Persepolis Foundation:پایگاه میراث جهانی تخت جمشید

2022-07-05 15:27:06 متن کامل پاسخ پایگاه و مرکز پژوهش‌های کتیبه‌شناسی میراث جهانی تخت جمشید، عطف به گزارش ایلنا مورخۀ دوازدهم تیرماه 1401 (کد خبر 1250026) با عنوان «گل نوشته‌های تخت جمشید و اما و اگرهای نحوه‌ی خوانش آن‌ها با ترجمه‌های متناقض‌»

خبرنگار مقدمۀ گزارش را با این جمله تمام کرده است: «گروهی در مقابل بر این عقیده هستند که با توجه به جایگاه فرد به عنوان مشاور پایگاه تخت جمشید این امر بدون اشکال است». لازم به توضیح است که نتیجه‌گیری خبرنگار ایلنا، در رابطه با نظرات مختلف کارشناسان در مورد دست گرفتن لوح توسط متخصصین خط میخی، اگر آن را جهت‌دار نپنداریم قطعاً اشتباه است. در هیچ بخشی از نظرات منتشر شده توسط پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید به این مسئله اشاره نشده است که: «با توجه به جایگاه فرد به عنوان مشاور پایگاه تخت جمشید این امر بدون اشکال است». بحث کارشناسان در رابطه با این بود که اولاً مشاور پایگاه از توانایی علمی و تخصص کافی در زمینۀ کار با الواح گلی برخوردار است و ثانیاً تمامی متخصصین خط میخی در کار پژوهشی با الواح، این اشیاء را در دست می‌گیرند و برخی حتی از دستکش هم استفاده نمی‌کنند. حتی استفاده از فناوری روز مانند تصاویر سه بعدی نیز در برخی از موارد پژوهشگر را از مطالعه مستقیم لوح با دستان بی‌نیاز نمی‌کند. متأسفانه مشخص نیست که مباحث مطرح شده توسط خبرنگار ایلنا به چه سبب به این شکل کاملاً اشتباه و جهت‌دار در یک جمله خلاصه شده است.

پاسخ مربوط به «نسبت دادن» قید «احتمال» برای کتیبۀ اردشیر اول هخامنشی که در بخشی از خبر از سوی منتقد بدان اشاره شده است؛ هرچند مطلقاً ارتباطی به موضوعات مطرح شده در روزهای اخیر در رابطه با در دست گرفتن الواح ندارد و نمی‌توانیم درک کنیم که ایراد گرفتن به کاربرد یک قید «احتمال» در یک مطلب کوتاه تلگرامی! اولاً چگونه می‌تواند تخصص یک کارشناس را مورد تردید قرار بدهد و ثانیاً استفاده از قید «احتمال» برای یک مطلب کوتاه در تلگرام در دو سال پیش می‌تواند چه ارتباطی با دست گرفتن لوح و توضیح محتویات آن توسط کارشناس پایگاه در بهار امسال داشته باشد. به هر ترتیب این ایراد (؟!) قبلتر در همان فضای تلگرام پاسخ داده شده است و نیازی به تکرار مکررات و بحث بر سر استفاده از یک قید نیست. 

بهتر بود که منتقد که گویا در حوزۀ باستانشناسی تحصیل و فعالیت کرده است بجای پرداختن به محتوای الواح و ارزش آوایی نشانه‌ها و سایر موارد مرتبط با آن (که البته در حوزۀ تخصصی کتیبه‌شناسی و زبانشناسی است و نه باستانشناسی) «ضوابط حفاظتی» مرتبط با دست گرفتن الواح گلی را بر می‌شمرد تا کتیبه‌شناسان نیز از این ضوابط حفاظتی خاص مرتبط با کار با الواحِ گلی آگاه گردند. 

گرفتن لوح در دست توسط یک لوح‌خوان نه مورد عجیبی است و نه تازه! شاید در فضای کنونی شبکه‌های اجتماعی تهیه و انتشار فیلم کار با لوح گلی برای عموم تازگی داشته باشد ولی متخصصین آگاه با کمی جستجو در اینترنت با تعداد زیادی از تصاویر و فیلم‌های مرتبط با معرفی و خوانش الواح برمی‌خورند و با کمی مقایسه متوجه می‌شوند که کدام کارشناس لوح‌خوان در کار با الواح بیشتر جانب احتیاط را رعایت کرده است. صفحۀ اینستاگرامی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید پیشتر تعداد زیادی از این تصاویر که متعلق به متخصصین بین‌المللی و سرآمد (از جمله ریچارد هلک) را منتشر نموده است و کفایت می‌کند.

بخش پایانی گزارش از دکتر سهیل دلشاد نقل قول شده است اما اشاره نشده است که مطلب نقل شده از وی تنها بخشی از نظرات کارشناسان در رابطه با کار با الواح است و نه پاسخ مستقیم به ایلنا یا منتقد. بنابراین این بخش از گزارش ایلنا هم کاملاً گزینشی و جهت‌دار تدوین شده است. بایسته بود خبرنگار محترم پاسخ مطالب مطرح شده از سوی منتقد را در این خبر مستقیماً از مشاور پایگاه یا مرکز پژوهش‌های کتیبه‌شناسی می‌پرسید و آن را در خبر درج می‌کرد.

اما در رابطه با محتویات لوح مذکور باید متذکر شد که اصولاً استناد به محتویات یک فیلم کوتاه که به صورت عمومی منتشر شده است و جامعۀ هدف آن عموم مردم بوده‌اند برای گرفتن نتیجۀ مطلوب منتقد یعنی تاکید و پافشاری منتقد بر «ناآگاهی» کارشناس مربوطه، روش معمول در فضای مجازی عمومی است و همین امر سطح انتقاد را تا حد یک فضای مجازی تقلیل می‌دهد و درخور یک خبرگزاری رسمی کشور نیست. قاعدتاً ملاک سنجش دانش یک متخصص بر اساس نوشته‌های علمی وی در قالب مقالات و کتب علمی و تخصصی است و نه بررسی واژه به واژۀ صحبت‌های کارشناس مجموعه در یک فیلم کوتاه (با چاشنی استهزاء به خاطر لغزش کلامی وی در خوانش یک واژه) و یا یک پست تلگرامی!

@persepolis_world_heritage_site باز کردن / نظر دهید

2022-07-05 15:22:38 پاسخ پایگاه و مرکز پژوهش‌های کتیبه‌شناسی میراث جهانی تخت جمشید، عطف به گزارش ایلنا مورخۀ دوازدهم تیرماه 1401 (کد خبر 1250026) با عنوان «گل نوشته‌های تخت جمشید و اما و اگرهای نحوه‌ی خوانش آن‌ها با ترجمه‌های متناقض‌»:

https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1251311

پی نوشت:
در جوابیه درج شده بخشی از حرف‌نویسی‌ها بدلیل انتقال از فایل وورد به صفحه تارنما تغییر کرده‌اند به طوریکه زبرنوشت‌ها و زیر نوشت‌ها مرتبط با واژگان عیلامی به شکل عادی تبدیل شده‌اند.

@persepolis_world_heritage_site باز کردن / نظر دهید

2022-07-04 17:11:32 بازنویسی متن لوح PF 0692 توسط دکتر سهیل دلشاد مشاور امور کتیبه شناسی و زبان شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید.
لازم به توضیح است که اصل این لوح در مجموعۀ الواح نمایشگاه «بازگشت به خانه» به نمایش گذاشته شده و قبلتر در مورد محتوای لوح و اثر مهر آن (PFS 0093) توضیح داده شده است:
یک رأس گاو، تخصیص (یافته) از (سوی) رومَدَّه، (در) انبار، پرداخت به شاه، (در) اَنزَمَنَّکَّه.
سال نوزدهم، ایشکومیپَنَّه چوپان.

پی نوشت:
این فیلم کوتاه، صرفا با انگیزه های آموزشی در زمینه چگونگی نگارش الواح اداری و اقتصادی دوره هخامنشی و برخی نکات زبان شناسی آنها تهیه شده است.

@persepolis_world_heritage_site باز کردن / نظر دهید

2022-06-30 16:48:26 دکتر سهیل دلشاد، مشاور امور کتیبه‌شناسی و زبانشناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و عضو مرکز پژوهش‌های کتیبه‌شناسی (دکترای ایرانشناسی از دانشگاه آزاد برلین):

اینکه چرا لوح در دستان کارشناس قرار گرفته و کارشناس آن را در دستان حرکت می‌دهد دقیقاً با عدم اطلاع منتقدین از شیوۀ کار کردن با الواح گلی مرتبط است. متخصصین خط میخی از نخستین سال‌های آشنایی مراکز علمی با خط میخی و الواح گلی همواره به یک روش یعنی در دست گرفتن الواح و بازی کردن با نورهای متفاوت جهت تشخیص نشانه‌های حک شده بر روی سطوح الواح کار کرده‌اند. یک لوح از زمان ورود به یک مجموعه تا تازه‌ترین پژوهش ممکن است در دستان 20 تا 30 پژوهشگر مختلف قرار گرفته باشد. الواحی که برای آموزش دانشجویان در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرند حتی بیشتر از الواح دیگر دست به دست می‌شوند. آیا در این روند آسیبی متوجه الواح است؟ بله! آیا با توجه به این آسیب‌های احتمالی باید کار لوح‌خوانی را تعطیل نمود؟ به هیچ وجه!

روش‌های جایگزینی برای کمتر در معرض خطر قرار دادن الواح وجود دارد مانند تصویربرداری RTI با گنبد نوری و اسکن‌های سه بعدی. هرچند که در روند تهیۀ همین تصاویر نیز ممکن است الواح آسیب ببینند! به هر روی این امکانات پیشرفته هم در مرحلۀ تهیه تصاویر و هم در هنگام استفاده نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که کمتر مجموعۀ معتبری در دنیا از آن برخوردار است. حتی با وجود این دسته از امکانات پژوهشگران نیاز دارند به دفعات به اصل لوح مراجعه کنند و آن‌ها را «در دست» بگیرند. ضمن اینکه دانشجویان و کارآموزان نیز باید کار کردن با اصل لوح را به صورت عملی و نه مجازی فرا بگیرند. بنده دستکم در دو مجموعۀ بزرگ حاوی الواح و کتیبه‌های میخی در آلمان کارآموزی و کسب دانش نموده‌ام و در هر دو مجموعه خود شاهد بوده‌ام که تعداد زیادی از الواح حتی با قدمت بیش از الواح بایگانی باروی تخت جمشید (مانند الواح خط میخی آغازین مربوط به 5300 سال پیش) به دفعات توسط دانشجویان مقاطع کارشناسی و ارشد که تاکنون با الواح میخی کار نکرده بودند دست به دست می‌شدند. ولی این بی‌تجربگی و خامی دانشجویان و کارآموزان عاملی برای ممانعت مسئولین موزه و اساتید از دسترسی به الواح و بررسی آن‌ها با دستان و دست به دست کردنشان نمی‌شد. پر واضح است که اگر منتقدین از این موارد اطلاعی می‌داشتند به آن صورت مطالب را احساسی و هیجانی نمی‌نوشتند. ضمن اینکه تصاویر گویای همه چیز است. یک مقایسه بسیار ساده بین نحوۀ در دست گرفتن و کار با الواح بارو توسط بنده و نحوۀ کار با الواح توسط دیگر پژوهشگران و دانشجویان نشان می‌دهد که آیا بنده در هنگام کار با این الواح جانب احتیاط را رعایت کرده‌ام یا خیر. 

همچنین به نظر می‌رسد منتقدین بر این امر واقف نیستند که مطالعات خط میخی حوزه‌ای تخصصی است. مطالعات مرتبط با خط میخی یک حوزۀ عمومی نیست که هر کسی با هر دانش و تخصص و گرایشی بتواند از همۀ جنبه‌های آن اطلاع داشته باشد و بالاتر از آن به مسائل به شکل انتقادی ورود کند. 

ورود انتقادی یک باستانشناس یا مرمتگر یا هر پژوهشگر دیگری بدون تجربۀ کار مستقیم با الواح به مسئلۀ خوانش الواح و شیوۀ کار کردن با این مواد نوشتاری مانند این است که بندۀ غیرمتخصص در باستانشناسی یا مرمت نسبت به شیوۀ کاوش یک باستانشناس یا مرمت یک مرمتگر نقدی تخصصی وارد نمایم. بدتر از آن اینکه نقد را با اطلاعات اشتباه و واژگان تحقیرآمیز آراسته نموده و در راه‌اندازی یک موج خبری در رابطه با چیزی که تخصصش را ندارم مشارکت فعال داشته باشم.

اینکه افرادی از سر دلسوزی مطالبی را در نقد شیوۀ کار بنده با الواح بگویند بسیار خوب است. ولی اینکه ‌بدون اطلاعات کافی، تخصص لازم و تجربۀ مناسب در کار با الواح مطالبی را در جهت تخریب فعالیت حرفه‌ای بنده بیان بفرمایند ابداً قابل پذیرش نیست. بقیه موارد مطرح شده در این دو سری نقد به صورت جزء به جزء قابل پاسخ دادن هستند ولی گمان می‌کنم مطالب اصلی مطرح شده است و نیازی به گرفتن وقت بیشتری از مخاطبین پیگیر این مسئله نیست. 

@persepolis_world_heritage_site باز کردن / نظر دهید

2022-06-30 16:46:53 باز کردن / نظر دهید

2022-06-30 16:45:23 دکتر پارسا دانشمند، پژوهشگر دانشگاه UCL لندن، عضو پروژۀ خوانش کتیبه های شهر باستانی کیش موجود در موزه آشمولین آکسفورد (دکتری آشورشناسی از دانشگاه آکسفورد): 

من در سال های اخیر مفتخر بوده‌ام که در بخش کتیبه‌های برخی موزه‌های داخلی از جمله موزه ملی ایران به مطالعه الواح میخی اکدی، سومری و عیلامی از دوره‌های مختلف بپردازم. در سال  1398 نیز بازدید کوتاهی از موزه تخت جمشید داشتم. به عنوان کسی که سال ها تجربه مطالعه الواح میخی در برخی موزه‌های جهان را داشته‌ام، مایه خوشبختی و افتخار است که بگویم بخش الواح باستانی موزه‌های ایران با مدیریت و نظارت متخصصان داخلی از بالاترین استانداردهای جهانی برخوردار هستند. شیوه نگاهداری کتیبه‌ها، کاتالوگ‌ها و مستندنگاری دقیق هر لوح، نظارت کارشناسانه و دلسوزانه، و مهارت کم نظیر بخش مرمت این موزه‌ها با مشهورترین موزه های جهان قابل قیاس است. بی هیچ تردیدی، می‌توان ادعا کرد که موزه‌های ایران مکان‌هایی امن و شایسته برای نگاهداری و مطالعه الواح میخی هستند. فیلمی که اخیراً توسط پایگاه میراث جهانی تخت جمشید منتشر شده است و دکتر سهیل دلشاد را در حال بررسی و توضیح یکی از الواح تخت جمشید نشان می‌دهد، مویدی بر این ادعا است.

ممکن است عده‌ای که از نحوه کار با الواح میخی آگاه نیستند از دیدن یک لوح که در دست قرار گرفته نگران و مشوش بشوند، اما باید اطمینان خاطر داد که در این فیلم هیچ حرکت ناشیانه و غیر اصولی دیده نمی‌شود و تسلط دکتر دلشاد بر اصول این کار محرز است. "اورینتالیسمِ" کهنه‌ای که از چند قرن پیش آغاز شد و تا به امروز در برخی لایه‌های آکادمیک جهانی حضور دارد، افسانه و باور نادرستی را پراکنده است که مردمان شرق شایستگی و صلاحیت نگاهداری و مطالعه میراث فرهنگی خود را ندارند. موزه‌ها و کارشناسان امروز باستانشناسی و زبانشناسی ایران گواهانی آشکار بر نقض این افسانه و باور غلط استعمار پیر هستند.

ادامه در صفحه بعد

@persepolis_world_heritage_site باز کردن / نظر دهید

2022-06-30 16:44:46 باز کردن / نظر دهید

2022-06-30 16:41:05 آقای محمدجواد اولادحسین، ادارۀ کل میراث فرهنگی استان فارس و عضو مرکز پژوهش‌های کتیبه‌شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید (دانشجوی دکتری رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران در دانشگاه تهران):

آقای دکتر سهیل دلشاد مدتهاست به‌عنوان مشاور ریاست پایگاه در حوزه کتیبه‌شناسی و زبانشناسی فعالیت می‌کنند. با ایدۀ ایشان یک مرکز تخصصی برای کار بر روی آثار مکتوب موجود در محوطۀ میراث جهانی تخت جمشید در پایگاه دایر گردید و در این مرکز تاکنون کارهای بسیاری در راستای ساماندهی بخش کتیبه‌ها و الواح موزۀ تخت جمشید. یکی از جنبه‌های مثبت این مرکز توجه بیش از پیش متخصصین پایگاه به آثار مکتوب محوطه تخت‌جمشید و فراهم نمودن بستر مناسبی جهت آموزش، پژوهش و مستندنگاری این آثار بسیار مهم از دوران مختلف تاریخی است. در حوزۀ خط میخی این مرکز تاکنون کارهای مهمی انجام داده است که از جملۀ آن طبقه‌بندی و مستندنگاری بیش از 500 قطعه کتیبه هخامنشی و همچنین خوانش بیش از 60 قطعه لوح گلی موجود در مخزن موزه است که همگی توسط پژوهشگران ایرانی انجام شده است.

در رابطه با ادعاهای مطرح شده در این دو نقد اخیر به ویژه در رابطه با غیر متخصص و ناشی خواندن کارشناس نیز باید گفت به نظر می‌رسد مطالب نوشته شده از این حکایت کند که منتقدین هیچ اطلاعی از تخصص و تجربۀ کارشناس و شیوۀ کار کردن با الواح نداشته باشند. در هر دو صورت با توجه به توضیحات ارائه شده توسط پایگاه به خصوص تصاویری که پایگاه از شیوۀ کار با الواح در سایر موزه‌های بزرگ دنیا به اشتراک گذاشت انتظار می‌رفت اگر منتقد مطلب نخست خود را اصلاح نمی کند، دستکم مطلب جدیدی در این رابطه منتشر ننماید و بر اشتباه خود اصرار بیهوده نداشته باشد. 

مجتبی دورودی، سرپرست موزۀ تخت جمشید و عضو مرکز پژوهش‌های کتیبه‌شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید (کارشناس ارشد رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران):

نمایشگاه «بازگشت به خانه» با هدف به نمایش گذاشتن تعدادی از الواح بازگشتی به ایران (در مهرماه 1398) از پاییز 1398 برنامه‌ریزی گردید و پس از مدتی وقفه به‌دلیل همه گیری کرونا، در خرداد 1401 با همکاری موزۀ ملی ایران، ادارۀ کل موزه‌ها و اداره کل میراث فرهنگی استان فارس به مناسبت هفتۀ میراث فرهنگی در تخت جمشید برگزار شد. چه در پاییز 1398 و چه در بهار 1401 آقای دکتر سهیل دلشاد یکی از مؤثرترین افراد در آماده‌سازی مقدمات برگزاری نمایشگاه الواح بوده است. بخش بزرگی از بار آماده‌سازی مقدمات این نمایشگاه و سایر برنامه‌های جنبی بر دوش ایشان و یکی دو تن از همکاران مجموعه بوده است. برگزاری موفق نمایشگاه و سایر برنامه‌های جنبی نشان از توانایی‌های مختلف این پژوهشگر دارد که نه تنها در حوزۀ تخصصی خود فردی کاردان است، بلکه در کارهای میدانی و فعالیت‌های آموزشی و عمومی نیز فردی تواناست. لازم به ذکر این نکته است که در هنگام بازگشت این الواح به ایران ایشان و یکی از همکارانشان بعنوان متخصصین ایرانی جوان و آگاه به شیوۀ کار با الواح با موزۀ ملی و دانشگاه شیکاگو در برگزاری نمایشگاه اولیه همکاری نمودند و هر دو مرکز یعنی موزۀ ملی ایران و مؤسسۀ شرقشناسی دانشگاه شیکاگو از این دو فرد تقدیر شایانی به عمل آوردند. البته روحیات ایشان در استفاده از فضای مجازی و عدم تمایل به تمجید از خود باعث شد این نکته برای بسیاری از افراد معلوم نگردد. 

یکی از نقاط مغفول مانده در نمایشگاه «بازگشت به خانه» مجموعه سخنرانی در رابطه با جهان بایگانی باروی تخت جمشید بود که به ابتکار دکتر سهیل دلشاد مجاور محل کشف الواح برگزار گردید. حضور تعدادی از پژوهشگران ممتاز بین‌المللی در این مجموعه سخنرانی به اعتبار حضور فعال ایشان در مجموعۀ میراث جهانی تخت جمشید میسر گردید. همچنین مسیر منتهی به محل کشف الواح نیز ساماندهی و برای بازدید علاقمندان مهیّا شد. علاوه بر نمایش 60 لوح منتخب از بایگانی باروی تخت جمشید، یک نمایشگاه پوستر با هدف آشنایی گردشگران داخلی و خارجی با موضوعات متنوع این الواح در موزه دایرگردید. همۀ این موارد در کنار یکدیگر یک اتفاق استثنایی، جذاب و پرمحتوا را برای خیل علاقمندان و گردشگران در تخت جمشید رقم زدند. موارد مطرح شده در آن دو نقد متأسفانه جانبدارانه، چون وارد نمودن فشار به الواح در حین توضیح، غیر متخصص و ناشی بودن کارشناس، فاصلۀ زیاد لوح با سطح و تأثیر مخرب جنس دستکش بر روی الواح همگی از عدم آگاهی دقیق منتقد از شیوۀ کار با الواح، شرایط ضبط تصاویر، جنس دستکش و تخصص کارشناس مربوطه دارند. 

ادامه مطلب در صفحه بعد

@persepolis_world_heritage_site باز کردن / نظر دهید