2021-05-09 18:18:23
جامعه‌شناس دین ایرانی و هروله بین امید و ناامیدی: پاسخی به حضرت گرامی /۲
حسن محدثی‌ی گیلوایی
۱۹ اردی‌بهشت
اکنون از مخاطبان فهیم و اندیشه‌مند تقاضای کمک دارم. صمیمانه تقاضا دارم به من بفهمانند چه‌گونه میتوان از این جمله‌ی من (
«مخاطبان عزیز توجه بفرمایید که بحث من در این جلسه بحثی درون‌دینی و هنجارین نخواهد بود») نتایجی را گرفت که حضرت دکتر «محمدعلی گرامی» گرفته است:
«چرا حسن محدثی هنوز از اسلام‌پژوهی آکادمیک بی‌خبر است؟! ... متأسفانه گفتمان جامعه‌شناسی بعد از چند دهه همچنان درگیر دیالوگ با نسخه‌های تاریخ گذشته از اسلام‌شناسی ـ یعنی اسلام‌شناسی انقلابی و اسلام‌شناسی روشنفکری دینی ـ است و همچنان به مطالعات عصر مدرن در حوزه اسلام، قرآن و تشیع وقعی نمی‌نهد. آنچه که من از سر تجربه‌ی تعامل با دغدغه‌مندان حوزه جامعه‌شناسی دریافتم این است که دلیل اصلی آن از ندانستن و عدم آگاهی از گستره و کیفیت مطالعات اسلام‌پژوهی با رویکردهای برون‌دینی و تاریخی در سطح جهان و ایران سرچشمه می‌گیرد است. طبیعتا این عدم آگاهی به نوبه خود عامل نخواستن و نتوانستن هم خواهد بود. به عنوان یک نمونه میتوان به رخداد سخنرانی حسن محدثی در نشست‌های شبانه دین‌آنلاین درباره مدخل «علوم اجتماعی و قرآن» اشاره کرد. محدثی در گزاره‌ای اعجاب‌آور در کانال شخصی‌اش پس از بارگذاری اطلاعیه نشست می‌نویسد: «مخاطبان عزیز توجه بفرمایید که بحث من در این جلسه بحثی درون‌دینی و هنجارین نخواهد بود!» (گرامی، ۱۸ اردی‌بهشت ۱۴۰۰)»
خدای من، چه‌طور ممکن است؟ آیا من درست می‌بینم؟ چشمان خوداَم را می‌مالم و دو باره نگاه می‌کنم. خدای من، وقتی استاد دانشگاه و مدعی‌ی «تحقیقات آکادمیک» این‌طور سخن می‌گوید، من از بقیه چه انتظاری باید داشته باشم؟
خدایا این اعتماد به نفس و این اطمینان از کجا سرچشمه می‌گیرد که این آقای استاد دانشگاه و مدعی‌ی "تحقیقات آکادمیک" و "اسلام‌پژوهی آکادمیک" که من هنوز موفق به زیارت‌شان نشده‌ام، بر اساس یک جمله‌ی من (که در خطاب به مخاطبان‌ام با هدف تعیین جنس سخن‌رانی‌ام گفته‌ام) نتیجه گرفته است:
«چرا حسن محدثی هنوز از اسلام‌پژوهی آکادمیک بی‌خبر است؟!" (محمدعلی گرامی، ۱۸ اردی‌بهشت ۱۴۰۰).
خدایا او به هیچ‌یک از کتاب‌ها و آثاراَم ارجاع نداده است ولی چنین نتیجه‌ای گرفته است! و بعد مرا با جامعه‌شناسی‌ی دین ایران و جامعه‌شناسی‌ی ایران برابر گرفته است!
خدایا مگر محدثی مظهر «گفتمان جامعه‌شناسی در چند دهه» است؟
«متأسفانه گفتمان جامعه‌شناسی بعد از چند دهه همچنان درگیر دیالوگ با نسخه‌های تاریخ گذشته از اسلام‌شناسی یعنی اسلام‌شناسی انقلابی و اسلام‌شناسی روشنفکری دینی ـ است و همچنان به مطالعات عصر مدرن در حوزه اسلام، قرآن و تشیع وقعی نمی‌نهد.» (محمدعلی گرامی، ۱۸ اردی‌بهشت ۱۴۰۰)
خدایا به درگاه خوداَت پناه می‌برم! هر چند مدتی است که دل‌اَم با تو خوش نیست زیرا مدتی در جهان من پدیدار نشده‌ای، ولی هنوز از سر ناچاری یا بدبختی یا محرومیت وجودی یا ... یا عادت یا هر چیز دیگری، هنوز به تو امیدواراَم!
خدایا از خوداَت و از بنده‌گان باشعوراَت تقاضای کمک دارم که بفهمانی‌ام و بفهمانندم و بگویندم که چه‌گونه چنین چیزهایی ممکن است در جهان ما اتفاق بیافتد؟
خدایا چه‌گونه یک استاد دانشگاه و مدعی‌ی «تحقیقات آکادمیک» می‌تواند این‌گونه سخن بگوید؟
خدایا همین‌جا رسماً و علناً اعلام می‌دارم روسیاه‌ام. مرا ببخشا و به من معرفت و حکمت بده و بیش‌تر با سکوت آشنا کن! و گاهی هم خوداَت را به من نشان بده تا قدری دل‌گرم شوم!
خدایا من هرگز فکر نمی‌کردم جملات‌ام این همه اهمیت داشته باشند!
خدایا کاری نکن که خدای ناکرده دچار توهم بشوم! آمین یا رب‌العالمین!
#گرامی
#جامعه‌شناسی_دین
#اسلام‌شناسی_آکادمیک
@NewHasanMohaddesi
985 viewsedited 15:18
ز
