جامعه‌شناسی

2023-04-21 15:34:48 به یاد مرحوم سهراب محمدی استاد #موسیقی نواحی ایران که از میان رفت...
Shareh Jan - Remix by SAJ

@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید

2023-04-21 15:13:10 نیچه معتقد بود: زندگی بدون موسیقی یک اشتباه است اما همانطور که تئودور‌ آدورنو(از جامعه شناسان مکتب فرانکفورت) می گفت: موسیقی ابلهانه و تکراری، فیلم‌های ابلهانه و تکراری مردم را به زندگی ابلهانه و تکراری و کار ابلهانه و تکراری عادت می‌دهد.
و این اندازه از اهمیت دادن آدورنو به موسیقی غیر ابلهانه و نقطه مقابل آن مرا به یاد آن صحبت حسین علیزاده(از اساتید بزرگ تار و سه تار) افتادم که می گفت: مردم ما از موسیقی سطحی و پیش و پا افتاده بیشتر استقبال می کنند تا موسیقی عمیقی که پشتوانه اندیشه دارد. آنهم نه به این علت که مردم ذاتا بی هنر آفریده شده اند، به این دلیل که در سلیقه شان دخل و تصرف شده است.
#شاره_جان #سهراب_محمدی

رضا محمدیان


جامعه‌شناسی
@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید

2023-04-20 20:42:32 در میان تمامی چیزهای مسخره‌ی عالم، مسخره ترین چیز در نظر من مشغول بودن در عالم است، - زیستن به کردار مردانی که با عجله غذا می خورند و با عجله سر کار می روند. بدین سان، وقتی در لحظه‌ی حساس می بینم مگسی روی دماغِ مردِ پر مشغله‌ای از این دست می نشیند یا کالسکه‌ای با شتابی صدچندان از کنار او می گذرد و به سر تا پایش گل‌ولای می پاشد، یا ناگهان پلِ متحرک بلند می شود یا سفالی از بام خانه‌ای فرو می افتد و بر سرش می خورد و هلاکش می کند، از ته دل میخندم. و چه کسی می تواند جلوی خنده‌ی خود را بگیرد؟ آخر این آدم‌های پر جنب‌وجوشِ همیشه گرفتار، به چه دست می یابند؟ آیا شبیه خانمی نیستند که گیج و دستپاچه انبر بخاری را نجات داده، در حالی که خانه‌اش طعمه‌ی آتش شده است؟ آخر ایشان چه چیزی بیش از این را از آتشِ عظیمِ زندگی نجات می دهند؟

#سورن_کیرکگور
#یا_این_یا_آن


جامعه‌شناسی
@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید

2023-04-20 20:22:51 سرزمین ایران وارد دوره کمیابی بلندمدت منابع آب شده ‌است

داریوش مختاری، از کارشناسان حوزه آب به خبرگزاری ایلنا گفت گه سرزمین ایران وارد دوره کمیابی بلندمدت منابع آبی شده است: «با توجه به اینکه همچنان بارش‌های سالیانه از میانگین بارش‌های بلندمدت پی در پی کمتر و کمتر می‌شود، با اندکی چشم‌پوشی می‌توان گفت اقلیم و جغرافیای ایران کم‌کم وارد یک مرحله کم‌آبی پایدار می‌شود و یا به تعبیری می‌توان گفت کشور وارد دوره‌های خشکی و کمیابی منابع آب در بلندمدت شده است».
او گفت که کمیابی آب به معنای کمبود بلندمدت و مزمن منابع آب در کشور است و «جزء ویژگی‌های پایدار یک اقلیم یا گستره جغرافیایی می‌شود».
این کارشناس حوزه آب از سیاست سدسازی در جمهوری اسلامی انتقاد کرد و گفت به رغم ساخت ۶۰۰ سد تغییری در وضعیت نگران‌کننده آب ایجاد نشده است: « ساخت سدها به دنبال پاسخ به کمبود منابع آب (عرضه آب) بوده است ولی در عمل و پس از ساخت حدود ۶۰۰ سد همچنان با افت بارش‌ها در حدود یک دهه اخیر و کم‌آبی‌های نگران‌کننده روبرو هستیم. پژوهش‌های تکمیلی برای تاثیر ساخت سدها بر تغییرات اقلیمی کشور لازم است. برای نمونه تاثیر خشکی آب رودخانه‌ها که به دنبال ساخت سدها پدید آمده است بر تغییرات اقلیمی جغرافیای ایران موثر بوده است. نشانه‌های دیگر را نیز می‌توان یافت که از کمبود منابع آب تاثیر می‌پذیرند. به طوری که بر خلاف انتظاری که از ساخت سدها داشته‌ایم، اکنون نه تنها کم‌آبی‌های کشور با ساخت سدها برطرف نشده است بلکه وارد مرحله کمیابی منابع آب شده‌ایم که وضعیت به مراتب خطرناکتری است.»

جامعه‌شناسی
@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید

2023-04-19 08:20:53 درباره‌ی «زن‌شدن»
#مسعود_ریاحی

زنی که در سمتِ چپِ تصویر است، در بخشی از این ترانه می‌خواند: «می‌آید[می‌آیم] و نجاتت می‌دهد»آنچه خوانده می‌شود، ترانه‌ای عربی‌ست که گفته می‌شود، بسیاری از زنان، آن را برای عزیزان‌شان که زندانی‌شده بودند، می‌خواندند، در پشتِ دیوارهای زندان؛ البته با یک تمهید تکان‌دهنده؛ آنها به‌خاطر اینکه زندان‌بان‌ها درست متوجه نشوند که ترانه چه‌چیز را نوید می‌دهد، یک حرف «ل» به برخی کلمات اضافه می‌کنند تا نامفهوم شود؛ از زبانِ رسمی و مرسوم دور شود. آن‌چه این زنان انجام می‌دادند، شکلی از «تاسیس یک زبان» بود. زبانی متولد شده، برای مقاومت، برای واندادن، برای دادن نویدِ «روزی که خواهیم آورد»، «روزِ نجات».

ژیل دلوز و گاتاری با در نظر گرفتن شکل ظاهری درخت (عمودی و روبه بالا) و ریزوم (افقی و پیشرونده به هر سو) استدلال می‌کنند که دو نوع تفکر کاملاً متفاوت وجود دارد: «تفکر درختی» و «تفکر ریزومی» تفکر درختی با ارتباطات عمودی، خطی و گوش‌به‌فرمان سروکار دارد، اما تفکر ریزومی فضاها و ارتباطات همه‌جانبه و چندگانه و افقی را به ذهن متبادر می‌کند. تفکر درختی بیانگر فلسفه‌ی بودن و سکون است، درحالی‌که تفکر ریزومی، پویا بوده و مرزبندی‌های تفکر خطی در آن غایب است. نگاه ریزومی مخالف تمرکز و نظم رایج است و تصویری از کوچِ دایمی را تداعی می‌کند. ریزوم‌ها ریشه‌های فرعی گیاه‌اند و در فواصل میانی ریشه‌ی اصلی گیاه می‌رویند و با قطع بخشی از ساقه‌ی ریزوم، گیاه نه خشک‌شده و نه از بین میرود، بلکه در همان زیرخاک گسترش‌یافته و جوانه‌های تازه خلق می‌کند. دلوز از استعاره ریزوم و درخت، صورت‌بندی جدیدی از «زن‌شدن» بدست می‌آورد. #دلوز، زن شدن را چیزی شبیه به زیست و حرکت ریزوم‌ها فهم می‌کند.

زن‌شدن، چونانِ زیستِ ریزوم‌ها، آن‌چیزی‌ست که گفتمانِ غالبِ صُلب را برهم می‌زند و امکان‌های تازه خلق می‌کند؛ چونان زنانِ مذکور که زبانِ رایج و رسمی را که زندان‌بان‌ها بر آن مسلط‌اند، برهم می‌زنند و مقاومت تازه‌ای را ممکن می‌کنند و در معنای استعاری‌اش، حیات درخت مقاومت را به ریزوم تازه‌ای پیوند می‌زند.

در اینجا، ترانه‌ی زنِ سمتِ چپ، به ترانه‌ #زن سمت راست، پیوند می‌خورد و اتصالِ تازه‌ای برقرار می‌شود، با زنی که به زبانی دیگر می‌خواند، ترانه‌ای اسپانیایی که ظاهرا زنان هنگام کار و کارگری می‌خواندند(از نان‌‌پختن و غیره) که ایده‌ی حرکات و موسیقیِ تولید‌شده‌شان از رفتار و مناسک نان‌پختن گرفته شده.

ریزوم را حتی اگر قطع هم کنند، در جهتی دیگر، به حرکت خود ادامه می‌دهد.

#زن_شدن


جامعه‌شناسی
@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید

2023-04-19 08:20:39 درباره‌ی «زن‌شدن»
#مسعود_ریاحی

زنی که در سمتِ چپِ تصویر است، در بخشی از این ترانه می‌خواند: «می‌آید[می‌آیم] و نجاتت می‌دهد»آنچه خوانده می‌شود، ترانه‌ای عربی‌ست که گفته می‌شود، بسیاری از زنان....

متن کامل باز کردن / نظر دهید

2023-04-18 21:34:15 آلبوم «خودها» از بهرام نورایی منتشر شد.


ما با کل بنا مشکل داشتیم زدیم به بن
نه با بره ها چریدیم نخوردیم فریب گرگ
نوشتیم واسه روشنایی و نسیم صلح
واسه هرکی خودی بود و به مرور غریبه شد
دهنامون بسته نموند با نرم و با زور و قفل
و زیر فشار عرف دلمون هرچی خواست گفت
جلوی ریز و درشت
شوخی یا جدی و خشک...

Listen to KHODHA, an album by Bahram on #SoundCloud
https://soundcloud.com/bahramnouraei/sets/khodha?ref=clipboard&p=a&c=0&si=63868e5c2d224bcb97258f98656defc1&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing باز کردن / نظر دهید

2023-04-18 15:21:48 حجاب، طبقه متوسط جدید و بستر تاریخی
#رضا_تسلیمی_طهرانی

در روزهای اخیر موضوعات مرتبط با پوشش و حجاب وارد مرحله تازه ای شده و قرار است آنان که از سوی حکومت «بی حجاب» نامیده می شوند به وسیله دوربین های مدرن شناسایی، مجازات و با محرومیت اجتماعی مواجه شوند. روش هایی که به تعبیر «میشل فوکو» متضمن اعمال خشونتی به مراتب بیشتر بر روح و روان و ذهن افراد است.
از دیدگاه طبقاتی، اگرچه تمام طبقات اجتماعی جامعه امروز ایران با این موضوع درگیر شده اند و زنان طبقات بالا، متوسط و پایین به درجات متفاوت در شکل گیری تحولات رخ داده سهیم هستند اما این طبقه متوسط جدید است که بیش از دیگران دل مشغول موضوع ذکر شده است و می توان آن را به عنوان موتور تغییرات شکل گرفته مشخص کرد. از اینرو، فهم و درک تاریخ اجتماعی طبقه متوسط جدید و اعضای آن در ایران، از زمان ظهور تا امروز، به منظور درک تحولات اخیر از ضرورت برخوردار است.
طبقه متوسط جدید در اواخر عهد قاجار و به نحو مشخص در دوره پهلوی اول شکل گرفت. در این دوره اعضای این طبقه در حدود ۷ درصد جامعه ایران را به خود اختصاص می دادند (آبراهامیان، ۱۳۸۲: ۱۳۳). بررسی ها و مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که منسوبان به این طبقه از ابتدا حامل ویژگی ها و خصوصیات مشخصی بودند که آنها را از اعضای سایر طبقات متمایز می کرد. فردگرایی، مصرف گرایی، مدیریت بدن، برجسته شدن اوقات فراغت، مصرف فرهنگی و هنری در کنار تمایل به تجددگرایی، ناسیونالیسم و سکولاریسم از جمله این ویژگی ها است که سبک زندگی، جهان بینی و هویت خاصی را برای اعضای طبقه متوسط جدید به ارمغان می آورد (تسلیمی طهرانی، ۱۴۰۱ : ۱۰۷).
در دوره پهلوی دوم، طبقه متوسط جدید از جهات مختلف گسترش یافت. افزایش کمی و کیفی مدارس و دانشگاه ها در کنار توسعه دیوان‌سالاری موجب گسترش محصلین، متخصصان، هنرمندان، روشنفکران، کارمندان و ... شد و این طبقه را به یکی از وسیع‌ترین طبقات جامعه ایران مبدل ساخت. در این دوره خصوصیات ذکر شده مانند فردگرایی، مصرف گرایی و مدیریت بدن از گسترش بیشتری برخوردار شد و خود را در ساحت های مختلف مانند پوشاک، خوراک، اوقات فراغت، روابط اجتماعی و در شاخص های گوناگون مانند نشریات، رمان ها، فیلم ها و سریال ها، معماری و شهرسازی و ... نشان داد. در این دوره مولفه هایی مانند تجددگرایی، ناسیونالیسم و سکولاریسم نیز همچنان به حیات خود ادامه دادند و گسترش آنها در مقاطع مختلف از فراز و نشیب برخوردار شد.
با وقوع انقلاب در سال ۵۷ که با همراهی بخشی از اعضای این طبقه همراه بود تغییرات و دگرگونی هایی در سبک زندگی اعضای طبقه متوسط جدید به وقوع پیوست . تغییراتی که می توان گفت دست کم در دهه اول انقلاب از شدت ویژگی های ذکر شده کاست و آنها را کم رنگ کرد. با این حال از دهه دوم انقلاب، طبقه متوسط جدید مجددا گسترش یافت و خصوصیاتی مانند فردگرایی، مصرف گرایی، مدیریت بدن، توجه به اوقات فراغت و ... مجددا به ویژگی های غالب سبک زندگی اعضای این طبقه تبدیل شد. گسترش طبقه متوسط جدید و ویژگی های ذکر شده، علی رغم فراز و نشیب های مختلف، در دهه های بعد ادامه یافت و خود را در شاخص های گوناگون به رخ کشید. به عنوان مثال، در این سالها، مراکز خرید و مال ها، کافه ها و رستوران ها، آرایشگاه ها و سالن های زیبایی، سینماها و سالن های نمایش و ... از لحاظ کمی و کیفی با گسترش بی سابقه ای مواجه شدند. همچنین مولفه های تجددگرایی، ناسیونالیسم و سکولاریسم نیز مجددا با اقبال مواجه شد و اقدامات حکومت نیز در کنار عوامل دیگر به نحو ایجابی یا سلبی به رشد و گسترش آنها یاری رساند. در عرصه اجتماعی می توان گفت اعضای این طبقه حاملان اصلی جنبش های اجتماعی شکل گرفته در سال های ۷۸، ۸۸ و ۱۴۰۱ بودند. به نحوی که برخورداری از آزادی در سبک زندگی از مهمترین خواسته های آنها در دهه های گذشته و به ویژه در جنبش زن، زندگی و آزادی بوده است.
در نتیجه توجه به این نکته ضروری است که طبقه متوسط جدید که در حال حاضر یکی از گسترده ترین و مهمترین طبقات جامعه ایران است، از بیش از یکصد سال سابقه تاریخی برخوردار است. این طبقه در تاریخ این جامعه هک شده و در آن ماندگار خواهد ماند. سبک زندگی اعضای این طبقه برساخته ای تاریخی است که با برخورداری از ویژگی هایی مشخص شکل گرفته و هویت اجتماعی این طبقه را مشخص کرده است.
اگر امروز موضوع پوشش و حجاب در جامعه ایران مسئله مند شده، به وسیله تمام طبقات و به ویژه اعضای طبقه متوسط جدید مورد توجه قرار گرفته و به موضوعی سیاسی بدل شده است باید آن را در ظرف زمان و تاریخ مشاهده کرد. هر گونه ساده انگاری و نگاه ایستا به چنین موضوع مهمی به یقین موجب خسران برای سیاستگذاران فرهنگی، اجتماعی و سیاسی خواهد بود و به برخوردهای خام اندیشانه ای منجر می گردد که دیروز و امروز شاهد آن بوده و هستیم.

@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید

2023-04-17 17:53:22 «هرکس هرکاری می‌تواند با تمام همت خود انجام دهد. به خواب نرویم، به‌راحتی گرفتار غم و یأس نشویم، به‌راحتی به کشته شدن دیگران تن ندهیم... امروز به هر طرف که نگاه می‌کنی قربانی می‌بینی، دیگر خاطره و یاد این شهدا کارساز نیست.
به مرگ این آدم‌ها محتاج نیستیم، محتاج زندگی آن‌هاییم.
نه! نگذارید بمیرند. به ‌دل‌ها و حافظه‌ها چندان اعتباری نیست در‌حالی که زندگی، گرمای خونشان و رضایتشان از آزادی قطعی است. هر انسان آزاده‌ای را که امروز نجات می‌دهیم، ده‌ برده‌ی فردا می‌میرند و باز آینده معنایی پیدا می‌کند.
می‌ایستیم و معنای امید ما، همین است.»


آلبر کامو، 22 فوریه 1952

به یاد همه‌ی کسانی که از ما شجاع‌تر، جسورتر و‌ بی‌محاباتر به دنبال آزادی بودند.


جامعه‌شناسی
@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید

2023-04-15 22:02:33 بنیادی‌ترین مفهومی که #گابریل_مارسل به نقد آن می‌پردازد، مفهوم "انتزاع" است و جالب این‌که در زندگی خودش شرح می‌دهد که انتزاع پناهگاه نخستین من بود و من از تجربه‌ها به شدت متنفر بودم چون دائما در عالم واقع کارهایی از من می‌خواستند که از انجامش ناتوان بودم و به دنیای انتزاع پناه می‌بردم. بعدها می‌گوید متوجه شدم آن‌چه نجات‌بخش من است همین "دنیای تجربه" هاست. مارسل دشمن روحیه انتزاعی فیلسوفان نظام‌پرداز است. او معتقد بود فلسفه باید به زبان متعارف سخن بگوید و مبتنی بر یک شهود بنیادی باشد. می‌گفت فیلسوف باید در مقام انسان سالک ظاهر شود، اما انسان سالکی که جائی‌که سلوکش را طی می‌کند همین زندگی روزمره است و سلوکش در زندگی روزمره و تجربه‌های معمولی انسانی ممکن می‌شود. می‌گوید من در نمایشنامه این را یاد گرفتم که ما باید در مقام انسان پیوندگاه همه انسان‌ها باشیم یا حتی در مقام تفکر به این نتیجه رسیدم که طبعا توان ذهنی انسان قادر به پذیرش همه استدلال‌ها نیست، اما می‌تواند تبدیل به جایی شود که با همه گزاره‌های استدلالی با تساهل برخورد کند.

#مصطفی_مهرآیین

جامعه‌شناسی
@IRANSOCIOLOGY باز کردن / نظر دهید