زیر سقف آسمان

2021-11-25 00:01:18 چهار نوع "پفیوزیسم" در آرای شریعتی: پاسخ به یک پرسش

حسن محدثی‌ی گیلوایی
۴ آذر ۱۴۰۰


سؤال: سلام و عرض ادب
خیلی خوشحال میشم نظر دکتر محدثی رو در مورد سخن یکی از اساتید فلسفه بدونم

«اعتراف می‌کنم شرمنده‌ام که کتاب‌های این دو نفر را در روزگار نوجوانی خوانده‌ام:

علی شریعتی
عبدالکریم سروش

سقراط می‌گفت:
دشمن فیلسوف، "شعبده‌باز کلمات" است: rhetorician.
ما برای "فکر کردن" نیازمند "سموم‌زدایی" از "زبان" هستیم.

و "این دو نفر "
مخاطبان را به هیجان می‌آورند تا از فکر کردن بازمانند.

شریعتی که خوب مخالف حقیقی‌اش را شناخته بود که عربده می‌کشید:
"فیلسوفان پفیوزهای تاریخ هستند"».




پاسخ محدثی: سلام و عرض احترام!

سخنانی است از سر نفرت و خشم و فاقد هر گونه استدلال.

نویسنده توجه ندارد که بین فیلسوف و فلسفه باید فرق گذاشت. پوپر هم در ابتدای کتاب جامعه‌ی باز و دشمنان‌اش به فیلسوفان تاخته و در مورد فیلسوفان گفته «خردمندان در خدمت خودکامگان» (پوپر، جامعه‌‌ی باز و دشمنانش، ترجمه‌ی علی‌اصغر مهاجر). مارکس هم گفته فیلسوفان اهل تفسیر بوده‌اند نه اهل تغییر. در باره‌ی پوپر چه بگوییم؟

اما، هیجان نیز می‌تواند ممد اندیشیدن و حتا فلسفه‌ورزی باشد و حتماً فیلسوف نیز به نوعی از هیجان نیازمند است. هر هیجانی ضد اندیشیدن نیست. انسان بدون هیجان انسان مرده یا ربات است.

باید ببینیم آثار این استاد محترم فلسفه بیش‌تر مردم را به اندیشیدن واداشته یا آثار شریعتی و سروش.

این را هم اضافه کنم که «پفیوزیسم» یکی از مقولات فکری‌ی نظریه‌پردازی‌ی اجتماعی‌ی شریعتی بود و او از چهار نوع «پفیوزیسم» سخن گفته است:

۱. پفیوزیسم دینی
۲. پفیوزیسم عرفانی
۳. پفیوزیسم ادبی
۴. پفیوزیسم فلسفی

و متاسفانه فقط نوع چهارم پفیوزیسم به خاطر جمله‌ی «فیلسوفان پفیوزان تاریخ‌اند» (نقل به مضمون) در آرای او شناخته شده است و از سه نوع دیگر غفلت شده است! منبع اصلی‌ برای مطالعه‌ی آرای علی شریعتی در باره‌ی انواع «پفیوزیسم» کتاب «با مخاطب‌های آشنا» (مجموعه‌ی آثار ۱) او است و علاقه‌مندان برای مطالعه‌ی این بحث، می‌توانند به آن‌جا مراجعه کنند.

البته، من شخصاً این‌گونه تعابیر شریعتی را نمی‌پسندم و آن را حاوی‌ی نوعی خشونت کلامی می‌دانم و ترجیح می‌دهم تعبیر خنثا و غیرخشونت‌آمیز و غیر باردار گرایش یا تفکر عمل‌گریزانه را به‌کار ببرم. اگرچه مردان عمل و نظریه‌پردازان اجتماعی اغلب از تعابیر هنجارین و باردار بهره می‌گیرند و کارل مارکس یکی از سرآمدان به‌کارگیری‌ی این‌گونه تعابیر بود. شدت حملات او به مخالفان‌ فکری‌اش شگفت‌انگیز است.

اما با گرایش عمل‌محورانه‌ی شریعتی کاملاً هم‌دل هستم و این سخنان شریعتی را کاملاً با مبانی‌ی فکری‌ و فلسفی‌ی او هم‌ساز می‌دانم و چنین سخنانی را سخنانی از سر هیجان صرف تلقی نمی‌کنم.

درود!


#شریعتی
#پفیوزیسم
#تفکر_عمل‌گریزانه
#گرایش‌_عمل‌گریزانه
@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2021-11-24 23:52:43 چهار نوع "پفیوزیسم" در آرای شریعتی: پاسخ به یک پرسش

حسن محدثی‌ی گیلوایی
۴ آذر ۱۴۰۰

#شریعتی
#پفیوزیسم

@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2021-11-24 23:52:05 نظریه‌ی انتخاب عقلانی در دوره‌ی سوم نظریه‌ها
۲ آذر ۱۴۰۰

دی‌روز سه‌شنبه نخستین جلسه‌ی دوره‌ی سوم نظریه‌‌های جامعه‌شناسی را برگزار کردیم.

یکی دیگر از نظریه‌هایی که در این دوره مورد بحث قرار خواهد گرفت، نظریه‌ی انتخاب عقلانی است.

یکی از برجسته‌ترین دانش‌مندان این سنت نظری جیمز کلمن جامعه‌شناس بسیار تاثیرگذار آمریکایی است. مهم‌ترین اثر او در این باره به‌طور ناقص به زبان فارسی ترجمه شده است.

به‌اطلاع می‌رسانم که تا برگزاری‌ی جلسه‌ی دوم فرصت ثبت نام در این دوره هست.

علاقه‌مندان می‌توانند فایل‌های دو دوره‌ی قبلی را از نشانی‌های مندرج در زیر تهیه کنند. از ۲ آذر دوره‌ی جدید را شروع خواهیم کرد.

دوره‌ی سوم نظریه‌های جامعه‌شناسی: ادامه‌ی نظریه‌های پارادایم هم‌آهنگی‌محوری‌ی عینی

چهار نظریه‌ی مبادله، نظریه‌ی انتخاب عقلانی، پیکربندی، و کارکردگرایی‌ی تضادی

هشت جلسه در هشت هفته / شروع: ۲ آذر ۱۴۰۰ / سه‌شنبه‌ها: ۱۸ تا ۱۹:۳۰

ثبت نام و تهیه‌ی فایل‌ها از این‌جا :

تلگرام: @ziresaghfeasemanemehr

اینستاگرام: ziresaghfeasemanemehr

واتس‌آپ: 09919431922


@ziresaghfeasemanemehr باز کردن / نظر دهید

2021-11-24 21:45:57 اثر جدید یکی از به‌ترین و تجربی‌ترین جامعه‌شناسان ایرانی
۳ آذر ۱۴۰۰

اگرچه به‌لحاظ فکری خیلی با هم فرق داریم، اما من دکتر محمدرضا طالبان را از به‌ترین و دقیق‌ترین جامعه‌شناسان ایرانی می‌دانم.

او آثار و گفتاری بسیار تجربی دارد. از کلی‌گویی پرهیز می‌کند و به‌ندرت هنجارین سخن می‌گوید. بحث‌های نظری‌ی او هم جدی است و در بحث نظری از تاویل‌های شخصی پرهیز می‌کند و مثلاً مارکس را یک‌سره تفسیرگرا یا دین‌دار معرفی نمی‌کند. طالبان هم‌چنین استقلال فکری دارد و صاحب رای است و مبلغ آرای این و آن نیست. او مطالب این و ان را به هم نمی‌چسباند و به نام خود عرضه نمی‌کند. خیلی فراتر از این‌گونه رفتارهای برخی از استادان جامعه‌شناسی در ایران است.

نگویید محدثی فقط انتقاد می‌کند. هر جا کاری را جدی تشخیص بدهم، تایید می‌کنم و چنین "فاش می‌گویم و از گفته‌ی خود دل‌شاداَم."

#طالبان
#جامعه‌شناسی


@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2021-11-23 01:39:52 کارکردهای تضاد اجتماعی / نظریه‌ی کارکردگرایی‌ی تضادی
۲ آذر ۱۴۰۰

امروز سه‌شنبه بر اساس این کتاب لویس کوزر، نظریه‌ی کارکردگرایی‌ی تضادی را توضیح خواهم داد.

کوزر در این اثر نشان داده است که چه‌گونه جامعه‌شناسان امریکایی در قرن بیستم از تضاد اجتماعی غفلت کرده‌اند یا آن را به امور روانی تقلیل داده‌اند.

او با از آن خودسازی‌ی آرای جرج زیمل در باره‌ی تضاد، نظریه‌ی کارکردگرایی‌ی تضادی‌ی خود را پرورده است.

علاقه‌مندان می‌توانند فایل‌های دو دوره‌ی قبلی را از نشانی‌های مندرج در زیر تهیه کنند. از ۲ آذر دوره‌ی جدید را شروع خواهیم کرد.

دوره‌ی سوم نظریه‌های جامعه‌شناسی: ادامه‌ی نظریه‌های پارادایم هم‌آهنگی‌محوری‌ی عینی

چهار نظریه‌ی مبادله، نظریه‌ی انتخاب عقلانی، پیکربندی، و کارکردگرایی‌ی تضادی

هشت جلسه در هشت هفته / شروع: ۲ آذر ۱۴۰۰ / سه‌شنبه‌ها: ۱۸ تا ۱۹:۳۰

ثبت نام و تهیه‌ی فایل‌ها از این‌جا :

تلگرام: @ziresaghfeasemanemehr

اینستاگرام: ziresaghfeasemanemehr

واتس‌آپ: 09919431922


@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2021-11-22 16:29:45 نظریه‌ی پیکربندی در دوره‌‌ی سوم نظریه‌های جامعه‌شناسی
۱ آذر ۱۴۰۰

یکی از نظریه‌های دیگری که در دوره‌ ی سوم به تشریح آن خواهیم پرداخت، نظریه‌ی پیکربندی‌ی نوربرت الیاس خواهد بود. الیاس، جامعه‌شناسی آلمانی‌ی دیرشناخته شده، آرای بسیار متفاوت و البته جذابی را ارائه کرده است.

تا کنون سه نظریه‌ی کارکردگرایی، نوکارکردگرایی، و نظریه‌ی نظام‌ها را از پارادایم هم‌آهنگی‌محوری‌ی عینی شرح داده‌ام.

علاقه‌مندان می‌توانند فایل‌های دو دوره‌ی قبلی را از نشانی‌های مندرج در زیر تهیه کنند. از ۲ آذر دوره‌ی جدید را شروع خواهیم کرد.

دوره‌ی سوم نظریه‌های جامعه‌شناسی: ادامه‌ی نظریه‌های پارادایم هم‌آهنگی‌محوری‌ی عینی

چهار نظریه‌ی مبادله، نظریه‌ی انتخاب عقلانی، پیکربندی، و کارکردگرایی‌ی تضادی

هشت جلسه در هشت هفته / شروع: ۲ آذر ۱۴۰۰ / سه‌شنبه‌ها: ۱۸ تا ۱۹:۳۰

ثبت نام و تهیه‌ی فایل‌ها از این‌جا :

تلگرام: @ziresaghfeasemanemehr

اینستاگرام: ziresaghfeasemanemehr

واتس‌آپ: 09919431922



#مبادله
#نظریه‌ی_جامعه‌شناسی


@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2021-11-21 23:54:58 نظریه‌ی مبادله در دوره‌ی سوم نظریه‌های جامعه‌شناسی
۱ آذر ۱۴۰۰

نظریه‌ی دیگری که در این دوره در باره‌اش بحث خواهیم کرد، نظریه‌ی مبادله است:

exchange theory

جرج کاسپار هومنز (تصویر بالا) جامعه‌شناس برجسته‌ی امریکایی (۱۹۱۰ تا ۱۹۸۹) از مهم‌ترین نظریه‌پردازان این سنت نظری است. آرای او را به تفصیل مورد بحث قرار خواهم داد.

تا کنون سه نظریه‌ی کارکردگرایی، نوکارکردگرایی، و نظریه‌ی نظام‌ها را از پارادایم هم‌آهنگی‌محوری‌ی عینی شرح داده‌ام.

علاقه‌مندان می‌توانند فایل‌های دو دوره‌ی قبلی را از نشانی‌های مندرج در زیر تهیه کنند. از ۲ آذر دوره‌ی جدید را شروع خواهیم کرد.

دوره‌ی سوم نظریه‌های جامعه‌شناسی: ادامه‌ی نظریه‌های پارادایم هم‌آهنگی‌محوری‌ی عینی

چهار نظریه‌ی مبادله، نظریه‌ی انتخاب عقلانی، پیکربندی، و کارکردگرایی‌ی تضادی

هشت جلسه در هشت هفته / شروع: ۲ آذر ۱۴۰۰ / سه‌شنبه‌ها: ۱۸ تا ۱۹:۳۰

ثبت نام و تهیه‌ی فایل‌ها از این‌جا :

تلگرام: @ziresaghfeasemanemehr

اینستاگرام: ziresaghfeasemanemehr

واتس‌آپ: 09919431922



#مبادله
#نظریه‌ی_جامعه‌شناسی


@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2021-11-21 21:24:10 چه‌گونه کنش‌های انسانی را ارزیابی کنیم؟ پاسخ به یک پرسش مهم

حسن محدثی‌ی گیلوایی
۳۰ آبان ۱۴۰۰

پرسش:

«جناب دکتر سپاسگزارم از توجه‌تان
یه سوالی برای خودم پیش اومد. اصولاً من به‌عنوان یک شخص اگر بخواهم یک کنش اجتماعی در هر سطحی و اندازه‌ای انجام بدهم با یک‌سری پیامدهایی روبه‌رو می‌شوم ، اولویت با چیست؟ اخلاق، حقوق، تأثیر سیاسی اجتماعی، یا گاهی کنش من باعث به‌وجود آمدن روشی غلط می‌شود، اما کنش من فی نفسه صحیح است. حال چه کنم؟»



پاسخ محدثی:

درود بر شما! من هم از توجّه شما به این مباحث تشکر می‌کنم! اما بعد:

بحثی بسیار جدی است و در پاسخ باید به ابعاد مختلف موضوع پرداخت. در حقیقت، ابتدا می‌بایست بنیاد فکری و فلسفی‌ی خود را در باره‌ی کنش روشن کنیم و توضیح دهیم که از نظر فلسفی چه نگاهی به کنش داریم. مثلاً نگاه من این است که از طریق کنش است که حقیقت تحقّق می‌یابد نه از طریق کلام. اما این یک بحث فلسفی‌ی طولانی است که نمی‌توان آن را در این‌جا شرح داد (در این باره می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید تا با نگاه‌ام آشنا شوید.)

https://t.me/NewHasanMohaddesi/4342

اما اگر مبانی‌ی فلسفی‌ی بحث را رها کنیم و خود کنش را کالبدشکافی کنیم، در نظر من هر کنش از چهار مؤلفه‌ی اصلی تشکیل شده است که هر کدام هم زیرمؤلفه‌هایی دارند:

۱. پیش‌ران یا موتور که شامل سه پاره است: انگیزه (بعد روان‌شناختی)، نیت (بعد اخلاقی)، هدف (بعد عقلانی). پیش‌ران کنش اگر موجود نباشد، هیچ کنشی شکل نمی‌گیرد. یکی از این سه پاره هم برای شکل‌گیری‌ی کنش کافی است ولی در اغلب موارد این‌ها به صورت ترکیبی حضور دارند؛

۲. طرح که جنبه‌ی صد در صد عقلانی و البته عنصر واسطه‌ای‌ی کنش است. طرح اشاره دارد به اندیشیدن و تاملات سریع یا کند ما که

الف) چه‌گونه با چه دانش و مطالعه و مشورتی و
ب) با چه ابزاری و وسیله‌ و کدام روشی، کنش را انجام دهیم.

برخی از کنش‌گران در این قسمت گاهی زیاده از حد سریع و گاهی زیاده از حد کند و وسواسی عمل می‌کنند و دورخیزی طولانی می‌کنند تا برای انجام کنش آماده شوند؛

۳. تصمیم و اِعمال اراده: مؤلفه‌ی سوم کنش تصمیم‌گیری و ورود به عمل است و وجه ارادی‌ی کنش است. این‌که فرد چه‌قدر مصمم است یا چه‌قدر تردید دارد، در کیفیت و تداوم کنش مؤثر خواهد بود؛

۴. نتایج کنش که تقسیم می‌شوند به
الف) نتایج خواسته شده،
ب) نتایج ناخواسته: که این نیز تقسیم می‌شود به نتایج ناخواسته‌ی اندیشیدنی و نتایج ناخواسته‌ی نیاندیشیدنی (نیاندیشیدنی از دید کنش‌گر در لحظه‌ی انجام کنش‌).

حالا چه‌‌گونه یک کنش را ارزیابی کنیم؟‌ پاسخ این است که تمام مؤلفه‌ها و زیرمؤلفه‌های یک کنش را می‌بایست مورد ارزیابی قرار دهیم تا بتوانیم به کنش نمره بدهیم؛ با این تبصره که فرد در مورد نتایج ناخواسته‌ی نیاندیشیدنی‌ی کنش‌اش مسؤول نیست.

لذا من معتقدام الاعمالُ: به پیش‌ران، و طرح، و تصمیم، و نتایج اندیشیدنی!


#کنش
#ارزیابی_‌کنش


@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید

2021-11-20 12:28:38 زیر سقف آسمان pinned a photo باز کردن / نظر دهید

2021-11-20 12:28:18 تداوم دوره‌ی آموزشی‌ی نظریه‌های جامعه‌شناسی
۲۴ آبان ۱۴۰۰

مرحله‌ی سوم: چهار نظریه‌ی کارکردگرایی‌ی تضادی، مبادله، انتخاب عقلانی، پیکربندی

با تسهیلات ویژه برای دانش‌جویان سراسر کشور

@NewHasanMohaddesi باز کردن / نظر دهید