرد و تا صبح توی راهروی کوپه با هم گپ زدیم. من از رشادت‌هایم ‌می‌گفتم و انسیه ‌می‌گفت اوف، آفرین آقای مهندس. صبح رسیدیم اهواز. موبایل هم وجود نداشت تا شماره بدهم. شماره خوابگاه هم که دادنی نبود. انسیه در ایستگاه قطار اهواز از من جدا رفت. من ماندم و قلبم که مثل انگشت پایم زق زق می‌کرد از درد. رفتم خانه. تمام سیزده روز سعی کردم دردم را ترجمه کنم و به اطرافیانم منتقل کنم. که نشد. درد را من فقط می‌فهمیدم که صاحبش بودم. از دید بقیه این فقط یک ناله‌ی دور بود که به آن‌ها ربطی نداشت.

یا مثلا آن وقتی که درد زدن هواپیمای اوکراینی داشت جرواجرمان می‌کرد. صاحب درد ما بودیم اما هیچ وقت نتوانستم آن را درست برای کسانی که دور بودند ترجمه کنم. این درد برای آن‌ها حکم پیچ خوردن پای یک آدم‌فضایی را داشت که در سیاره‌ای خارج از کهکشان راه شیری بود. آن‌قدر دور که در قبال آن در بهترین حالت می‌گفتند: «آخی». بعد هم به زندگی روزمره‌شان ادامه می‌دادند.

خلاصه درد انگشت مال من است. صاحبش منم. صدای زق‌زق‌اش را هیچ کس نمی‌فهمد. درد بیخ ریش صاحبش است. فوقش حس ترحم به خودمان بگیریم. آخی. طفلکی. بهتری؟ وگرنه ما از این‌جا درد مادری را که بچه‌اش زیر لگد سربازی مرده است، چه شکلی ترجمه کنیم؟ من دورم. صاحب درد هم نیستم. فوقش ادای هم‌دردی دربیاورم که آن‌هم الکی است. اصلا شما می‌دانید انگشت پای من چقدر درد میکند؟
#فهیم_عطار
@fahimattar باز کردن / نظر دهید