حوزه دانشجویی شریف

2022-08-24 18:05:14 در بسط و شرح بیشتر نگاه وحدت طلبانه آیت الله بروجردی باید گفت که ایشان اختلافات شیعه و سنی را در دو چیز می داند:
۱) بحث خلافت و جانشینی بعد از پیامبر اکرم (ص).
۲) حجت و معیار بودن اهل بیت (ع).

ایشان اختلاف اول را تنها یک اختلاف تاریخی می دانند؛ به این معنی که این اختلاف اگرچه در ابتدا بر پایه استدلال هایی شروع شده است، لکن در ادامه آنقدر پیچ خورده است و کتاب ها و استدلالات گوناگونی پشت سرش آمده است که اکنون در وجود هر دو طرف راسخ شده و امکان جدا شدن آن وجود ندارد. نه به خاطر نوع استدلال هایش، بلکه به خاطر پیشینه تاریخی که برایش بوجود آمده است. دیگر مسئله حق و باطل نیست تا بتوان با استدلال هایی عینی این اعتقادات را از آن ها جدا کرد. آنچه این اعتقاد را محکم کرده است، پیشینه تاریخی آن است و تا حدودی تبدیل به کینه هایی راسخ و عمیق شده است.

و اما اختلاف دوم، همان جایی است که آیت الله بروجردی آن را نقطه اشتراک و اتحاد میان شیعه و سنی می داند. ایشان نقطه اساسی و محوری این اتحاد را تمسک به قرآن و عترت پیامبر اکرم (ص) بر پایه حدیث ثقلین می دانند.
در همین راستا یکی از علمای برجسته دانشگاه الأزهر مصر نیز فتوی به شرعی بودن مذهب تشیع در کنار چهار مذهب فقهی اهل تسنن می دهد.
البته نا گفته نماند که رابطه بسیار خوب سیاسی حکومت پهلوی و حکومت مصر نیز بی تاثیر نبوده و و این مسیر را بسیار هموار کرده است؛ مخصوصا آنکه دانشگاه الأزهر بسیار وابسته به حکومت مصر می باشد و این مطلب را حتی در بعد از انقلاب اسلامی ایران که رابطه میان ایران و مصر خراب می شود نیز می توان مشاده کرد.

#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی

@HDSUT
hd.sharif.ir باز کردن / نظر دهید

2022-08-24 18:04:46 شماره (۳۵)
منشأ اختلافات شیعه و سنی از منظر آیت الله بروجردی باز کردن / نظر دهید

2022-08-23 17:02:43 سقوط حکومت عثمانی نه تنها انگیزه‌ها را کم نکرد، بلکه ضرورت مقابله با نفوذ غرب را بیش از پیش پر رنگ کرد. در همین حین طرح جدیدی از سوی آیت‌الله بروجردی مطرح شد. طرحی که تحت عنوان تقریب مذاهب اسلامی قرار گرفت.

طرحی که آیت‌الله بروجردی بیان می کنند، بیش از آنکه متاثر از فضای وحدت طلبانه‌ای باشد که از سال‌ها قبل آغاز شده بود، متاثر و برانگیخته شده از دیدگاه مبنایی خاصی بود که حضرتشان در مسائل فقهی اتخاذ کرده بودند. یک نوآوری فقهی که جدا از تمام فضاهای عامی شکل گرفته بود و یکی از نتایجش طرح تقریب مذاهب اسلامی شد.

ایشان معتقد بودند وقتی یک روایت از کلام معصوم صادر می‌شود، حتما در پاسخ به یک نیاز عینی جامعه است. نیازی که شیعیان را وادار می‌کند تا برای رفع حاجت از آن به دستورات معصومان پناه ببرند. خب کدام نیاز ها؟
همان نیازهای عینی که در متن جامعه اتفاق می‌افتد و افراد را در میان درگیری‌ها و اتفاقات مجاب به تصمیم‌گیری می کند.

بیشتر روایاتی که از معصومین (ع) رسیده است، متعلق به امام صادق (ع) و امام باقر ع می باشد. دو امامی که بیشترین شاگرد و روایات را داشته‌اند. بر همین اساس می‌بایست نیاز ها و نوع دغدغه.های جامعه این دو بزرگوار را که اغلبشان را اهل تسنن تشکیل می‌دهند، مورد بررسی قرار داد. از همین رو شناخت زندگانی جامعه اهل تسنن در تاریخ، مقدمه فهم صحیح روایات معصومین (ع) می باشد.

حال که این مطلب روشن شد، آیت‌الله بروجردی می‌گویند در مسیر فقاهت لازم است که یک فقیه آشنایی کامل با تاریخچه و شیوه زندگانی و ویژگی های هویتی جوامع اهل تسنن داشته باشد، و الا هرگز نمی‌تواند یک روایت را به درستی فهم و احکام لازمه را استخراج نماید.
اگر این اتفاق در مسیر اجتهاد صورت بگیرد، نا خود آگاه افراد دو مذهب را بسوی هم نزدیک می کند. چون هر دو طرف به تاریخچه و منشأ پیدایش تحولات فقهی و مذهبی دیگر مذهب آگاه می شوند و این خود سبب تقریب میان مذاهب می شود. دیگر کسی نطفه گروه دیگر را دارای اشکال نمی‌داند؛ چون از تاریخچه اتفاقاتی که بر او گذشته است آگاه است.

#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی

@HDSUT
hd.sharif.ir باز کردن / نظر دهید

2022-08-23 17:01:51 شماره (۳۴)
آیت‌الله بروجردی و وحدت اسلامی باز کردن / نظر دهید

2022-08-22 17:16:04 مسلمانانی که تا دیروز در پی آتش افروزی، و یا حل و فصل درگیری‌های داخلی و میان مذهبی بودند، حال می‌بایست در مقابل دشمنی خارجی که هویت اسلام را تهدید می‌کرد، مقابله کنند.
آری، فرقی میان شیعه و سنی، این قومیت و آن قمیت نبود، همه در خطر بودند. مسئله خود اسلام بود. از طرفی همزمان با این نفوذ، حرکت رو به افول حکومت‌های قاجار و عثمانی نیز شروع شد و کم‌کم بوی ضعف بر مشام رسید.

در همین زمان است که طرح جدیدی از وحدت تحت عنوان جنبش اتحاد مسلمانان پدید می‌آید.
بنیان‌گذاران این طرح، افرادی چون سید جمال اسد آبادی و شیخ الرئیس قاجار بودند.
می توان گفت که جنبش وحدت اسلامی که مولود و متاثر از شرایط بی‌سابقه خود بود، بیش از آنکه ماهیتی صرفا مذهبی و کلامی و فقهی داشته باشد، پر از جوهره سیاسی و فرهنگی بود.

چالش غرب، چالشی فرهنگی_اقتصادی و سیاسی بود، نه دینی، و این موضوع موجب شد که جنبش وحدت اسلامی اساسا جنبشی سیاسی باشد.
هر چند سید جمال و دیگر طرفداران وحدت اسلام، خود رهبرانی مذهبی بودند، اما هدف اولیشان سیاسی بود. آنها می‌خواستند به نفوذ و سلطه و برتری غرب بر آسیا پایان دهند.

آنها با هدف بیداری مسلمانان این اتحاد را ایجاد کرده و پایه و اساس آن را حکومت عثمانی قرار دادند.
آنان برای این اتحاد، باید میان حکومت قجری ایران و حکومت عثمانی یکب را انتخاب می‌کردند. زیرا که یک پرچم واحد نیاز بود تا همه تحت لوای آن جمع شوند.

اندیشه وحدت‌طلبی باعث انعطاف و تسامح‌ شیعیان نسبت به اهل تسنن شد.
کاهش خصومت نسبت به اهل تسنن بازگشت تازه‌ای به مسئله وحدت جامعه اسلامی بود. از آن طرف عقل‌گرایی و مبارزه با استعمار غرب به عنوان دشمن‌ مشترک، از دلائل کاهش تنش‌های مذهبی میان شیعیان‌ و اهل‌سنت بود.

شاید بعضی گمان کنند که این جنبش به دنبال تغییر ماهیت و تبدیل شیعه به سنی، و سنی به شیعه می باشد؛ اما حقیقت این است که جنبش وحدت اسلامی تنها به دنبال اتحادی سیاسی می‌باشد.
نکته قابل توجهی که باید به آن توجه داشت این است که در این جریان علمای شیعه نیز همراهی کردند و حتی فتاواهایی را نیز در این زمینه دادند. من جمله آیت الله سید محمد کاظم یزدی و مرحوم آخوند خراسانی.

در نهایت با تمام تلاش‌هایی که از جانب علما و وحدت‌طلبان صورت گرفت، حکومت عثمانی که محور و پرچم دار این جنبش بود، سقوط و این جنبش را نیز با خود دفن کرد. اما تفکر آن باقی ماند تا قوتی برای ادامه‌دهنگان این راه باشد.

#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی

@HDSUT
hd.sharif.ir باز کردن / نظر دهید

2022-08-22 17:14:44  شماره(۳۳)
وحدت در عصر نفوذ غرب باز کردن / نظر دهید

2022-08-21 16:14:47  شماره(۳۲)
وحدت نیاز عصر امروز جهان اسلام

نادرشاه با وجود احساس خطری که از جانب انقلاب صنعتی کرده بود، اما همچنان وحدت را به ابتدایی‌ترین حد خود معنی می‌کرد. آنچه برای او جدی شده بود کشتارها و درگیری‌های میان شیعه و سنی بود و برای همین تنها به دنبال طرحی بود که از این کشت و کشتار‌ها جلوگیری کند. این حد از وحدت خوب بود، لکن بعد از مدتی، دیگر کفاف جهان اسلام را نمی داد.

با رفتن حکومت‌هایی همچون صفویه و افشار از ایران و عثمانی از جهان اهل تسنن، کم‌کم بوی ضعف در میان جهان اسلام می‌پیچد. مخصوصا که جهان غرب و کفار بیش از پیش قدرتمند شده بودند و اینبار خطری جدی به شمار می‌آمدند؛ خطری که نادرشاه به خوبی آن را احساسش کرده بود. نفوذ غربی‌ها روز به روز بیشتر می‌شد و متناسب با آن اهمیت مسئله وحدت نیز بیشتر می‌شد. اما نه آن وحدت حداقلی که تنها از کشت و کشتارهای داخلی جلوگیری می‌کرد، بلکه وحدتی که اینبار لازم است دست دشمن خارجی کافر را از بلاد مسلمین کوتاه کند.
لازم است طرح جدیدی از وحدت به میان بیاید.

#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی

@HDSUT
hd.sharif.ir باز کردن / نظر دهید

2022-08-20 11:21:33 حکومت نادرشاه افشار، مقارن می‌شود با انقلاب صنعتی و عصر پیشرفت کفار. او از این مسئله که کفار در حال پیشرفت باشند و مسلمانان مشغول نزاع، احساس خطر می کند و در دو نشستی که در دشت مغان و نجف برگذار می شود، تماما طرح خود را بیان و حکومت داریش را مشروط به پذیرش این طرح می کند.
او در این طرح دو گروه را همراه و همیار خود می‌بیند و برای این دو گروه توصیه هایی دارد.
گروه اول ایرانیان شیعی هستند و
گروه دوم اهل تسنن عثمانی بویژه حاکم آنها.

نادر شاه معتقد است شیعه و سنی مشترکاتی دارند که بوسیله آن ها می توان پیوندی محکم از جنس وحدت ایجاد کرد. او سه خلیفه قبل از حضرت علی (ع) را مورد تایید شیعه و سنی می داند و معتقد است که تماما میان اصحاب رسول خدا (ص) دوستی و رضایتمندی وجود داشته است.

او در این رابطه این چنین می گوید:
« بعد از رحلت سید المرسلین، خلافت به اجماع امت بر خلیفه اول ابوبکر بوده و بعد از او به نص و اتفاق بر فاروغ اعظم، عمر بن خطاب و بعد از او به شوری اتفاق اصحاب بر ذو النورین و بعد اسدالله الغالب قرار گرفته. اصحاب حضرت رسول با هم خوب بودند و همگی آدم های خوبی بودند، بطوری که وقتی بعد از فوت خلیفه اول و دوم پیش حضرت علی ع می روند و از آن دو خلفه می پرسند، حضرت می گوید: این دو نفر امام عادل بودند که بر حق بودند و بر حق مردند. و خلیفه اول نیز در شأن حضرت علی گفته است که من بهترین شما نیستم تا زمانی که علی ع است. یا خلیفه دوم در حق حضرت علی ع گفته است که اگر علی نبود، عمر هلاک می شد. و نظایر این، دلیل بر رضایتمندی این اصحاب از یکدیگر است.»

او از همین مسئله استفاده می کند و اموری همچون لعن و توهین به مقدسات اهل سنت را ممنوع و خوانده شدن نماز به شیوه اهل سنت را جایز می شمارد.
همچنین تقلید مردم از ائمه اثنی عشری را رسمی می داند، لکن عدم تقلید از آنان را ممنوع نمی شمارد.

او همچنین حاکم عثمانی را نیز مورد خطاب قرار می دهد و پنج شرط در این وحدت برای او قرار می دهد که یکی از مهم ترین آنها، به رسمیت شناختن مذهب تشیع در کنار چهار مذهب فقهی اهل سنت و مختار دانستن سنی ها برای پیروی از تشیع می باشد.

طرح وحدت نادری چندان نتیجه مطلوبی حاصل نمی کند و سرانجام با اتمام حکومت وی از میان می رود. نه مردم از تشیع و تفکراتشان دست می کشند که این خود نشانه ای بر اختیاری بودن انتخاب آنان است و نه حاکم عثمانی زیر بار قبول شروط نادرشاه می رود.

#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی

@HDSUT
hd.sharif.ir باز کردن / نظر دهید

2022-08-20 11:20:26 شماره(۳۱)
وحدت نادری باز کردن / نظر دهید

2022-08-18 15:55:35 شیعه و سنی، دو فرقه‌ای هستند که از همان ابتدا، دچار درگیری‌ها و رفت و برگشت‌هایی سبک و سنگینی می‌شدند.
خیلی کم پیش می‌آمد که آنان دچار نزاع‌ها و کشت و کشتار‌های سنگین شوند. اما گاه اتفاقاتی پیش می‌آمد که این درگیری‌ها را سنگین و رابطه میان شیعه و سنی را با اهمیت می‌کرد. یکی از این اتفاقات، ظهور حکومت صفوی در قرن ۱۶ میلادی بود.

با ظهور حکومت صفوی، مذهب رسمی ایرانیان از اهل سنت به تشیع جابجا می‌شود. بعد از سال‌ها سنی بودن، حال همه باید شیعه می‌شدند و از این پس خواندن نماز جمعه به شیوه اهل سنت را ترک و به جای آن طریقه شیعه را جایگزین می‌کردند.
خطبا باید وصف فضیلت‌های ائمه اثنی عشری را می‌گفتند و لعن سه خلیفه برایشان آزاد شده بود. خیلی‌ها نگران بودند و اختلاف و درگیری بیش از پیش، این دو فرقه را تهدید می‌کرد.

نگرانی آنها تا حدی به جا، و تا حدی نابجا بود. آنان حق داشتند، چون این تغییر از آن جهت که ناگهانی بود و از قبل نیز سوء‌سابقه داشت، بسیار با اهمیت و خطرناک بود. عده‌ای یک عمر بر شیوه‌ای زندگی کرده و از آن روز قرار بود درست بر خلاف آن شیوه زندگی کنند.
اما نگرانیشان نابجا بود چرا که ایرانیان با پیش زمینه قبلی و بستر مناسبی برای پذیرش تشیع رشد کرده و جلو آمده بودند.

جهان اهل تسنن در قرون ابتدایی خود در حوزه اخلاق بسیار به تصوف گرایش داشت. گرایشی که بسیار به جهان و تفکرات تشیع نزدیک و امکان تاثر از آن را دارا بود. امروزه در تصوف مفاهیمی همچون قطب، انسان کامل، ولی خدا وجود دارد که اساسا از جنس فضای آکادمیک اهل تسنن نمی باشد. پس از کجا آمده است؟
از جهان تشیع.
نزدیکی میان این دو فرقه، موجب تاثیرگذاری‌های بسیاری از جانب تشیع بر روی تصوف شده است.

همین مسئله موجب می شود تا وقتی شاه اسماعیل صفوی، تصمیم بر تغییر مذهب رسمی ایرانیان به تشیع می گیرد، مردم با رویی باز آن را می پذیرند. آری در این میان درگیری‌ها و کشمکش هایی نیز بوجود می‌آید، لکن اینطور نبوده که شاه اسماعیل با زور و قدرت سعی بر شیعه کردن ایرانیان کرده باشد که اساسا این کار محال است.

اما این تغییر، درگیری‌های اساسی و خونینی را با حکومت عثمانی در پی داشت که البته چندان دور از انتظار هم نبود. همین درگیری ها موجب می شود تا وقتی چرخ گیتی می چرخد و نوبت حکومت به نادرشاه افشار می رسد، او به فکر بیفتد و برای بدن پاره پاره جهان اسلام، کاری کند. او راه چاره را در وحدت میان شیعه و سنی می‌بیند و طرحی را مطرح می کند که در تاریخ با "وحدت نادری" نام می گیرد.

#تاریخ_همگرایی_و_واگرایی_مذاهب_اسلامی
#استاد_قطرانی

@HDSUT
hd.sharif.ir باز کردن / نظر دهید