2019-10-11 12:31:46
#مقاله ۴۷
علت بلایای طبیعی چیست؟ آیا بیحجابی، بیاعتقادی، گناهان، فحشا و مانند آن علت بلایای طبیعی است یا هر کدام از این موارد علت طبیعی و مادی خود را دارد؟
بارها میبینیم که بسیاری از سخنان منبریها و وعاظ (که برگرفته از روایات اهل بیت ع است) را مورد تمسخر قرار میدهند که مثلاً یک روحانی علت سیل را بیحجابی دانسته، دیگری علت فقر را بیاعتقادی، کسی دیگر علت خسوف را فلان امر و ... .
برای درک بهتر پاسخ به این مسئله باید نکاتی در ذهن انسان روشن شود و آن این که شکی در آن نیست که در عالم ماده قوانین طبیعی و تجربی حاکم است و هر حادثهای علت و سببی دارد، از این رو یقیناً علت مادی سیل، طغیان دریاهاست نه بیحجابی و یا علت فقر، مسائل مختلف معیشتی است نه بیاعتقادی.
اما آنچه باید تفکیک شود این است که خداوند متعال اراده اش را به وسیله علت های مادی اجرا می کند از این رو هیچ کس شک ندارد که تمامی حوادثی که در دنیای مادی رخ می دهد سبب و علت مادی و تجربی نیز دارد که می توان در آزمایشگاه آن را بررسی کرد و به آن دست یافت اما خداوند خود علتی برای ایجاد علت های مادی می باشد بدون آنکه خودش علت مادی باشد از این رو هیچ اشکال عقلی وجود ندارد که به علت طغیان برخی از جوامع خداوند متعال عذاب بر آنان بفرستد و این عذاب مثلاً سیل یا زلزله باشد با اینکه می دانیم سیل و زلزله خود دو نوع حادثه مادی هستند که سبب و علت مادی نیز در بر دارند
مثال روشن تر از آن مثالهایی است که خداوند در قرآن کریم و سایر کتب آسمانی برای عذاب اقوام تبهکار آورده است.
همه مومنان اعتقاد دارند که اقوام تبهکار به خاطر طغیان و سرکشی توسط خداوند و به اراده او از بین رفتند، اما نوع عذاب آنان یقیناً عذابی مادی بوده و یقیناً علتی تجربی و فیزیکی در بر داشته است.
همین جا ملحدانی که عذاب شدند به پیامبرشان اشکال کردتد که زلزلهای که آمد، حاصل گرانش زمین بود نه عذاب الهی. در اینجا معلوم میشود که هنوز متوجه نشدهاند که تمامی امور عالم به دست خداست و اگر اکنون گرانشی صورت بگیرد تا قومی عذاب و نابود شوند به دست خدا و با اراده او صورت گرفته است.
به این مثال ساده نیز دقت کنید: نفر اولی، دومی را درون آتش می اندازد. دومی اعتراض میکند که چرا من را سوزاندی؟ او در پاسخ می گوید: آتش سوزانده است و از لحاظ علوم تجربی ثابت شده است که آتش سوزاننده است! دومی حق اعتراض دارد که درست است که آتش سوزاننده است، اما تو علت افتادن من درون آتش بودی، به همین خاطر سوزاندن را به تو نسبت دادهام.
حال منتسب کردن برخی بلایای طبیعی و حتی نعمتهای مادی، به امور غیر طبیعی این چنین است. اما متاسفانه کمایمانان و بیدینان، تنها همین علت نزدیک و مادی را میبینند، اما مومنان به علتهای دورتر که در فلسفه اسلامی علت العلل گفته میشود نیز مینگرند. پس چه بسیار عالی که انسان گاهی دور دستها را نیز ببیند و فقط به اسباب پیش پا افتاده بسنده نکند.
البته در یک امر نیز باید به مخالفین حق داده شود و آن این است که ما نمی توانیم قضاوت کنیم که کدام حادثه چه علتی داشته است بلکه ما به طور کل می دانیم که خداوند ارادهاش این چنین است که با اسباب مادی به ما نعمت دهد و با همان اسباب مادی ما را مبتلا کند اما اگر حادثهای رخ داد، کسی علت آن را جز خداوند نمیداند.
@shobhedini
2.5K viewsحسینی طلبه, edited 09:31