FactNameh | فکت‌نامه

2021-11-12 07:30:26 انتشار مقاله فکت‌نامه درباره ارزش علمی ادعاهای محمدعلی طاهری،‌ بنیان‌گذار و ترویج‌کننده عرفان حلقه، واکنش‌های زیادی از سوی هواداران او در پی داشت. خود آقای طاهری نیز در بیانیه‌ای به طور غیرمستقیم به این موضوع اشاره کرد؛ سوژه‌ای که در قسمت قبلی پادکست به آن پرداختیم و حالا این قسمت، به سوالاتی که در این زمینه وجود دارد پاسخ می‌دهیم. این پاسخ‌ها شما را با الگوی واکنش‌های طرفداران شبه‌علم نیز آشنا می‌کند. به عنوان مثال یکی از مشهورترین استدلال‌های آنها این است که «گالیله هم در زمان خودش فهمیده نشد.» در این قسمت بیشتر درباره این پدیده «خودگالیله‌پنداری» توضیح می‌دهیم.

در ادامه درباره ویدیوی دست‌بوسی پاپ و همچنین سخنرانی‌ای صحبت می‌کنیم که گفته می‌شود هنری کیسینجر انجام داده و در آن به سرمایه‌داران جهان توصیه کرده از ابزار واکسیناسیون عمومی برای عقیم‌سازی و کنترل نژادی بشر استفاده کنند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-09 22:08:43 در پستی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود ادعا شده هنری کیسینجر، وزیر امورخارجه پیشین ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۹ در نشست «شورای سازمان بهداشت جهانی» اعلام کرده که راه اینکه مردم جهان همه چیز را بپذیرند، واکسیناسیون اجباری است و بعد از آن می‌توان مردم را عقیم کرد یا آنها را تغییر ژنتیک داد.

با جستجو در منابع می‌توان دریافت که ریشه این ادعا، مربوط به شبکه‌های اجتماعی انگلیسی‌زبان است که در آنها محل سخنرانی شورای اصلاح‌نژاد سازمان بهداشت جهانی (WHO Council on Eugenics) ذکر شده است. کیسینجر چنین سخنرانی‌ای نکرده و نماینده او چنین گفته‌ای را تکذیب کرده است. هیچ خبر و گزارشی وجود ندارد که نشان دهد او در سال ۲۰۰۹ در چنین نشستی بوده باشد. ضمن اینکه سخنگوی سازمان بهداشت جهانی نیز می‌گوید اساسا «شورای اصلاح‌نژاد سازمان بهداشت جهانی» وجود خارجی ندارد.

فکت‌نامه نیز به این ادعا که هنری کیسینجر درباره اجباری کردن واکسیناسیون در سال ۲۰۰۹ سخنرانی کرده نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-08 10:01:53 محمدعلی طاهری و مبنای علمی عرفان حلقه

محمدعلی طاهری و مصاحبه او با تلویزیون ایران اینترنشنال، موضوع اصلی این قسمت از پادکست هفتگی فکت‌نامه است. در نیمه اول این قسمت، ابتدا توضیح می‌دهیم که #عرفان_حلقه چه می‌گوید و در ادامه بررسی می‌کنیم که نسبت صحبت‌های آقای طاهری در این گفت‌و‌گو با علم چیست و تا چه حد، دارای ارزش علمی است.

اما به غیر از این بخش، فکت‌چک‌های هفته را نیز مرور می‌کنیم؛ فرونشست زمین در ایران، ادعای علی اکبر رائفی‌پور درباره زیرساخت‌های اینترنت در ایالات متحده، دیده شدن کرم در موز و همچنین درخواست یهودیان قلب پاک برای پناهنده شدن به ایران.

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-08 00:01:51 دست‌بوسی خاندان روتشیلد توسط پاپ؟

تصویری در شبکه‌های اجتماعی پاپ را در حال بوسیدن دست چند نفر نشان می‌دهد که مدعی شده اعضای خانواده روتشیلد است و در ادامه می‌نویسد که «این خانواده مالک یک‌سوم آب قابل شرب دنیا و مالک بیشترین طلاهای دنیا هستند… دارایی کل این خانواده ۵۰۰ تریلیون دلار است» و افرادی که در عکس دیده می‌شوند همه از بازماندگان هولوکاست هستند. تصویر بوسیدن دست یکی از این افراد (الایزر گرینفلد) را گتی ایمیج قبلا منتشر کرده‌است.

بزرگ‌ترین ذخایر آب قابل شرب دنیا در بزرگ‌ترین کشورهای دنیا (از نظر مساحت) قرار دارد. روسیه و کانادا به ترتیب ۲۱ و ۲۰ درصد (یک پنجم) ذخایر آب قابل شرب دنیا را در لایه‌های وسیع یخ‌زده نزدیک به قطب شمال جای داده‌اند. عدد «یک سوم منابع آب قابل شرب» آن‌قدر عظیم است که برای نگه‌داری آن به سرزمین به اندازه کانادا و روسیه یا برزیل احتیاج است.

بیشترین مقدار طلا در دنیا در اختیار دولت ایالات متحده قرار دارد در رتبه دوم آلمان است که این کشور هم بخش زیادی از ذخایر طلایش را در بانک مرکزی ایالات متحده نگه‌داری می‌کند. بیشترین حجم طلا در یک جا، در قلعه ناکس در لوییویل کنتاکی و تحت کنترل یک مجموعه نظامی خاص مستقل از ارتش آمریکا قرار دارد. بنابراین خانواده روتشیلد برای تصاحب بیشترین مقدار طلای جهان باید یک ابرقدرت هم‌ردیف ایالات متحده و صاحب نیروی نظامی مانند آن باشد!

فهرست پی‌درپی متغیر ثروتمندترین افراد عالم را مجله فوربْز منتشر می‌کند که این مقام بین ایلان ماسک، جف بزوس، وارن بافت، برنارد آرنو، بیل گیتس و … پیاپی (به دلیل تغییرات بازار سهام) جابه‌جا می‌شود و اسمی از خانواده روتشیلد در ۱۰۰ نفر اول هم دیده نمی‌شود. در زمینه ثروت خانوادگی هم خانواده والتون (فروشگاه‌های والمارت)، مارس (شکلات مارس)، کوک (صنایع سنگین کوک)، سعودی (آرامکو) قرار دارند. این درحالیست که ثروتمندترین فرد در خانواده روتشیلد، «بنیامین د روتشیلد» در سال ۲۰۱۶ تنها ۱/۶ میلیارد دلار ثروت داشته‌است.

عدد ۵۰۰ تریلیون دلار یکی از اغراق‌آمیز‌ترین اعداد در زمینه شمارش ثروت است. کل ثروت همه مردم همه کشورهای دنیا روی هم ۴۳۱ تریلیون دلار است.

با این اوصاف فکت‌نامه به‌ این ادعای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی به این مضمون که «تصویری دست‌بوسی پاپ از خانواده روتشیلد را نشان می‌دهد. این خانواده یک سوم منابع آب شرب دنیا و بیشترین مقدار طلا در دنیا را دارند و ثروت‌شان ۵۰۰ تریلیون دلار است» نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-06 17:14:57 اینها عبارت‌هایی هستند که محمدعلی طاهری در مصاحبه خود با ایران اینترنشنال آنها را به کار می‌برد: طب‌های مکملِ فرادرمانی، سایمنتولوژی، کیهان‌شناسی شعوری، موجودات غیر ارگانیک، اینتریونیورسالیزم، ساینس‌فکت؛ واژه‌هایی با ظاهر علمی که ارزش علمی ندارند.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-05 22:07:46 گزارش‌های فکت‌نامه در هفته گذشته

۱. مقایسه صادرات ایران و صادرکنندگان ۲۰۰ میلیارد دلاری

۲. آیا ۵۰۰ تن موز کرم‌خورده از سومالی به ایران وارد شده است؟

۳. آیا گفته‌های #محمد_علی_طاهری در مصاحبه با ایران اینترنشنال مبنای علمی دارد؟

۴. آیا ایران پیشتاز فرونشست زمین در جهان است؟

در هفته‌ای که گذشت قسمت ۳۲ پادکست فکت‌نامه منتشر شد.

در این پادکست هر هفته درباره فکت‌چکینگ حرف می‌زنیم و آخرین اخبار و مطالبی را که همکارانمان بررسی کرده‌اند، با هم مرور می‌کنیم. اگر پادکست فکت‌نامه را در اپلیکیشن‌های پادکست دنبال کنید، هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران، از انتشار قسمت جدید باخبر خواهید شد.

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-05 19:23:31 آیا ایران پیشتاز #فرونشست زمین در جهان است؟

خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران «ایرنا» مدعی است: «ایران با رکورد فرونشست ۶۲/۵ برابر میانگین جهانی پیشتاز فرونشست زمین در جهان است.»

فرونشست زمین در ایران یک مساله و بحران جدی است، اما این ادعا اغراق‌شده است و پایه و اساس علمی ندارد.

فرونشست زمین تنها مساله ایران نیست بلکه بحرانی است که برخی کشورهای جهان با آن دست به گریبانند. بر اساس گزارش‌های معتبر مناطقی در چین، اندونزی، مکزیک؛ ویتنام، مصر و حتی برخی کشورهای اروپایی؛ به طور جدی با مساله فرونشست زمین روبه رو هستند.

چیزی به اسم میانگین فرونشست در ایران یا در دنیا وجود ندارد. میزان فرونشست در مناطق مختلف جهان و دشت‌های ایران متفاوت از یکدیگر است. به عنوان نمونه در سال‌های گذشته گزارش‌هایی درباره فرونشست سالانه ۲۵ سانتیمتری زمین در جنوب تهران، یا فرونشست بیش از ۵۰ سانتی‌متر در دشت‌های استان‌های فارس و یزد منتشر شده است.

در رسانه‌های ایران بارها گفته شده طبق استانداردهای بین‌المللی ۴ میلی‌متر فرونشست در سال «مرز بحران» است. معلوم نیست مبنای این گفته چیست، اما تا آنجایی که ما جست‌وجو و پرس‌وجو کرده‌ایم عدد ثابتی به اسم آستانه بحران بین‌المللی برای فرونشست زمین وجود ندارد.

هیچ سندی در دست نیست که نشان دهد ایران پیشتاز فرونشست در سراسر دنیا است. در حالی که ایرنا و برخی رسانه‌های دیگر مطالبی درباره رتبه اول در فرونشست منتشر می‌کنند، همزمان گزارش‌های دیگری بر خلاف این ادعا در رسانه‌های دیگر منتشر می‌شوند. به عنوان مثال علی بیت‌اللهی، مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در مصاحبه‌ای به تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۰ می‌گوید: «ایران رتبه چهار فرونشست زمین در دنیا را دارد.»

ممکن است انتشار گزارش‌های اغراق‌شده به دنبال جلب توجه افکار عمومی و سیاست‌مداران به بحران فرونشست باشد، اما انتشار مطالب ضد و نقیض واغراق‌شده ممکن است اعتبار گزارش‌های علمی را زیر سوال ببرد.

با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعای خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا که «ایران با رکورد فرونشست ۶۲/۵ برابر میانگین جهانی پیشتاز فرونشست زمین در جهان است»، نشان «نادرست» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-05 07:30:37 محمدعلی طاهری و مبنای علمی عرفان حلقه

محمدعلی طاهری و مصاحبه او با تلویزیون ایران اینترنشنال، موضوع اصلی این قسمت از پادکست هفتگی فکت‌نامه است. در نیمه اول این قسمت، ابتدا توضیح می‌دهیم که #عرفان_حلقه چه می‌گوید و در ادامه بررسی می‌کنیم که نسبت صحبت‌های آقای طاهری در این گفت‌و‌گو با علم چیست و تا چه حد، دارای ارزش علمی است.

اما به غیر از این بخش، فکت‌چک‌های هفته را نیز مرور می‌کنیم؛ فرونشست زمین در ایران، ادعای علی اکبر رائفی‌پور درباره زیرساخت‌های اینترنت در ایالات متحده، دیده شدن کرم در موز و همچنین درخواست یهودیان قلب پاک برای پناهنده شدن به ایران.

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-04 07:30:06 آیا گفته‌های #محمد_علی_طاهری در مصاحبه با ایران اینترنشنال مبنای علمی دارد؟

محمدعلی طاهری، موسس #عرفان_حلقه، روز ۲ آبان ۱۴۰۰ نخستین گفتگوی تلویزیونی بعد از مهاجرتش به کانادا را با تلویزیون ایران اینترنشنال انجام داد. او در بخشی از این گفتگو به سابقه و فعالیت‌های عرفان حلقه اشاره کرد و در بخشی دیگر به مسائل پیرامون اتهام «افساد فی‌الارض» و حکم اعدامش پرداخت.

طاهری، مدعی شد که سابقه عرفان حلقه به بیش از ۴۰ سال می‌رسد. یعنی زمانی که حدودا بیست و چندساله بوده‌است. دقیقا مشخص نیست برای او در این سن چه اتفاقی افتاده و توضیح قابل سنجشی نیز ارائه نکرده‌است اما به نظر می‌رسد منظور طاهری از سابقه عرفان حلقه، دورانی است که خود او مدعی است دچار حالات روحی خاصی شده‌است. با وجود تمام این‌ها ما نشانه‌‌ای از فعالیت عمومی این حلقه در سال‌های پیش از ۱۳۸۰ پیدا نکردیم.

طاهری در این ویدیو مدعی است که موسسه پژوهشی کازمو اینتل، زیرنظر او درحال کار پژوهشی در زمینه عرفان حلقه هستند. بررسی سوابق شرکت‌های ثبت شده در کانادا نشان می‌دهد که شرکت‌های «آکادمی طاهری، موسسه بین‌المللی سایمنتولوژی و شرکت کازمو اینتل» زیرمجموعه‌های «عرفان حلقه» در کانادا هستند. هیچ گونه ارتباط شفافی میان شرکت‌های طاهری با مراکز تحقیقاتی معتبر علمی و دانشگاهی وجود ندارد.

محمدعلی طاهری در بخش دیگری از صحبت‌هایش می‌گوید «طب‌های مکملِ فرادرمانی، سایمنتولوژی، کیهان‌شناسی شعوری، موجودات غیرارگانیک، اینتریونیورسالیزم، ساینس‌فکت… مجموعه گسترده‌ای از دانش‌های جدید است.» اما هیچ روش علمی و قابل سنجش و تکرارپذیری ارايه نداده و هیچ پیش‌بینی ابطال‌پذیری از توضیح یک پدیده در جهان ارايه نمی‌دهد. هیچ‌کدام از این‌ها در چارچوب «نظریه علمی» قرار نمی‌گیرد.

تصدیق «تجربی» در عرفان حلقه مشابه چیزی است که در جریان‌های ماورالطبیعه مشاهده می‌شود که در آن «تجربه» امری فردی است و معیاری خارج تجربه شخص ندارد. محمدعلی طاهری به خوبی در اینجا روشن می‌کند که ارزش عرفان حلقه را می‌توان در این خلاصه کرد که «حال من را خوب می‌کند». طرفدارانش از آن «نتیجه می‌گیرند» و با شرکت در کلاس‌ها و جلسات درمان «به‌ آرامش می‌رسند یا اضطراب‌شان برطرف می‌شود».

مشخصا هیچ گونه ارتباطی میان علوم دانشگاهی همچون Astronomy یا نجوم و Cosmology یا کیهان‌شناسی که مبتنی بر قوانین فیزیک و معادلات ریاضی است با آنچه طاهری «کیهان‌شناسی شعوری» می‌نامد وجود ندارد.

همان طور که گفته شد ما به علت عدم دسترسی به جزئیات امنیتی احتمالی پرونده طاهری در این زمینه اظهار نظر نخواهیم کرد اما این ادعا که عرفان حلقه از چالش‌های تخصصی سربلند بیرون آمده کاملا خلاف واقعیت است. با نگاهی به کتاب‌ها و ادعاهای عرفان حلقه به خصوص در حوزه‌هایی همچون فیزیک، کیهان‌شناسی، روانشناسی و … می‌توان به نمونه‌هایی از اطلاعات غلط و گمراه‌کننده‌ای که توسط این گروه تبلیغ و ترویج می‌شود دسترسی یافت.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-11-02 22:17:22 ویدئویی در شبکه‌های مجازی فارسی با عنوان کرم در موز منتشر شده. منتشرکنندگان این ویدئو ادعا می‌کنند که ۵۰۰ تن موز از سومالی وارد ایران شده و این موزها آلوده به کرمی به نام هلیکوباکتر هستند و ۱۲ ساعت پس از خوردن موز موجب مرگ مغزی می‌شوند.

راوی ویدئو به زبان فرانسه حرف می‌زند و این ویدئو پیش از این از سوی کاربران فرانسوی‌زبان در فضای مجازی منتشر شده. پس می‌توان فهمید که ویدئو ارتباطی با ایران ندارد.

راوی ویدئو به هیچ عنوان ادعا نمی‌کند آنچه از داخل موزها خارج می‌کند کرم است. چیزی که در ویديو نشان داده می‌شود هم بیش از این که به کرم شبیه باشد شبیه نوعی پلاستیک است.

هلیکوباکتر کرم نیست و همانطور که از نامش پیداست نوعی باکتری است. طبق تعاریف علمی باکتری‌ها موجودات ذره‌بینی هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند.

طبق آمار رسمی گمرک، ایران اصولا نه موز و نه هیچ کالای دیگری از سومالی وارد نمی‌کند.

فکت‌نامه ادعای شبکه‌های مجازی درباره صادرات موزهای آلوده به کرم از سومالی را شایعه‌ای بی‌اساس می‌داند و به آن نشان «نادرست» می‌دهد.

در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید