2021-10-03 18:41:37
مردم آذربایجان قبل از تحمیل زبان ترکی به چه زبانی سخن میگفتند؟ (۴)
ادعای پانترکها:
۱. مردم آذربایجان ترک بودند نه آذری
۲. کردها مهاجر بودند و در آذربایجان قدیم کرد وجود نداشته .
۳. زبان ما از اول ترکی بوده نه آذری .
و اما رد ادعاهای پانترکا
یاقوت حموی ، جغرافی دان و تاریخ نویس عرب زبان قرن هفتم هجری:
[برای دیدن سند بر روی لینک زیر بزنید ]
https://b2n.ir/y94295
ترجمه بخش آذربایجان درمعجم البلدان، یاقوت حموی:
ابن مقفع گفته است: آذربايجان به نام آذرپاذ پسر ايران پسر اسود پسر سام پسر نوح و برخى گويند آذرپاد پسر بيوراسب مى باشد. و
برخى گويند: آذر در زبان پهلوى آتش باشد و »بايگان« به معنى نگهبان، پس آذربايجان- آتشكده يا
نگهبان آتش باشد، و اين به واقع نزديكتر است، زيرا آتشكدهها در اين سرزمين بسيار بوده است. مرز آذربايجان از خاور
»برذعه« و از باختر »ارزنجان« و در شمال سرزمين ديلم وگيل و طرم )طارم( است. سرزمينى گسترده است و بزرگترين
شهرهاى نامبردارش تبريز است كه امروز قصبه آن به شمار مى آيد. درگذشته قصبه آن مراغه بود و از شهرهاى آن خوى،
سلماس، ارميه، اردبيل، مرند، و جز آن است.كشورى گرانمايه و مملكتى بزرگ است كه بيشتر آن كوهستان است، دژهاى
بسيار و خواربار فراوان و ميوههاى گوناگون دارد. من سرزمينى با اين همه باغستان و چشمهسار، و پر آب نديدهام.
راهپيمايى در بخشهاى آن نيازى به برداشتن آب ندارد زيراكه هر جا برود آب زير پاى او روان است. آبش سرد وگوارا
سالم است و مردمش خوشگل و سرخ و سفيد و نازك پوست هستند.
زبانى دارند به نام "آذرى" كه كس جز
ايشان نفهمد. مردم نرمخو، خوش معامله ولى كنسك هستند. سرزمين آشوب زده است و هيچگاه از جنگ نياسوده و از
اين رو بيشتر شهرها و ديه ها ويران است. امروز مملكت جال الدين منكبرنى پسر عاء الدين محمد پسر تكش
خوارزمشاه مى باشد.
گشودن آذربايجان، نخست به روزگار عمر خطّاب بودكه مغيره پسر شعبه ثقفى را به فرماندارى كوفه گماشت و با او
فرمانى براى حذيفه پسر يمان به فرماندارى آذربايجان فرستادكه در نهاوند به دست او رسيد و از آنجا با سپاهى انبوه به
آذربايجان رفت تا به اردبيل رسيدكه آن روز پايتخت آذربايجان مى بود. مرزبانش جنگجويان »باجروان«، »ميمذ«، »بذ«،
(»سراو )سراب «، »شيز«، »ميانج« و جز آن را آماده كرده، چند روز به سختى جنگيدند و سپس مرزبان با حذيفه آشتى
كردكه هشتصد هزار درم بپردازد و عرب ها كسى را نكشند و اسير نكنند و هيچ آتشكده را خاموش نكنند
وكُردان باشجان و سبان و ميان رودان را آزاد گذارند، به ويژه مردم »شيز« را از رقص )زفن( در جشنها و مراسم ديگركه داشتند باز ندارند.
بن مایه ترجمه های بالا
[برای دیدن سند بر روی لینک زیر بزنید ]
https://b2n.ir/e00836
https://b2n.ir/f64770
نتیجه :
در زمان زندگی یاقوت حموی و پیش از آن به مردم آذربایجان #آذری گفته میشده .
زبان مردم آذربایجان #آذری بوده
آذربایجان در واقع آذر به معنای آتش در زبان پهلوی و بایگان به معنای نگهبان است و این کلمه به زبان پهلوی است .
در زمان عمر بن خطاب برخی از کُردها در آذربایجان زندگی میکردند .
منابع:
معجم البلدان ، یاقوت حموی ، نوشته ۶۱۵ - ۶۲۱ هجری قمری
نسخه عربی : جلد ۱ ، صفحه ۱۲۸ و ۱۲۹ ، اسکن از نسخه : چاپ دار صادر بیروت ، سال ۱۳۹۷ هجری قمری.
ترجمه دکتر علینقی منزوی : جلد ۱ ، صفحه : ۱۶۰ تا ۱۶۲ ، سال نشر : ۱۳۸۰ هجری شمسی ، اسکن از : نسخه نشر الکترونیکی کتابخانه آنلاین تاریخ اسلام .
@Institute_vohman |پژوهشکده تاریخی وهومن
328 views[𝑚𝑜ℎ𝑎𝑚𝑎𝑑], edited 15:41