2022-08-02 18:52:00
فرهاد قنبری:
مولفه های ابرقدرت، آمریکا یا چین؟
بخش اول
در یکی دو دهه اخیر گمانه زنی های بسیاری مبنی بر اینکه جهان در حال خروج از وضعیت تک قطبی [تک ابرقدرتی] بوده و چین و حتی اتحادیه اروپا در حال تبدیل شدن به ابرقدرت و تغییر نظم جهانی به نظمی دوقطبی و چندقطبی، سخن گفته می شود. بسیاری از این تحلیلگران رشد اقتصادی بالا و تولید ناخالص ملی چین، بودجه نظامی و قدرت ارتش و استقلال عمل بیشتر برخی کشورهای سابقا تحت نفوذ آمریکا را به عنوان دلایلی بر تایید ادعای خود، مطرح می نمایند.
اما با توجه به واقعیت های جهانی آیا واقعا جهان در حال گذار به نظام دو قطبی یا چند قطبی است و چین و یا اتحادیه اروپا این قدرت را دارند که نظم جهانی را به چالش بکشند؟ حوادث و رویدادهای ماههای اخیر نشان داد که چین شاید از لحاظ حجم اقتصاد و صادرات کالاهای صنعتی قابلیت و توان رقابت با آمریکا را به دست آورد، اما برای تبدیل شدن به رقیب آمریکا و به چالش کشیدن نظم جهانی هنوز فاصله بسیاری دارد.
برای نام بردن از یک کشور در جایگاه یک ابرقدرت باید پنج مولفه اصلی اقتصاد، سیاست، قدرت نظامی، قدرت رسانه ای و قدرت فرهنگی را مورد توجه قرار دارد.
۱- قدرت اقتصادی:
قدرت اقتصاد اصلی ترین شاخصی است که از آن به عنوان خروج جهان از وضعیت تک قطبی یاد می شود. اما در همین زمینه هم آمارها نشان می دهند که هنوز فاصله قابل توجهی میان چین و آمریکا وجود دارد و هنوز پول آمریکاست که به عنوان ارز بین المللی در تمام نقاط جهان مورد استفاده قرار می گبرد.
"ایالات متحده آمریکا بزرگترین اقتصاد را در میان کشورهای جهان در اختیار دارد. تولید ناخالص داخلی این کشور به تنهایی در حدود دو هزار میلیارد دلار از پانزده کشور صاحب ارز یورو در اتحادیه اروپا (موسوم به یوروزون) بیشتر است. ایالات متحده با بالاترین تولید ناخالص داخلی یعنی 19.4 هزار میلیارد دلار حدود یک چهارم ثروت جهان را در اختیار دارد. ارزش مجموعی اقتصاد آمریکا بالغ بر نوزده هزار میلیارد دلار است که حدود هفت هزار میلیارد دلار بیشتر از اقتصاد یا تولید ناخالص داخلی چین"(اقتصاد آنلاین)
۲- قدرت نظامی:
در بررسی قدرت نظامی به عوامل سخت افزاری مانند تعداد کلاهک های هسته ای و موشک های بالستیک و ناو و ناوچه و جت های جنگی و تانک و کیفیت تجهیزات و تعداد سربازان و نظامیان و امثالهم مورد توجه قرار می گیرد. آمریکا در تجهیزات اتمی و ناوهای و جت های جنگی برتری محسوسی نسبت به چین دارد و در مقابل چین در تعداد نظامیان و سربازان برتری قابل توجهی دارد.
آیتم دیگر در مقایسه نظامی بودجه دفاعی و نظامی یک کشور است. هر چند چین دومین بودجه نظامی بالا در میان کشورهای جهان را داراست اما هنوز فاصله بسیاری با بودجه نظامی ایالات متحده دارد. بودجه نظامی چین در سال گذشته میلادی چیزی نزدیک به دویست میلیارد دلار بوده است و بودجه نظامی آمریکا بیش از سه برابر چین و نزدیک به ششصد میلیارد دلار.
علاوه بر این موارد، آمریکا در بیش از صد و چهل کشور جهان پایگاه و حضور نظامی دارد و ناوها و سربازان این کشور در تمام اقیانوس ها و اکثر دریاها و خلیج های مهم جهان حضور فعال دارند و از این لحاظ هم چین هنوز راه درازی برای رسیدن به آمریکا و رقابت نظامی با آمریکا در پیش دارد.
@kharmagaas
4.3K views15:52