2022-08-20 10:41:45
دانشمندان ایران باستان
گذشته بشر بسیار جالب و البته پر از ابهامات است که با افسانه آمیخته شده است.
یکی از این ابهامات علم و دانش است.
زمانی که هرودوت هالیکارناسی شروع کرد به نوشتن تاریخ، جنگ ها، تصمیمات و اقدامات شاهان را نوشت.
توجه به جنبه های اجتماعی و علمی نبود و در همین عصر معاصر است که توجه به این مسائل افزایش یافته است. بخصوص علم که کار هرکسی نیست.
تاریخ علم از آنجایی که زیر سایه تاریخ سیاسی استخراج می‌شود، اول بر منابع و دوم بر تحلیل استوار است.
این کار را جُرج سارتُن شروع کرد و از بزرگان تاریخ علم به شمار می‌رود.
پس جای تعجبی نیست که دانشمندان در زمان باستان(به خصوص در ایران که علت آن را بعدا خواهم گفت) بسیار برای ما ناشناخته باشد و این تعداد افرادی که داریم و می شناسیم هم بخاطر این بوده که در تصمیمات شاهان دخیل بودند.
مانند طالس که به کرزوس کمک کرد از رود قزل‌ایرماق رد بشود.
(تاریخ هرودوت، کتاب اول، بند 75، ترجمه مرتضی ثاقب‌فر)
حالا دو دانشمند ایرانی زمان هخامنشیان را ذکر میکنیم.
مهندسان برجسته ایرانی، به نام آرتاخیس و بوربارس
در زمان حمله خشایارشا به یونان در سمت جبه دريایی به شبه جزیره‌ای به نام آتوس (Athos) می‌رسند که برای نیروی دریایی ایران ایجاد مشکل کرده بود. به دستور خشایارشا دو فرمانده نظامی که مهندس هم بودن مسئول می‌شود تا با مهندسان فینقیه کانالی به همین نام ایجاد کنند که یکی از بزرگترین ترین پروژه های آن زمان و حتی امروز است.
از آنجا که این مهندسان فرمانده نظامی هم بودن، برخی آنها را فقط به عنوان فرمانده نظامی ذکر کرده اند در صورتی که جناب جرج سارتُن نام این افراد را در کتاب تاریخ علم ذکر کرده است.
تاریخ علم، جرج سارتن، صفحه 311
اسکن:https://b2n.ir/a10078
در تعریف و تمجید این کار بزرگ در سایت زیر بخوانید
https://www.livius.org/articles/place/xerxes-canal-across-the-athos/
جغرافیدان ایرانی، ساتاسپس هخامنشی
جالب است که بدانید ساتاسپس نه تنها یک ایرانی، بلکه جزوی از خانواده هخامنشیان و داریوش و خشایارشا بود.
ساتاسپس یک عمل زشت انجام می‌دهد و خشایارشا تصمیم به مجازات او می‌گیرد اما به درخواست مادرش او را بر آن حرفه‌ای که در آن مهارت دارند مجازات میکنند. یعنی جغرافیا!
خشایارشا او را می‌فرستد که آن طرف تنگه جبل‌الطارق تا به اکتشاف بپردازد و از محل حکومت دور باشد و تا جایی که چیزی در خور توجه کشف نکرده بر نگردد.
تاریخ علم، جرج سارتن، صفحه 318
جالب است که او تا گینه را کشف کرد!
اسکن:https://b2n.ir/p67088
درباره آرتاخیس این نکته را نباید فراموش کرد که کسی را به کار مهندسی می‌فرستند که مهندسی بلد باشد، همانطور که یک فرمانده یک ارتش که می‌خواهد در کوه بجنگد باید جنگ در کوه را بلد باشد، زمانی که نیروی خودی از دشمن کمتر باشد کسی فرمانده سپاه می‌شود که جنگ پارتیزانی بلد باشد و در نهایت کسی را مسئول یک کار مهندسی میکنند که مهندسی بلد باشد.
مطلب ارسالی از جناب #دلتا
@Institute_vohman |پژوهشکده تاریخی وهومن
713 viewsedited 07:41
پ
