📶درسگفتارهای جامعه شناسی

2023-04-14 23:23:49 #مدرنیته

معرفی کتاب «مدرنیته مشروع است» اثر #سیدمسعود_آذرفام


معرفی شده توسط: #حسین_کمالوند (دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی دانشگاه تهران)

#کارل_اشمیت، #کارل_لوویت و #هانس_بلومنبرگ چه می‌گویند؟

چه نسبتی میان «مدرنیته» و «قرون وسطی» برقرار است؟

آیا «مدرنیته» مشروعیت دارد؟


برای پیوستن به کانال و مطالعه‌ی مقالات، معرفی کتاب‌ها و دانلود درسگفتار‌ها، بر روی آدرس زیر کلیک کنید:

آدرس کانال پرسه‌زنی‌هایی در جامعه‌شناسی

@last_Flaneur       ☜ باز کردن / نظر دهید

2023-04-14 12:52:55 عماد افروغ، تحلیلگر و جامعه‌شناس درگذشت. باز کردن / نظر دهید

2023-04-13 23:41:50 دهه هشتادی ها؛ گسستگی ها و همبستگی ها

دهه هشتادی ها بعنوان يك كوهورت/نسل متولد شده در يك دوره سنی ويژگی های بارزتری نسبت به نسل های پيشين خود پس از انقلاب دارند كه برخي از مهمترين آنها براساس مفرضات زير قابل فهرست است:


از جنگ و انقلاب هيچ خاطره و ترومايی در روان ندارند، و نسبت به گذشته اين انقلاب جرم خيز برداشتی جز شنيده ها و روايت های مكتوب تحريف شده در مدارس و رسانه های دولتی ندارند و البته اين توام با روايت های پراكنده و ناهمگون و نااميد كننده والدين شان نيز هست كه خود متولدين دهه های پيش بودند.

از كشتار هاي جمعی و تحزب در كشور و نزاع هاي سياسي آن بريده اند و هيچ پيوستگی تاريخی با ادبيات سياسی آن روزگار نداشته و همدلی و همدردی نيز از خود نشان نمی دهند.

گذشته گريز هستند و نگاهشان اگرچه بسوی آينده ناروشن است ولي در زمان ايستاده و زندگی مي كنند. اين حيات اجتماعی بنظرم بشدت مصلحت گرايانه و فايده مدارانه است.

با نسل ريش/گيس سفيدهای پيشين خود نيز كنده و يك انشقاق بين نسلی آگاهانه را پی می جويند. اين نسل حرمتی براي انديشه های سالمند مدار قائل نيست و نگرش درون نسليثی آن بر نگرش بين نسلی اش غلبه دارد.

گسست دينی جدی نيز در بين اين نسل رشد يافته است از بی دينی توام با خداباوری تا سكولاريزم عملگرايانه خصائصی است كه می توان در اين نسل مشاهده كرد، نسلی كه نزد آنان سياست و دين بشدت بی اعتبار است.

همبستگي اجتماعی اين نسل بشدت متفاوت از اشكال پيشين خود، عمدتا در فضاهای مجازی است و ماهيت اين همبستگی نيز نوعي تظاهر اجتماعی برای علاقمندی های درون نسلی نظير موسيقی ، رقص، رابطه اجتماعی/جنسی و نظائر آن است كه در موقعيت خاص حتی می تواند به همايش های سياسی بی هدف نيز بيانجامد.

هويت اجتماعي اين نسل دستخوش نوعي امبيولنت/سردرگمی است و با نشانه هاي هويتی موجود و متعارف قابل سنجش نيست. هويت اين نسل در كوچه پس كوچه فضاهای مجازي گروهها، كانالها و چت روم هايی تعين می يابد كه مي تواند هرهری، يكباره و باری به هرجهت باشد.

دهه هشتادی ها دروغ، فريب، فساد و فقر مضاعف را با شدت بيشتری در دوران رشد خود شنيده و تجربه كرده اند؛ خصايل فرهنگی مسلط در ساختار سياسی پس از دولت اصلاحات كه زمينه اعتماد و سلامت اجتماعی را بشدت مخدوش ساخته است.

در پايان مي توانم چنين مفروض كنم كه دهه هشتادی ها در دهه حاضر بشدت آنارشيست جلوه مي كنند و در دهه بعد در ١٤٠٠ مي توانند نوعی اغتشاش و شورش هايی را پايه گذاري نمايند كه سبب ساز چالشگری بيشتر ساختارهای قدرت دينی و سياسی گردد.

علی طايفی

@kavosh_garan باز کردن / نظر دهید

2023-04-13 14:39:55 تحلیل جلوه های کارآمدی در ساختار قدرت

حبیب ابراهیم پور

نوشته حاضر بر اساس دیدگاه ماکس وبر جامعه شناس آلمانی با بررسی جلوه های کارامدی در ساختار قدرت به تحلیل مناسبات نظام اداری متناظر با ساختار قدرت می پردازد.

ماکس وبر کنشهای انسان را بر مبنای سیر تاریخی و تطور ملتها به کنش "عاطفی"، "سنتی" و "عقلانی" تقسیم می کند. به باور وبر متناظر با سه کنش فوق سه قدرت(اقتدار/سلطه) شکل گرفته است: قدرت کاریزماتیک متناظر با کنش عاطفی، قدرت سنتی متناظر با کنش سنتی و قدرت عقلایی متناظر با کنش عقلانی. به عبارتی دیگر مشروعیت قدرت در قدرت سنتی، از سنت؛ در قدرت کاریزماتیک از شخصیت و ویژگی‌های رهبری فرد و در قدرت عقلانی - قانونی، از نظام دیوانسالاری و قانونی نشات می گیرد. این کنش یا قدرت بیانگر سه دوره تاریخی هم هست که هر کشوری برای گذر به عصر مدرنیته باید پشت بگذارند. گذر از کنش عاطفی به سنتی سپس سنتی به عقلایی.

قدرت کاریزماتیک: کاریزما یا در ادبیات ایران فره یا فرهی ویژگی فردی و خدادادی است که با رهبری کاریزما زاده می شود. ویژگی منحصر به فردی که ذاتی بوده و قابل انتقال به غیر نیست در این دوره تاریخی فرد کاریزما قدرت را به دست گرفته و با توسل به ویژگی الوهی خود حکمروایی می کند پیروان کاریزما مبتنی بر کنش عاطفی و احساسی از دستورات و فرامین ایشان اطاعت و فرامین وی را فرامین الهی می پندارند. رابطه بین رهبر و پیرو بسان ادبیات ایرانی رابطه مرید مرشدی است و در منطق بین مرید و مرشد "چرا" وجود ندارد.

شاخص استخدام و ارتقا در دستگاه حکمرانی بر اساس میزان وفاداری به کاریزما سنجیده می شود.
سعی پیروان شناخت و عمل بر اساس اسلوب رفتاری کاریزمایی است.
معیار کارامدی فرد و دستگاه بوروکراسی (دیوانسالاری یا نظام اداری) میزان وفاداری به کاریزماست تا عملکرد‌.
در تصمیم بین کارامدی/منافع عمومی Public  Intrasts و وفاداری، وفاداری مرجح است.

قدرت سنتی: در جامعه سنتی رفتار و کردار افراد و نظامات اعم از نظام سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر اساس سنتهای حاکم تعریف می شود اداب و سنن گذشتگان بر قاطبه امور جامعه غالب بوده و معیار قضاوت و سنجش اعمال افراد و نظام اداری است. در این نوع قدرت حقوق سنتی یک فرد یا گروه حاکم توسط زیردستان پذیرفته می شود‌. به لحاظ تاریخی این مدل رایج‌ترین نوع  قدرت و حکومت بوده‌ است. به باور وبر قدرت سنتی مانع بسط و توسعه قدرت عقلانی - قانونی و ورود به عصر مدرن می‌شود.

شاخص استخدام و ارتقا در دستگاه حکمرانی بر اساس میزان پایبندی به سنتها(ملهم از کاریزما) سنجیده می شود.
سعی پیروان شناخت و عمل بر اساس سنتهای حاکم(بخوانید حاکمان) است.
معیار کارامدی فرد و دستگاه بوروکراسی (دیوانسالاری یا نظام اداری) میزان تعهد به سنتها و تنظیم رفتار بر اساس انهاست تا عملکرد‌.
در تصمیم بین کارامدی/منافع عمومی و حفظ سنتها، حفظ سنتها ارجحیت دارد گویا ماموریت نظامات اعم از سیاسی... و اداری حفظ سنن است.

قدرت عقلایی: قدرت عقلایی مبتنی بر شایستگی و در سلسله مراتب دیوانسالاری وبری حاصل می شود. تحت قدرت عقلانی - قانونی یک نظم عقلی و قانونی حاکمیت دارد نظامی که در آن قوانین بر مبنای عقلانیت وضع و مراعات و ساری و جاری می شود.

شاخص استخدام و ارتقا در دستگاه حاکمیت بر اساس عقلانیت و قواعد دیوانسالاری است.
پیروان(بخوانید زیردستان) سعی در افزایش توانمندی و قدرت تخصص و حرفه ای هستند.
معیار کارامدی فرد و دستگاه بوروکراسی (دیوانسالاری یا نظام اداری) شاخصهای کارایی و قابل سنجش است
کارامدی/منافع عمومی در اولویت توجه قرار دارد.

نتیجه گیری:
بر اساس تحلیل فوق جوامع و ساختار قدرت حاکم در آن را می توان بر اساس ویژگی و دوره تاریخی حاکم بر آن و مناسبات بین دولت و ملت به عنوان یک مدل و واحد تحلیل بررسی و اسیب شناسی کرد.

@kavosh_garan باز کردن / نظر دهید

2023-04-13 14:30:58 انواع اقتدار از نظر ماکس وبر

۱-اقتدار خردورزانه ی ابزاری، عقلانی و حقوقی:
این اقتدار، به این باور استوار است که مقبولیت و منبع قدرت کارگزاران حاکم و کسانی که به چنین حقوقی دست پیدا می کنند بر پايگاه های به دست آورده و نظام مدون حقوقی و ناشخص گرای قرار گرفته است. بر زمينه های عقلانی استوار است و متکی به قواعدی غیر شخصی است. این نوع اقتدار محصول قوانین مشخص و مدون است. در اقتدار قانونی یا عقلانی سلسله مراتب کاملاً مشخص و مبتنی بر روابط غیر­شخصی است.مثل اقتدار موجود در نظام بوروکراتیک. این نوع اقتدار خاص جوامع مدرن است. بوروکراسی جامعه آمریکا یکی از مصادیق این نوع اقتداراست. این اقتدار در فرد وجود ندارد بلکه در موقعیتی قرار دارد که فرد صاحب آن است. رابطه استاد و دانشجو این نوع از اقتدار را به خوبی نشان می‌دهد. استاد اقتدار کامل بر دانشجویان را دارد ،اما در سایر بخش‌های اجتماعی، مثل باشگاه، سالن های ورزشی و غيره صاحب چنین اقتداری نیست.
به طور کلی سلطه ی قانونی

۲- اقتدار سنتی، در جوامع پیشامدرن و ماقبل سرمایه­ داری وجود دارد. براین باور است که مقبولیت حکومتیان بر سنت های دیرین و مقدس قرار گرفته است و سرچشمه و منبع قدرت آنها بر پایگاه های به دست آمده قرار دارد.
این نوع اقتدار ناشی از تقدس سنت و گذشته ازلی  است. معمولاً موروثی و مبتنی بر روابط شخصی است. این اقتدار فاقد نظام اداری مدون و مشخص است. افراد به شخص رهبر وفادار می مانند. بر پایه وفاداری فردی است. اشکال مختلف پدرسالاری  ،در قلمرو اقتدار سنتی قرار میگیرند. این نوع اقتدار محافظه­ کارانه است. البته وبر نوع خاصی از اقتدار  سنتی را در این مورد استثنا میداند و آن اقتدار پاتریمونیالیسم است.به نظر وبر اقتدار پاتریمونیالیزم تلفیقی از اقتدار سنتی در سطح سیاسی و اقتدار عقلانی در سطح دیوان سالاری است. به طور کلی سیادت سنتی

۳-اقتدار فره مند یا کاریزماتیک یا جاذبه و  عاطفی: بر تسلیم و سرسپردگی غیر عادی و استثنایی مردم به ویژگی­های مقدسانه، پهلوانانه یا رهبرانه ی یک شخصیت و الگوهای هنجاری ای که وی آشکار یا مقرر می کند ،متکی است.
این نوع اقتدار مبتنی بر ویژگی­های منحصر­به­ فرد شخصی است. مثلا سرمشق قرار دادن و یا قهرمان بودن یک نفر و از نظامی که وی ایجاد کرده است یا به صورت وحی بر او نازل شده است.
این اقتدار  وابسته به جاذبه رهبرانی است از فضل خارق العاده برخوردارند‌. این اقتدار معمولا ناپایدار است و تازمانی ادامه‌ می یابد که رهبر زنده است او فره ایزدی اش را حفظ می کند و مردم به تفضل او اعتقاد دارند. منشأ قانونی و عقلانی و ثابت ندارد.
به طور کلی سیادت کاریزمایی

ماکس وبر هیچ گاه به روشنی کاریزما را تعریف نکرد ،اما رویکرد جامعه شناختی وی به این مقوله  برای فهم چرایی رفتار افراد شایسته توجه کرده است.

زهرا نجاتی

@kavosh_garan باز کردن / نظر دهید

2023-04-12 23:04:08 پیش‌بینی دکتر محمد فاضلی

از سال سرنوشت‌ساز ۱۴۰۲!


@kavosh_garan باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 19:20:05 ‌
سلسله‌ درسگفتارهای جامعه‌شناسان کلاسیک -۱

کلان‌شهر و حیات ذهنی
گئورگ زیمل

مدرس: نیلوفر نادری
دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی دانشگاه تهران

جمعه، یکم اردیبهشت ۱۴۰۲، ساعت ۱۸

هزینه شرکت در این دوره: ۱۲۰ هزار تومان

برای ثبت‌نام به آیدی @soren93 در تلگرام پیام دهید.

سرو
حلقه‌ی مطالعاتی علوم اجتماعی

#گئورگ_زیمل
@halgheh_Sarv باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 18:32:11 عنوان مقاله: گام‌های لرزان در مسیر لغزانِ ایمان: کندوکاوی در زیست جهانِ محمد مجتهد شبستری

گردآورنده: #حسین_کمالوند و #دکتر_عبدالرضا_نواح

تعداد صفحات: ۴۱ صفحه

سال انتشار: تابستان ۱۳۹۹

https://t.me/last_Flaneur
@kavosh_garan باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 18:31:26 #پیتر_برگر

عنوان مقاله: «واکاوی جایگاه مدرنیته، پلورالیسم و سکولاریسم در آراء و اندیشه‌های #پیتر_برگر پیرامونِ جامعه‌شناسیِ دین»


گردآورنده: #حسین_کمالوند

تعداد صفحات: ۳۴ صفحه.

منتشر شده در «سرونامه»، گاهنامۀ علمی تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه خوارزمی، سال دوم، شماره ۵ و ۶، پاییز و زمستان ۱۴۰۱.

@last_Flaneur  
@kavosh_garan      باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 02:26:28 نظام پساتوتالیتر چیزی از بیخ و بن متفاوت است: تعرضی است پیچیده و عمیق و درازمدت به جامعه، یا بهتر بگویم، تعرض جامعه به خودش. برای مقابله با آن کافی نیست خط مشی سیاسی متفاوتی در پیش گرفته شود و بعد تلاش شود به کمک آن تغییراتی در حکومت پدید آورده شود، زیرا چنین چیزی نه‌تنها غیرواقع‌بینانه بلکه به‌کلی بی‌حاصل است، زیرا هیچ‌وقت به ریشه مسئله نزدیک هم نمی‌شود. حالا مدت‌هاست که دیگر مشکل ریشه در خط مشی یا برنامه سیاسی ندارد، بلکه ریشه مشکل در خود زندگی است.


صد البته که هر جامعه ای به حدی از سازماندهی نیاز دارد. ولی اگر قرار است سازماندهی در خدمت مردم باشد، و نه برعکس، آن وقت مردم باید در آزادی به سر ببرند و فضایی به وجود بیاید که بتوانند از راه های معنادار به خودشان سازمان بدهند. وقتی برعکس این رویکرد در پیش گرفته می شود، یعنی مردم اول به نحوی سازماندهی می شوند (آن هم به رهبری کسی که همیشه بهتر از همه می داند «مردم چه می خواهند») تا بعد بتوانند به اصطلاح به رهایی برسند، تباهی و فسادی به بار می آید که همه ما دیگر با تمام وجود تجربه اش کرده ایم و کاملا برایمان آشناست.


#واتسلاف_هاول
#قدرت_بی_قدرتان

@kavosh_garan باز کردن / نظر دهید