آدرس کانال:
دسته بندی ها:
دین
زبان: فارسی
مشترکین:
842
توضیحات از کانال
قال تعالی: ( فَٱعْلَمْ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ ) [محمد: ١٩].
عبد️اللّٰه بن مَسعُود دەیفەرموو: خەڵڪینە عیلم فێربن ، جا ڪەفێربوون ، ڪردەوەی پێ بڪەن .
Ratings & Reviews
Reviews can be left only by registered users. All reviews are moderated by admins.
5 stars
0
4 stars
1
3 stars
0
2 stars
1
1 stars
1
آخرین پیام ها 2
2022-12-27 09:46:00
↑وەڪ بینیتان ٲَبو عبداللە الحمرانۍ لەسەردەمۍ ئەشعەرۍ ژیاوە بینیویەتۍ لەسەر چ عەقیدەیەڪ بووە ، لەسەر مەحضۍ زەندەقەۍ موعتەزیلە بووە ، پاشان ڪە تۆبەشۍ ڪردووە ئەمین نەبوون لە تۆبەڪەۍ ، بەڵڪو بەس ئەشاعیرە دان دەنێن بە صدقۍ تۆبەڪەیدا ، ئەگینا ئەهلۍ سوننە تۆبەڪەیان وەڪ فێڵ بینیوە.
✹ئەشعەرۍ لعنە اللە وٲَخزاە ڪتێبێڪۍ هەیە لە سوننە ـدا هاوەڵەڪانۍ ڪردوویانەتە قەڵغان خۆیانۍ پێ دەپارێزن لە ئەهلۍ سوننە ، بەوە عەوامۍ هاوەڵانۍ ئێمەۍ پێ دەخەڵەتێنن ، ناوۍ ناوە الٳبانە لە بەغداد نوسۍ ڪاتێڪ هاتووەتە ئەوێ ، بەڵام حەنابلە لێیان وەرنەگرت و هەجریان ڪرد.☟
وللٲَشعري لعنە اللە وٲَخزاە ڪتاب في السنة قد جعلوە ٲَصحابە وقایةً لھم من ٲَهل السُّنة ، یَلقَونَ بە العَوامَّ من ٲَصحابنا ، سمَّاە ڪتاب الٳِبانة ، صنعە ببغداد لَمَّا دَخَلَھا ، فلم یَقبل ذالڪ منە الحنابلة وهَجَروە.
مثالب ابن ٲَبي البشر لٲَبي علي الٲَهوازي | صـ : ۱۰
ٲَبا عبداللە الحمرانۍ دەڵێت : ڪاتێڪ ئەشعەرۍ هاتە بەغداد هات بۆ لاۍ البربھارۍ ، پێۍ ووت : ڕەدۍ ٲَبو علۍ الجبائۍ ـم داوەتەوە ، ڕەدۍ ٲَبو هاشم ـم داوەتەوە ، قسەڪانیانم پووچەڵ ڪردووەتەوە ، ڕەدۍ جولەڪە و نەصارا و مەجوس ـم داوەتەوە ، ڪاتێڪ بێدەنگ بوو البربھارۍ ووتۍ : لەوەۍ ووتت نە زۆر نە ڪەم هیچم نەدیوە و نازانم ، هیچ نازانین ئیللا ئەوە نەبێ ڪە ٲَبو عبدالله ٲَحمد ڪوڕۍ محمد ڪوڕۍ حنبل رضۍ اللە عنە وتوویەتۍ. ئیتر بربھارۍ جێھێشت چوو ڪتێبۍ الٳِبانە ـۍ نوسۍ ، بەڵام ئەهلۍ سوننە ئەو ڪتێبەیان لێوەرنەگرت ، ئیتر لە بەغداد نەبینرایەوە هەتا جێۍ هێشت.
وە مەسئەلەیەڪۍ هەیە دەربارەۍ ئیمان مخلوق نییە ، پێم وابوو واۍ نەوتووە و بە دەمیەوە هەڵیان بەستووە ، هەتا ئەوەۍ ٲَبو الحسن بن المعتمر ووتۍ : ئەو قسەیەم پێگەیشت ڪاتێڪ من لە ڕەقە بووم ، بە تایبەتۍ لەبەر ئەو قسەیە هاتم بۆ بەغداد ، هاتمە لاۍ ٲَبو بڪر الباقلانۍ قسەڪەم نیشاندا ، پێیم ووت : ئەمە چییە ڕاستە؟ ووتۍ : بەڵێ ڕاستە واۍ وتووە ، ئەوە نوسیویەتۍ بەمە خۆۍ لە حەنبەلییەڪانۍ بەغداد دەپارێزێ.☟
سمعت ٲَبا عبداللە الحُمْراني یقول : لَّما دخل الٲَشعري ٳِلۍ بغداد جاء ٳِلۍ البربھاري فجعل یقول : رَدَدْتُ علۍ الجُبَّائي وعلۍ ٲَبي هاشم ، ونقضت علیھم ، وعلۍ الیھود والنصارۍ ، وعلۍ المجوس ، وقلتُ وقالوا. وٲَڪثر الڪلام في ذالڪ ، فلما سَڪَتَ قال البَرْبَھاري : ما ٲَدري مما قُلتَ قلیلًا ولا ڪثیرًا ، ما نعرف غیر ما قالە ٲَبو عبداللە ٲحمد بن محمد بن حنبل رضي اللە عنە. قال : فخرج من عندە وصنف ڪتاب الٳِبانة فلم یقبلوە ، ولم یظھر ببغداد ٳِلۍ ٲَن خرج منھا.
ولە مسٲَلة في ٲَن الٳِیمان غیر مخلوق ، ڪنت ٲَحسب ٲَنَّھا منحولة ٳِلیە ، ٳِلۍ ٲَن قال لي ٲَبو الحسین ابن المعتمر : وقعتْ ٳِلَيَّ وٲَنَّا بالرَّقَّة ، فتعجبت منھا ، وٲَخذتھا وانحدرت ٳِلۍ بغداد من ٲَجلھا لا غیر ، وجئت ٳِلۍ ابن الباقلاني فٲَریتە ٳِیاها ، وقلت لە : ما هذا؟ فقال لي : هذا صحیح عنە ، هو صنفھا یتقي بھا الحنابلة ببغداد.
مثالب ابن ٲَبي البشر لٲَبي علي الٲَهوازي | صـ : ۱۰-۱۱
↑ئیمامۍ البربھارۍ الحسن ڪوڕۍ علۍ ڪوڕۍ خلف ٲبو محمد ، ساڵۍ ❪329❫ هجرۍ وەفاتۍ ڪردووە ئیمامۍ ئەهلۍ سوننە بووە لە بەغداد ، وەڪ دەبینن هیچ قەولێڪۍ لە ئەشعەرۍ قبوڵ نەڪردووە ، بەڵڪو دەڵێت ئەوە دەزانین و قبوڵ دەڪەین ڪە ٲَبو عبداللە ئیمامۍ ٲَحمد لەسەرۍ بووە ، بێجگە لە بربھارۍ بەڵڪو هیچ ڪەسێڪ لە ئەهلۍ سوننە ئامادە نەبوون پێشوازۍ لە ئەشعەرۍ بڪەن ، هەربۆیە بەغداد جێدەهێڵێ.
✹وە ئەشعەرۍ لە بەصڕە مایەوە هیچ ڪەسێڪ لە ئەهلۍ عیلم سەردانۍ نە دەڪرد ، چونڪە الحمدللە لە ئەهلۍ عیلم نەبوو ، لە ناو بەصڕە نە باسۍ دەڪرا نە هاوەڵۍ زۆرۍ هەبوو ، بەڵڪو چوار هاوەڵۍ هەبوون ، ئەم چوارە دەرچوون و بڵاوبوونەوە بە شارەڪاندا ، یەڪێڪ لەوانە ٳبن عینون ضراب بوو ، ٳبن عینون چوو بۆ بەغداد لەوێ مایەوە هەتا مرد ڕەحمەتۍ اللە ـۍ لێنەبێ ، نەیتوانۍ مەزهەبەڪەۍ خۆۍ ئاشڪرا بڪات و هیچ شتێڪ لە ڪوفرەڪانۍ دەربخات لە ترسۍ حەنابلە.☟
وٲَقام الٲَشعري بالبصرة لا یختلف ٳِلیە ٲَحد من ٲَهل العلم ، لٲَنَّە لیس هو من ٲَهل العلم بحمدللە ، ولم یڪن لە بھا ٳِذ ذاڪ ڪبیر ذِڪر ولا ڪثیر ٲَصحاب ، وٳِنَّما ڪان لە بھا ٲَربعة من ٲَصحابە ، خرج الٲَربعة دُعاة لە في الآفاق ، ٲَحدهم ابن عینون الضرَّاب ، وخرج ٳِلۍ بغداد وٲَقام بھا ٳِلۍ ٲَن مات لا رحمە اللە ، ولا قَدَرَ ٲَن یُظھر من مذهبە شیئًا من الڪُفریات خِیفَةً مِنَ الحنابلة.
مثالب ابن ٲَبي البشر لٲَبي علي الٲَهوازي | صـ : ۱۳
↑سێ ڪەسەڪەۍ تر ئەمانەن : ٲَبو العباس ٲَحمد بن عبدالرحمن القلانسي دەرچووە بۆ الريِّ لەوێ ماوەتەوە هەتا مردووە ، ٲَبو الحسن الطبري عبدالعزیز بن محمد دُمَّل دەرچوو بۆ شام و میصر لەوێ ماوەتەوە هەتا مرد ، ٲَبو عبداللە بن مجاهد محمد بن ٲَحمد لە ناو بەصڕە ماوەتەوە هەتا مرد.
89 views06:46
2022-12-25 19:22:56
❸- طائفەۍ سێھەم دەڵێن : ئەو هەموو تەمەنۍ لە عەقیدەۍ ئەهلۍ ڪەلام بەڕێڪرد ، هەتا گەیشتە بەرزترین پلە تیایدا ، هیچ پلەیەڪۍ بۆ خۆۍ نەبینۍ نە لاۍ عامەۍ خەڵڪۍ ، نە لاۍ ئەهلۍ عیلم ، ئیتر تۆبەۍ خۆۍ ڕاگەیاند هەتا قسەۍ لێوەربگیرێ و خەڵڪۍ ڕووۍ لێبنێن ، بەمەش ئەوەۍ دەیویست هەندێڪۍ بە دەست هێنا.
ٲَبو عبداللە الحمراني رحمە اللە شاخێڪ بوو لە لوغە ، شارەزا بوو بە نەحو ، غەریبۍ حدیث ، بابەتە ئەخبارییەڪان و شیعر لە پێش هەمووانەوە بوو لەوانەدا ، هیچ تەعصوبێڪۍ نەبوو لە دیانەتتدا ، وە هیچ مەیلێڪۍ نەبوو بۆ غلو زێدەڕۆیۍ ، لەم مەسئەلەیەدا هیچ ناڵێت ئیللا حەق نەبێ.☟
وسمعت ٲَبا عبداللە الحُمْراني بالٲَهواز سنة خمس وسبعین وثلاثمائة یقول : لم نشعر یوم الجمعة وٳِذا بالٲَشعري قد طلع علۍ منبر الجامع بالبصرة بعد صلاة الجمعة ، ومعە شریط فشدَّە علۍ وسطە ثم قطعە ، وقال : اشھدوا عليَّ ٲَني ڪنت علۍ غیر دین الٳسلام ، وٲَني قد ٲَسلمت الساعة ، وٲَني تائب مما ڪنت فیە من القول بالٳِعتزال. ثم نزل.
قال ٲَبو عبداللە الحُمْراني : ثم ٳِنَّ الناس اختلفوا فیە علۍ ثلاثة ٲَقوال :
فقال ٲَصحابە ومتابعوە ومن یھواە : بان لە الحقُّ فتبعە.
وقال طائفة : ڪان قد مات لە قَرَابة ولە مال ڪثیر ، وڪان ٳِذ ذاڪ بالبصرة قاضٍ یغلوا في السُّنة ، فقال لە القاضي : ٲَهل ملَّتین لا یتوارثان. ومنعە مِن المیراث بتٲویلٍ تٲَوَّلە علیە ، فٲَظھر التوبة حتۍ ٲَخذ المیراث.
وقال طائفة : ڪان قد اشتغل بالڪلام وٲَفنۍ فیە عمرە ، وبلغ منە ٲَقصۍ مبلغ ، ولم یَرَ لنفسە رُتبة عند العامَّة ، ولا منزلة عند الخاصة ، فٲَظھر التوبة لیُؤخذ عنە ویُقبَل علیە وتحصُل لە منزلة ، فبلغ بذالڪ بعضَ ما ٲَراد.
وڪان ٲَبو عبداللە الحمراني رحمە اللە علمًا في اللغة ، قَیِّمًا بالنحو والعَروض والغریب والٲَخبار والٲَشعار ، مُقَدَّمًا في ذالڪ ، لم یڪن فیە عصبیَّة في الدِّیانات ، ولا مَیْلَ ٳلۍ الغُلوِّ في ذالڪ ، ولا یقول في ذالڪ ٳِلا بالحقِّ.
مثالب ابن ٲَبي البشر لٲَبي علي الٲَهوازي | صـ : ٥-٦ ماویەتی
122 views16:22
2022-12-25 19:22:55
∯ئەشعەرۍ ❪40❫ ساڵ موعتەزیلە بووە ، دواتر بە حساب تۆبەۍ ڪردووە ، بەڵام تۆبەڪەۍ مەقالۍ ڕەئیسۍ و حەقیقۍ لەسەرە وەڪ دواتر ئاماژەۍ پێدەڪەم.
لە ڕەد دانەوەۍ ئەشاعیرە و باسڪردنۍ حاڵۍ ئەشعەرۍ قەولۍ ئەهلۍ سوننە گرنگە ئەوانەۍ ڪە لە سەردەمۍ ئەودا ژیاون و بینیویانە ، لەگەڵ ئەوانەشۍ دواۍ سەردەمۍ ئەو هاتوون ، نەڪ قەولۍ ئەشاعیرە خۆیان و ئەوانەۍ دواۍ دوو سەد ساڵ و پێنج سەد ساڵ دواۍ ئەشعەرۍ هاتوون دیفاعۍ لێدەڪەن! ئێستا هەندێڪ قەول دەهێنین هەیانە ڕاستەوخۆ ئەشعەرۍ بینیوە بزانن چۆن وەصفۍ دەڪات ، هەشیانە نەیبینیوە ، بەڵام بە سەنەد لە شێخەڪانیەوە نقڵۍ دەڪات ڪە ئەشعەرییان بینیوە ، هەندێڪۍ تریان لەو دوو پێڕە نین ، بەڵڪو سەردەمانێڪۍ دواۍ ئەوانە هاتوون ، بەڵام لە عەقیدە ثابت بوون یاخود شوێن تەجەهومەڪەۍ ئەشعەرۍ نەڪەوتوون ، بەڵڪو عەقیدە باتڵەڪەیان ڕەد داوەتەوە و قسەیان لەسەر ڪردووە.
✹ٲَبو علۍ الٲَهوازۍ ڪە ساڵۍ ❪446❫ هجرۍ وەفاتۍ ڪردووە دەڵێت : بیستم ٲَبو حسن محمد ڪوڕۍ محمد الوراق ، ووتۍ : بیستم ٲَبو بڪر الوراق دەیوت : ٲَبو الحسن الٲَشعرۍ ساڵۍ ❪260❫ لە دایڪ بووە ❪336❫ وەفاتۍ ڪردووە ، بۆ ماوەۍ ❪40❫ ساڵ موعتەزیلە بوو مونازەڕەۍ لەگەڵ دەڪردم لەسەر ئیعتزال ، پاشان دواۍ ئەمە ووتۍ : وازم لە ئیعتزال هێناوە ، ئیتر نازانم لەسەر قەولۍ یەڪەم باوەڕۍ پێ بڪەم یاخود قەولۍ دووەمۍ.
وە بیستم ٲَبو محمد الحسن ڪوڕۍ محمد العسڪرۍ دەیوت : ئەشعەرۍ تەلەبەۍ ٲَبو علۍ الجبائۍ بوو لە لاۍ ئەو تەدریسۍ دەڪرد و فێر دەبوو ، بۆ ماوەۍ ❪40❫ ساڵ بەردەوام لەگەڵۍ بوو جیا نە دەبوویەوە لێۍ ، خاوەن و ئەهلۍ مونازەڕە بوو ڕووبەڕووۍ خەصمەڪان دەبوویەوە ، بەڵام خاوەنۍ قەڵەم و نوسین نەبوو ، هەرڪات قەڵەمۍ بگرتایەتە دەست بینوسیبا لەوانەیە لە نیوەیدا بچڕانۍ تێڪەوتایە و قسانێڪۍ دەڪرد نەگونجاو بوون ، بەڵام جبائۍ خاوەنۍ قەڵەم و نوسین بوو ..... هەتا ئەوەۍ ڕۆژێڪ جبائۍ ئامادە نەبوو ئەشعەرۍ وەڪ شوێنگرەوەۍ مەجلیسەڪەۍ دانا ، لەگەڵ ڪەسێڪ مونازەڕەۍ ڪرد ، ئەشعەرۍ ڪەوت و هیچۍ پێنەما ، ڪەسێڪ لە عامەۍ خەڵڪۍ بادام و شەڪرۍ پژاند بەسەر ئەشعەرۍ ـدا ، ئەشعەرۍ پێۍ ووت : هیچم نەڪردووە ، ڪەسەڪەۍ ڕڪابەرم سەرڪەوت بەسەرمدا دەلیلەڪانمۍ پووچەڵ ڪردەوە ، ئەو لە پێشترە بەوەۍ پاداشتۍ بڪەیت و بیپژێنۍ بەسەریدا ، پاشان دواۍ ئەوە تۆبەۍ ڪرد و وازۍ لە مەزهەبۍ موعتەزیلە هێنا.☟
قال ٲَبو علي الٲَهوازي : سمعت ٲَبا الحسن محمد بن محمد الوراق بالبصرة یقول : سمعت ٲَبا بڪر الوراق یقول : وُلد ابن ٲَبي البشر سنة ستین ومائتین ، ومات سنة ستٍّ وثلاثین وثلاثمائة ، قال : ولم یَزَل معتزلیًا ٲَربعین سنة یُناظرني علۍ الٳِعتزال ، ثم ٳِنَّە قال بعد ذالڪ قال : قد رجعت عن الٳِعتزال ، فلا ٲَدري ٲُصَدِّقُە في القول الٲَول ٲَو في الثاني.
وسمعت ٲَبا محمد الحسن بن محمد العسڪري بالٲَهواز یقول : ڪان الٲَشعري تلمیذًا للجُبَّائي یدرس ویتعلم منە ویٲُخذ منە ، لا یفارقە ٲَربعین سنة ، وڪان صاحب نظر في المجالس ، وذا ٳِقدام علۍ الخُصوم ، ولم یڪن من ٲَهل التصنیف ، وڪان ٳِذا ٲَخذ القلم یڪتب ربما ینقطع ، وربما یٲتي بڪلام غیر مرضي ، وڪان ٲَبو علي الجُبَّائي صاحب تصانیف وقلم ..... فلما ڪان یومًا حضر الٲشعري نائبًا عن الجبائي في بعض المجالس ، وناظرە ٳِنسان ، فانطع وسُقِط في یدە ، وڪان معە رجل من العامة ، فنثر علیه لَوزًا وسُڪَّرًا ، فقال لە الٲَشعري : ما صنعتُ شیئًا ، خصمي استظھر عليَّ ، وٲَفلج الحجة ، ڪان ٲَحقَّ بالنَّثار مني ، ثم بعد ذالڪ ٲَظھر التوبة والانتقال عن مذهبە.
➥ڪەسێڪ ❪40❫ ساڵ هەڵگرۍ عەقیدەۍ ئیعتزال بووبێ ژیانۍ تێدا صەڕف ڪردبێ گەر تەوبەش بڪات ئەستەمە واز لە ئصولیاتۍ موعتەزیلە بھێنێ ، هەر بۆیە دەبینۍ ٲَبا بڪر الوراق گومانۍ هەبووە نەیزانیوە بڕواۍ بە تەوبەۍ بڪات یان ئیعتزالەڪەۍ.
وە ٲَبو علۍ الٲهوازۍ دەڵێت : ساڵۍ ❪375❫ لە ئەهواز بیستم ٲَبا عبداللە الحمرانۍ ووتۍ : ڕۆژۍ جمعە بوو ئاگامان لە هیچ نەبوو دواۍ نوێژۍ جمعە ئەشعەرۍ لە ناڪاو چوویە سەر میمبەرۍ مزگەوتۍ گەورەۍ بەصڕە ، پەتێڪۍ پانۍ بەست لە ڪەمەرۍ پاشان قرتاندۍ ، ووتۍ : شاهێد بن بەسەرمەوە چەندێڪە من لەسەر دینۍ ئیسلام نەبووم ، ئەوە لەم ساتەوە موسڵمان بووم ، وە من تۆبەم ڪردووە لەوەۍ لەسەر عەقیدەۍ ئیعتزال بووم. پاشان دابەزۍ.
ٲَبا عبدالله الحمرانۍ ووتۍ : پاشان خەڵڪۍ دەربارەۍ تۆبەڪردنۍ دابەش بوون بەسەر ❪3❫ قەولدا :
❶- هاوەڵەڪانۍ و ئەوانەۍ شوێنۍ ڪەوتوون و هاو هەواۍ بوون دەڵێن : حەقۍ بۆ ڕوون بووەتەوە و شوێنۍ ڪەوت.
❷- طائفەۍ دووەم دەڵێن : ڪەسێڪ لە خزمە نزیڪەڪانۍ مرد لە دواۍ خۆۍ ماڵێڪۍ زۆرۍ جێھێشت ، ئەوڪات لە بەصڕە قاضییەڪ هەبوو زۆر توند بوو لەسەر عەقیدەۍ ئەهلۍ سوننە ، قاضییەڪە بە ئەشعەۍ ووت : ئەهلۍ ڪوفر میراث لە ئەهلۍ ئیسلام ناگرێ. ڕێگرۍ لێڪرد میرات بگرێ لەو خزمەۍ ، ئیتر ئەویش تۆبەۍ خۆۍ ڕاگەیاند هەتا میراتەڪەۍ بدرێتێ.
98 views16:22
2022-12-24 13:46:01
هەروەها دەڵێن : صیفەتەڪانۍ ڕوومەت و صورە وەڪ ڕووۍ ڕۆژ ، ڕووۍ شتێڪ ، ڕووۍ حدیث وایە! چاو وەڪ چاوۍ پێویستیەڪ ، گوێ وەڪ گوێۍ دیوار ، بینین وەڪ ئەوەۍ دەوترێ دوو دیوار یەڪ دەبینن ، وە دەست وەڪ بەخشین و منەت ، وە پەنجەڪان وەڪ ئەوەۍ دەوترێ خۆرسان لە نێوان دەسەڵاتۍ ئەمیردێڪدایە ، وە قاچ وەڪ ئەوەۍ دەوترێ دوژمنایەتۍ لە ژێر پێمدایە ، وە گرتنۍ دەست وەڪ ئەوەۍ دەوترێ فڵان لە ژێر دەستمدایە و گیراوە ، وە ڪورسۍ واتە عیلم ، عەرش واتە موڵڪ و خاوەندارێتۍ ، وە پێڪەنین واتە ڕازۍ بوون ، وە وەستانۍ سەر عەرش واتە دەست بەسەرداگرتنۍ عەرش ، وە دابەزین واتە قبوڵ ڪردن ، وە هەروەلە ـش بە هەمان شێوە.☟
قال الھروي : هؤُلاء یقولون : لیس هو في مڪان ، ولا یوصف بٲَین ، هو من من فوق ڪما هو من تحت! لا یُدرَۍ ٲَین هو! ولا یوصف بمڪان! ولیس هو في السماء ، ولیس في الٲَرض! وٲَنڪروا الجِھَة والحَد!
تَڪَلَّمَ مَرَّة ، فھو مُتَڪَلِّم بە مُنذ تِلڪُم ، لم ینقطع الڪلام ، ولا یوجد ڪلامە في موضع لیس هو بە ، ثم یقولون لیس هو في مڪان ، لیس لە صوت ولا حروف ، ھذا زاجُ ، وَورِق ، وھذا صُوفُ ، وخشبُ ، وهذا ٳِنَّما قُصِد بە النقش ، وٲُریدَ بە النقر! وھذا صوت القارئ!
فراوغوا فقالوا : هذە حڪایة عُبِرَ بھا عن القرآن ، واللە یتڪلم مرة ولا یتڪلم بعد ذالڪ ، ثم قالوا : غیر مخلوق ، ومن قال مخلوق ڪافر!
وھذا من فخوخھم یصطادون بە قلوب عوام ٲَهل السنة ، وٳِنَّما اعتقادهم : « القرآن غیر موجود! » لفظتە الجھمیة الذڪور بِمَرَّة ، والٲَشعریة الٳِناث بعشر مرات.
ویقولون : وَجەُ ڪما یقال : وجە النھار ، ووجە الٲَمر ، ووجە الحدیث! عَینُ ڪعین المتاع ، وسَمعُ ڪٲُذُن الجدار ، وبصرُ ، ڪما یقال : جدارھما یتراءیان ، ویَدُ ڪید المنَّةِ ، والعطیة ، والٲَصابع ڪقولھم خراسان بین ٲَصبعي الٲَمیر ، والقدمان ڪقولھم جعلت الخصومة تحت قدمي ، والقبضة ڪما یقال فلان في قبضتي ، والڪرسي : العلم ، العرش : الملڪ ، والضحڪ : الرضۍ ، والٳِستواء : الٳِستیلاء ، والنزول : القبول ، والھرولة : مثلە.!
ذم الڪلام وٲَهلە للھروي | ❪۳٤۹/٥-۳٥٦❫
ماویەتی
122 views10:46
2022-12-24 10:36:51
ثم قال ٲَبو الفضل : وجدت في بعض ڪتب ٲَبي نَسَبە : ٲَحمد بن محمد بن حنبل بن هِلال بن ٲَسد بن ٳِدریس بن عبداللە بن حَیَّان ابن عبداللە بن ٲَنس بن عوف بن قاسط بن مَازن بن شَیبان بن ذهل بن ثَعلَبة بن عڪابة بن صَعب بن علي بن بڪر وَائِل بن قاسط بن هنب بن ٲَفضي بن دعمي بن جدیلة بن ٲَسد بن ربیعة بن نزار بن معد بن عدنان بن ٲَد بن ٲَدد بن الھُمَیسْع بن النبت بن قیذار بن ٳِسماعیل بن ٳِبراهیم ﷺ.
سیرة الٳِمام ٲحمد بن حنبل لٲَبي الفضل صالح بن ٲحمد | صـ : ۳۸
⨷-تەنانەت لەڕووۍ نەسەبیشەوە نیزاعۍ لەسەرە ، هەروەڪ چۆن ٲَبو علي الٲَهوازي دەڵێت : لە بەصرە بە ٳِبن ٲَبي البشر دەناسرێتەوە ، هاوەڵەڪانۍ ئەم ناوەیان پێ ناخۆشە لێۍ ڕادەڪەن ، بەو جۆرە وەصفۍ ناڪەن ، لە شێخەڪانۍ ئەهلۍ بەصڕە ـم بیست دەیانوت : ڕاڪردنیان لەو ناوە سەبەبێڪۍ هەیە ، ئەویش ئەوەیە ٲَبو البشر ڪە باپیریەتۍ جولەڪە بووە لەسەر دەستۍ پیاوێڪۍ هۆزۍ ئەشعەرۍ موسڵمان بووە ، ئیتر خۆۍ داوەتە پاڵ ئەو پیاوە ، هەر بۆیە لەو بارەیەوە ئەم شیعرە وتراوە.☟
ومن ٲَعجب الٲَشیاء ٲَنَّە لیس یُعرف بالبصرة ٳِلا بابن ٲَبي البشر ، وٲَصحابە یفرون من هذا الٳِسم ، ولا یصفونە بە ، وسمعت شیوخًا من ٲَهل البصرة یقولون : ما فرارهم من هذا الٳِسم ٳِلا لسبب ، وذالڪ ٲَنَّ جَدّە ٲَبا بشر یھودیًا ٲَسلم علۍ ید رجل یُنسب ٳِلۍ الٲشعریین ، فانتسب ٳِلۍ ذالڪ ، والله ٲَعلم.
وقد قیل في الٲَشعار السائرة :
سَٲَلتُە عن ٲَبیەِ ... فقال جَدِّي شُعَیبُ
وما ڪَنَۍ عن ٲَبیەِ ... ٳِلا وثَمَّ سُبَیبُ
مثالب ابن ٲَبي البشر لٲَبي علي الٲَهوازي | صـ : ۲۰
↑ئەگەر هاتوو ئەو ئیدعا ڪردنۍ نەسەبەۍ درۆ و تەزویر بێ ، ئەوە ڕەسول اللە ﷺ هەڕەشەۍ قورسۍ لێڪردووە..↓
...قَالَ أَبَا عُثْمَانَ : سَمِعْتُ سَعْدًا وَهُوَ أَوَّلُ مَنْ رَمَۍ بِسَھْمٍ فِي سَبِيلِ اللَّه ، وَأَبَا بَڪْرَةَ وَڪَانَ تَسَوَّرَ حِصْنَ الطَّائِفِ فِي أُنَاسٍ ، فَجَاءَ إِلَۍ النَّبِيِّ ﷺ ، فَقَالَا : سَمِعْنَا النَّبِيَّ ﷺ يَقُولُ : « مَنِ ادَّعَۍ إِلَۍ غَيْرِ أَبِيهِ ، وَهُوَ يَعْلَمُ فَالْجَنَّةُ عَلَيْهِ حَرَامٌ ».
رواە البخاري | ٤۳۲٦-٤۳۲۷ ومسلم | ۲۲۰ وٲَحمد | ۱٤۹۷
↺نەسەب ئەگەر هاتوو عەقیدەۍ صحیحۍ لەگەڵ نەبێ هیچ بایەخێڪۍ نییە ، ئەوەتا ڪوڕۍ پێغەمبەر نوح ﷺ ڪافر بووە لە تۆفانەڪە تیاچوو ، فەزڵ و پایەۍ باوڪۍ نەبوویە شەفاعەت بۆۍ ، هەروەها ژنۍ پێغەمبەر لوط ﷺ بە ڪافرۍ لەگەڵ قەومەڪەۍ تیاچوو ، مەقامۍ مێردەڪەۍ نەبووە هۆڪارۍ پاراستنۍ.
#عەقیدە_و_بۆچوونیان
:
✹ٲَبۍ ٳِسماعیل عبداللە ڪوڕۍ محمد الھروۍ ڪە ساڵۍ ❪481❫ هجرۍ وەفاتۍ ڪردووە ڪاتێڪ دێتە سەر باسۍ ئەشاعیرە و عەقیدەیان دەڵێت : ئەوان دەڵێن : اللە ﷻ لە شوێنێڪ نییە ، نابێ وەصف بڪرێ بەوەۍ بوترێ لە ڪوێیە ، ئەو لە سەرەوەیە هەروەڪ چۆن لە خوارەوەشە! نازانرێ لە ڪوێیە! وە وەصف ناڪرێ بە مەڪان بوترێ لەوێیە! لە ئاسمان نییه ، بە هەمان شێوە لە زەوۍ ـیش نییە ، ئینڪار و نەفۍ جھە و حەد دەڪەن!
یەڪجار قسەۍ ڪردووە هەر ئەو جارە بووە زوو لە ڪۆندا ، دواۍ ئەوە قسەۍ نەڪردووەتەوە لەبەرئەوەۍ ڪەلامەڪەۍ قەدیمە ، وە ڪەلامەڪەۍ لە شوێنێڪ نییە ڪە خۆۍ لەوێ نەبێ ، پاشان دەڵێن اللە لە شوێنێڪۍ دیاریڪراو نییە ، ڪەلامەڪەۍ نە صەوتە نە حەرف ، ئەوە موڕەڪەبە لەسەر وەرەق نوسراوە ، یاخود لەسەر پێستە و تەختە ، مەبەست لێۍ قورئان نییە ، بەڵڪو نوسراوێڪە نەخشێنراوە لەسەر ڪاغەز و پێست و تەختە ، وە دەنگۍ قاریئەڪەیە نەڪ ڪەلامۍ اللە!
هاتن و چوون ووتیان : ئەم ڪەلامە حڪایەتێڪە بە قورئان دەربڕراوە ، اللە یەڪجار قسەۍ ڪردووە دواۍ ئەوە قسەۍ نەڪردووەتەوە ، پاشان ووتیان : قورئان مەخلوق نییە ، هەرڪەس بڵێت مەخلوقە ئەوە ڪافرە! ئەمە لەو فێڵ و تەڵانەیانە دڵۍ عەوامۍ ئەهلۍ سوننەۍ پێ ڕاو دەڪەن ، چونڪە ئەوان عەقیدەیان ئەوەیە : « قورئان مەوجود نییە و بوونۍ نییە ڪە ڪەلامۍ اللە ـبێ! » جەهمییە نێرەڪان یەڪجار ئەمەیان دەوت ، بەڵام مێیینەۍ جەهمییەڪان ڪە ئەشاعیرەن دە جار ئەمەیان ووت.ماویەتی
135 views07:36
2022-12-23 14:52:06
↑ئەوەلەن سەیرۍ ئاخر قەولۍ خطیب البغدادۍ بڪەن دەڵێت☚ ❞ٲَبو الحسن الٲَشعري المُتَڪَلِّم❝ واتە ئەهلۍ ڪەلام نەڪ ئەهلۍ سوننە ، ٲَبو بڪر خطیب لە تاریخ البغداد جەڵدۍ ❪11❫ لاپەڕە ❪346❫ لە تەرجومەۍ شەخصۍ ❪6189❫ ئەمەۍ هێناوە.
پاشان نەسەب بەمجۆرە ئیثبات نابێ ، چونڪە لەهیچ ڪەسێڪەوە ڕیوایەتۍ نەڪردووە ، بەڵڪو وتوویەتۍ لە هەندێڪ ڪتێب وا بینیومە ، ثابت بوونۍ نەسەب بەڕیوایەت دەبێت واتە خاوەنەڪەۍ نەسەبۍ خۆۍ بڵێت بە قوتابۍ و ئەو ڪەسانەۍ لەدەوروبەرۍ ڪۆبوونەتەوە ، یاخود نەسەبۍ خۆۍ لە ڪتێبدا بنوسێ ، یاخود پرسیارۍ لێبڪرێ نەسەبت چییە؟ ئەویش وەڵام بداتەوە فڵانۍ ڪوڕۍ فڵانم ٳلۍ آخرە. هەروەڪ چۆن ئیمامۍ ٲَحمد نەسەبۍ خۆۍ نوسیوە لە ڪتێبدا صاڵحۍ ڪوڕیشۍ گێڕاویەتیەوە ، ڪەسانۍ تریش لە صاڵحەوە گێڕاویانەتەوە بەو جۆرە دەما و دەم سەدە دواۍ سەدە بەڕێگەۍ سەنەدۍ متصل گێڕراوەتەوە.☟ ماویەتی
137 views11:52
2022-12-23 14:52:06
✹حسن ڪوڕۍ البزار دەڵێت : پیاوێڪ هات بۆ لاۍ بشر المریسۍ ، پێۍ ووت : ئەۍ باوڪۍ عبدالرحمن ، لەگەڵ ئەهلۍ حدیث دادەنیشم ، هەرڪات حدیث ڕیوایەت بڪەن لە ڕەسول اللە ـەوە ﷺ ڕەدۍ بڪەمەوە ، پێم دەڵێن : تۆ ڪافرۍ. چیبڪەم؟ ووتۍ : هەرڪات حدیثۍ پێغەمبەریان ﷺ هێنا ، بڵێ : ڕاست دەڪەن ، بەڵام تضعیفۍ بڪە بڵێ نەخۆشییەڪ عیللەیێڪۍ هەیە بووەتە هۆڪارۍ ضعیف بوونۍ.☟
ٲَخبرنا محمد بن علي الوراق ، قال : حدثنا محمد بن ٳِسماعیل الترمذي ، قال : سمعت الحسن بن البزار ، یقول : جاء رجل ٳِلۍ المریسي ، فقال : یا ٲَبا عبدالرحمن ، ٲُذاڪِر ٲَصحاب الحدیث ، فڪلما ذڪروا الحدیث عن النبي ﷺ فرددتە ، یقولون : ٲَنت ڪافر. قال : فڪیف ٲَصنع؟ قال : ٳِذا ذڪروا حدیث النبي ﷺ قل : صدقت ، ثم اضربە بِعِلَّة ، فقل : لە عِلَّة.
رواە الخلال في ڪتاب السنة | ۱۷۲۳
✹الدارمۍ دەڵێت : پێمان گەیشتووە ڪە هەندێڪ لە هاوەڵانۍ المریسۍ پێیان وتووە : چۍ بڪەن بەو سەنەدە بەهێزانەۍ ڪە ئیحتجاجۍ پێدەڪەن دژمان بۆ ڕەد دانەوەۍ مەزهەبەڪەمان؟ وەڪ : سفیان عن منصور عن الزهرۍ. وە الزهرۍ عن سالم. وە ٲیوب ، ٳبن عون ، ٳبن سیرین ، عمرو بن دینار ، لە جابرۍ ڪوڕۍ عبداللە ـەوە لە پێغەمبەرەوە ﷺ ئەو جۆرە سەنەدانە؟ المریسۍ ووتۍ : ڕەدیان مەڪەنەوە ڪەشف ببن ، بەڵام بە تەئویل لەگەڵیان بوەستنەوە ، بەمجۆرە ڕەدتان ڪردوونەتەوە بە نەرمۍ لە ڪاتێڪدا ناتوانن بە توندۍ ڕەدۍ بڪەنەوە.☟
قال الدارمي : وبلغنا ٲَنَّ بعض ٲَصحاب المریسي قالوا لە : ڪیف تصنع بھذە الٲَسانید الجیاد التي یحتجون بھا علینا في رَدّ مذهبنا مما لا یمڪن التڪذیب بھا؟ مثل : سفیان عن منصور عن الزهري. والزهري عن سالم. وٲیوب ، وابن عون ، وابن سیرین ، وعمرو بن دینار ، عن جابر رضي اللە عنە ، عن النبي ﷺ وما ٲَشبھھا؟ قال : فقال المریسي : لا تردّوە فتفتضحوا ، ولڪن غالطوهم بالتٲویل ، فتڪونوا قد رددتموها بلُطفٍ ٳِذ لم یمڪنڪم ردّها بِعُنف.
نقض عثمان بن سعید علۍ المریسي | صـ : ٦٤۷
➥وەڪ بینیتان ئەوە ئامۆژگارۍ بشر المریسۍ جەهمییە بۆ ئەتباعەڪانۍ هەتا حدیثەڪانۍ صیفات هەرچەندە سەنەدەڪانیان لە قیممەۍ صیحەتتدابێ ، بەڵام بە تەریقەۍ تەئویل بە نەرمۍ ڕەدیان بڪەنەوە ، ئێ ئەمە ڕێڪ هەمان مەزهەبۍ ئەشاعیرەیە ڕەدڪردنەوەۍ صیفات بە تەئویل بە نەرمۍ و شەرمنانە ، هەر بۆیەش پێیان وتراوە : مێیینەۍ جەهمییەڪان.
✹هەروەها الدارمۍ دەڵێت : هەتا دەربارەۍ تۆ پێم گەیشتووە لە غیرۍ ڕیوایەتۍ ئەم موخالیفەم ، ڪە تۆ وتووتە : هیچ شتێڪ نییە هێندەۍ قورئان دەعوا و مەزهەبۍ ئێمە هەڵبوەشێنێتەوە ، بەڵام هیچ ڕێگایەڪ نییە بۆ ڕەدڪردنەوەۍ ، ئیللا ڕێگاۍ تەئویل نەبێ.☟
قال الدارمي : حتۍ بلغني عنڪ من غیر روایة المُعارض ، ٲَنڪ قلت : ما شيء ٲَنقض لدعوانا من القرآن ، غیر ٲَنە لا سبیل ٳِلۍ دفعە ، ٳِلا مڪابرة بالتٲویل.
نقض عثمان بن سعید علۍ المریسي | صـ : ۲۷۸
↑تەماشاڪەن المریسۍ جەهمۍ چۆن قورئان ـیشۍ بە تەئویل ڕەدڪردووەتەوە ، دەۍ ئەشاعیرەش هەمان مەسلەڪیان گرتووەتەبەر بەرامبەر ئایاتۍ صیفات ، ڕەدیان دەڪەنەوە بە هەمان تەریقۍ جەهمییەڪان ، بڕۆن لێیان بپرسن چۍ دەڵێن دەربارەۍ ئەو ئایەتانەۍ باسۍ ٳِستوائۍ اللە دەڪەن لەسەر عەرش بزانن هەمان تەئویلۍ جھمۍ ڪوڕۍ صفوان ـتان بۆ ناهێننەوە ڪە ٳِستواء واتە ٳستولۍ ، یاخود دەربارەۍ ئەو ئایەتانەۍ باسۍ دەست "الیَد" دەڪەن لێیان بپرسن ، بزانن هەمان تەئویلۍ بشر المریسۍ ـتان بۆ ناهێننەوە لەوەۍ الیَد بە واتاۍ نعمة و قدرة دێ!
#بۆچۍ_پێیان_دەوترێ_ئەشاعیرە :
بۆیە ئەو ناوەیان لێنراوە ، چونڪە شوێن ٲَبو الحسن الٲَشعرۍ ڪەوتوون ڪە ساڵۍ ❪324❫ یاخود ❪330❫ یاخود ❪336❫ هجرۍ وەفاتۍ ڪردووە.
ٳِبن عساڪر لە ڪتێبەڪەیدا بابێڪۍ داناوە لەسەر ناوو نەسەبۍ ٲَبو الحسن الٲَشعرۍ ، لە البیھقي ـیەوە نقڵ دەڪات دەڵێت : ٲَخبرنا الشیخ ٲَبو عبداللە بن محمد بن الفضل بن ٲَحمد الفراوي الفقیھ بنیسابور ، قال : ٲَنبٲَنا الٳِمام ٲَبو بڪر ٲَحمد بن الحسین بن علي البیھقي الحافظ ، قال : رٲَیت في ڪتب ٲَصحابنا : ٲَبو الحسن علي بن ٳِسماعیل بن ٲَبي البشر ٳِسحاق بن سالم بن ٳِسماعیل بن عبداللە بن موسۍ بن بلال بن ٲَبي بردة بن ٲَبي موسۍ الٲَشعري.
هەروەها دەڵێت : ٲَخبرنا الشیخ ٲَبو الحسن علي بن ٲَحمد بن قبیس بدمشق ، وٲَبو منصور محمد بن عبدالملڪ بن خیرون المقري ببغداد قالا : قال لنا الٳِمام ٲَبو بڪر ٲَحمد بن علي بن ثابت الخطیب الحافظ البغدادي : علي بن ٳِسماعیل بن ٲبي البشر واسمە ٳِسحاق بن سالم بن ٳِسماعیل بن عبداللە بن موسۍ بن بلال بن ٲَبي بردة بن ٲَبي موسۍ ، ٲَبو الحسن الٲَشعري المتڪلم.
تبیین الڪذب المفتري لابن عساڪر | صـ : ۲۳
132 views11:52
2022-12-22 17:39:10
➻ئەوە دەربارەۍ ڪلامۍ اللە ڪە تەڪفیرۍ سەلەف هەیە بۆیان ، بە هەمان شێوە لە مەسئەلەۍ علوۍ اللە ـش تەڪفیرۍ ئەشاعیرە وجودۍ هەیە لاۍ سەلەف.
✹شاذان ڪوڕۍ یحیۍ دەڵێت : پرسیارڪرا لە یزید ڪوڕۍ هارون جەهمییە ڪێن؟ ووتۍ : هەرڪەسێڪ پێۍ وابێ ئایەتۍ ﴿ الرَّحْمَنُ عَلَۍ الْعَرْشِ اسْتَوَۍ ﴾ تەفسیرۍ بڪات پێچەوانەیە ئەوەۍ لە دڵۍ عامەۍ خەڵڪدا جێگیر بووە ڪە اللە لەسەر عەرشە ، ئەوە جەهمییە.☟
حدثني عباس العنبري ، حدثنا شاذان بن یحیۍ ، سمعت یزید بن هارون ، وقیل لە من الجھمیة؟ فقال : من زعم ٲن : ﴿ الرَّحْمَنُ عَلَۍ الْعَرْشِ اسْتَوَۍ ﴾ علۍ خلاف ما یَقِرُّ في قلوب العامة ، فھو جھمي.
رواە عبدالله بن ٲَحمد في ڪتاب السنة | ٥۷
↑دەۍ ئەشاعیرە دەڵێن ٳستوۍ بە ماناۍ ٳستولۍ دێ ، نازانین اللە لە ڪوێیە نابێ بوترێ لە ئاسمانە ، لە ڪاتێڪدا ڕەسول اللە ﷺ ئیمانۍ جارییەیەڪۍ بەوە تاقۍ ڪردووەتەوە اللە لە ڪوێیە؟ ڪاتێڪ ووتۍ : لە ئاسمانە ، بە خاوەنەڪەۍ فەرمووۍ : « ئازادۍ بڪە ، ئەو ئیماندارە ».☟
...عَنْ عَطَاءِ بْنِ یَسَارٍ ، عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ الْحَڪَمِ السُّلَمِيِّ رَضِيَ اللەُ عَنْەُ قَالَ : بَيْنَا أَنَا أُصَلِّي مَعَ رَسُولِ اللەِ ﷺ إِذْ عَطَسَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ ، فَقُلْتُ : يَرْحَمُڪَ اللَّهُ ، فَرَمَانِي الْقَوْمُ بِأَبْصَارِهِمْ. فَقُلْتُ : وَا ثُڪْلَ أُمِّيَاهْ! مَا شَأْنُڪُمْ تَنْظُرُونَ إِلَيَّ؟ فَجَعَلُوا يَضْرِبُونَ بِأَيْدِيھِمْ عَلَۍ أَفْخَاذِهِمْ ، فَلَمَّا رَأَيْتُھُمْ يُصَمِّتُونَنِي ، لَڪِنِّي سَڪَتُّ ، فَلَمَّا صَلَّۍ رَسُولُ اللەِ ﷺ ، فَبِأَبِي هُوَ وَأُمِّي ، مَا رَأَيْتُ مُعَلِّمًا قَبْلَهُ وَلَا بَعْدَهُ أَحْسَنَ تَعْلِيمًا مِنْهُ ، فَوَاللَّهِ مَا ڪَھَرَنِي وَلَا ضَرَبَنِي وَلَا شَتَمَنِي. قَالَ : « إِنَّ هَذِهِ الصَّلَاةَ لَا يَصْلُحُ فِيھَا شَيْءٌ مِنْ ڪَلَامِ النَّاسِ ، إِنَّمَا هُوَ التَّسْبِيحُ وَالتَّڪْبِيرُ وَقِرَاءَةُ الْقُرْآنِ ». أَوْ ڪَمَا قَالَ رَسُولُ اللەِ ﷺ. قُلْتُ : يَا رَسُولَ اللە ، إِنِّي حَدِيثُ عَھْدٍ بِجَاهِلِيَّةٍ ، وَقَدْ جَاءَ اللَّهُ بِالْإِسْلَامِ ، وَإِنَّ مِنَّا رِجَالًا يَأْتُونَ الْڪُھَّانَ. قَالَ : « فَلَا تَأْتِھِمْ ». قَالَ : وَمِنَّا رِجَالٌ يَتَطَيَّرُونَ. قَالَ : « ذَاڪَ شَيْءٌ يَجِدُونَهُ فِي صُدُورِهِمْ ، فَلَا يَصُدَّنَّھُمْ ». قُلْتُ : وَمِنَّا رِجَالٌ يَخُطُّونَ. قَالَ : « ڪَانَ نَبِيٌّ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ يَخُطُّ ، فَمَنْ وَافَقَ خَطَّهُ فَذَاڪَ ». قَالَ : وَڪَانَتْ لِي جَارِيَةٌ تَرْعَۍ غَنَمًا لِي قِبَلَ أُحُدٍ وَالْجَوَّانِيَّةِ ، فَاطَّلَعْتُ ذَاتَ يَوْمٍ ، فَإِذَا الذِّيبُ قَدْ ذَهَبَ بِشَاةٍ مِنْ غَنَمِھَا ، وَأَنَا رَجُلٌ مِنْ بَنِي آدَمَ آسَفُ ڪَمَا يَأْسَفُونَ ، لَڪِنِّي صَڪَڪْتُھَا صَڪَةً ، فَأَتَيْتُ رَسُولَ اللەِ ﷺ ، فَعَظَّمَ ذَلِڪَ عَلَيَّ. قُلْتُ : يَا رَسُولَ اللە ، أَفَلَا أُعْتِقُھَا؟ قَالَ : « ائْتِنِي بِھَا » ، فَأَتَيْتُهُ بِھَا. فَقَالَ لَھَا : « أَيْنَ اللَّهُ؟ ». قَالَتْ : فِي السَّمَاءِ. قَالَ : « مَنْ أَنَا؟ ». قَالَتْ : أَنْتَ رَسُولُ اللە. قَالَ : « أَعْتِقْھَا ، فَإِنَّھَا مُؤْمِنَةٌ ».
رواە مسلم | ۱۱۹۹ وٲَبو داود | ۳۲۸۲ والنسائي | ۳٦٥۳ وٲحمد | ۲۳۷٦۲ ومالڪ في الموطٲ | ۱٥٤۳ والشافعي في الٲُم | ۲٦۱۷ وٲَبو داود الطیالسي | ۱۲۰۱ وابن ٲَبي شیبة في المصنف | ۳۰۹٦۱ والدارمي في الرد علۍ الجھمیة | ۱۹ وابن ٲَبي عاصم في ڪتاب السنة | ٤۹۹ واللالڪائي في اعتقاد ٲَهل السنة | ٦٥۲
↺وەڪ دەبینن بە پێۍ حدیث هەرڪەسێڪ باوەڕۍ نەبێ بەوەۍ اللە لە ئاسمانە لەسەر عەرش ئەوە ڪافرە و ئیماندار نییه.
✹الدارمۍ دواۍ ڕیوایەت ڪردنۍ ئەم حدیثە دەڵێت : ئەم حدیثەۍ ڕەسول اللە ﷺ دەلیلە لەسەر ئەوەۍ ئەگەر هاتوو ئینسان نەزانێ اللە ﷻ لە ئاسمانە ، ئەوە ئیمانۍ نییە ، گەر عەبدێڪ بێ قەرار بێ وەڪ فیدیە بدرێ ، بۆ ئەوە ناشێ ، چونڪە ئیماندار نییه مادام نازانێ اللە لە ئاسمانە ، مەگەر نابینۍ ڕەسول ﷺ نیشانەۍ ئیمانۍ ئەو جارییەۍ بەستەوە بەوەۍ بزانێ اللە لە ئاسمانە.☟
قال الدارمي : ففي حدیث رسول اللە ﷺ هذا ، دلیل علۍ ٲن الرجل ٳذا لم یعلم ٲن اللە ﷻ في السماء دون الٲرض ، فلیس بمؤمن ، ولو ڪان عبدًا فَٲُعتِق ، لم یَجُز في رقبةً ، ٳذ لا یعلم ٲَنَّ اللە في السماء ، ٲَلا ترۍ ٲن رسول اللە ﷺ جعل ٲَمَارَةَ ٳِیمانھا معرفتُھا ٲَنَّ الله في السماء.
الرد علۍ الجھمیة للدارمي | صـ : ٥۲
تەئویل دینۍ جەهمییەڪانە بە تەئویل هەرچۍ صیفاتە ڕەدۍ دەڪەنەوە ، ئەم تەئویلە هەمان دینۍ ئەشاعیرە ـیەو بوونەتە میراتگرۍ جەهمییەڪان.
ماویەتی
147 views14:39
2022-12-21 19:32:17
↑ئەشاعیرە دەڵێن قورئان عیبارەتە لە ڪەلامۍ الله ، چونڪە ئەوان پێیان وایە اللە ڪەلامەۍ دروست ڪردووە ، هەمان عەقیدەۍ جەهمییەڪانە هەتا الدارمي لە ڕەدۍ جەهمییەڪاندا هەمان قسە دەهێنێ ڪە جەهمییەڪان پێیان وایە اللە ڪەلامۍ نەبووە تا ئەوڪاتەۍ ڪەلامێڪۍ بۆ خۆۍ دروست ڪردووە.☟
وٲُخرۍ : ٲَنَّ ڪُل مخلوقٍ مُحْدَثٍ لا شَڪَّ فیە ، فاللەُ بِزَعمِڪُم ڪان بِلَا ڪلام حتۍ خَلَقَ لِنَفسِەِ ڪَلامًا.
نقض عثمان بن سعید علۍ المریسي | صـ : ۳۹۹
∅ئەشاعیرە هەرچەندە بشڵێن قورئان ڪەلامۍ اللە ـیە ، بەڵام دەڵێن☚ ❞ڪەلامۍ اللە قەدیمە یەڪجار قسەۍ ڪردووە و تەواو ، یاخود دەڵێن ڪەلامەڪەۍ لە نەفسێڪدا دروست ڪردووە ڪلام النفسي ، ڪلام اللە قدیم ، عبارة عن القرآن ، حڪایة لە!❝.
هەروەها پێیان وایە اللە ﷻ قسە ناڪات هیچ دەنگێڪۍ نییە ، یەڪجار قسەۍ ڪردووە ئیتر دواۍ ئەوە قسەۍ نەڪردووەتەوە ، وە ئەو قورئانە لە حەرف پێڪ نەهاتووە ، بەڵڪو پێڪھاتووە لە مورەڪەب و وەرقە ، لەگەڵ ئەو پێست و تەختانەۍ لەسەرۍ نوسراوەتەوە..☟
وقالوا : ولیس لە صوت ولا حروف ، ھذا زاجُ ، وَورِق ، وھذا صُوفُ ، وخشبُ ، وهذا ٳنما قُصِد بە النقش ، وٲُریدَ بە النقر! وھذا صوت القارئ!
ذم الڪلام وٲَهلە للھروي | ❪۳٥۳/٥❫
➢ڪولابۍ و ئەشاعیرە دەڵێن : اللە بە صەوت قسە ناڪات ، بەڵڪو قسەڪانۍ دروست دەڪات ، ئەمەش عەقیدەۍ جەهمییەڪانە ، تەنھا حدیثێڪ بەسە بۆ ڕەد دانەوەیان ڪە اللە ﷻ قسە دەڪات ، ئەو خەڵڪە هەمووۍ دەیبستن ئەوەۍ نزیڪبێ یاخود دوور...☟
حَدَّثَنَا دَاوُد بْنُ شَبیب ، قَالَ : حَدَّثَنَا هَمَّامُ ، قَالَ : حَدَّثَنَا القَاسِمُ بْنُ عَبْدِالْوَاحِدِ ، قَالَ : حَدَّثَنَي عَبْدُاللەِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِیلِ ، ٲَنَّ جَابِرَ بْنَ عَبْدِاللەِ حَدَّثَھُمْ ٲَنَەُ سَمِعَ عَبْدِاللەَ بْنَ ٲُنَیْسٍ یَقُول : سَمِعْتُ النَّبِيَ ﷺ یَقُول : { یَحْشُرُ اللەُ الْعِبَادَ فَیُنَادِیھِمْ بِصَوْتٍ یَسْمَعُەُ مِنْ بَعْدُ ڪَمَا یَسْمَعُەُ مَنْ قَرُبَ : ٲَنَا الْمَلِڪُ ٲَنَا الدَّیَّان ، لَا یَنْبَغِي لِٲَحَدٍ مِن ٲَهْلِ الْجَنَّة ٲَنْ یَدْخُلُ الْجَنَّة ، وَٲَحَدُ مِنْ ٲَهْلِ النَّار یَطلُبُەُ بِمَظّلَمَة }.
رواە البخاري في خلق ٲَفعال | ٤۸۰ وابن ٲَبي عاصم في ڪتاب السنة | ٥۲٦ لە ڕێگەۍ شَیْبَانُ بْنُ فَرُّوخَ لە هَمَّامُ ـەوە...
→بێجگە لە حدیث پێم خۆشە ئەو سێ ئایەتەش دانێم بۆتان لەسەر ئەوەۍ اللە ﷻ قسە دەڪات ، لە ڪاتێڪدا ئەشاعیرە دەڵێن : قورئان ئەگەر ڪەلامۍ اللە ـش بێت ، ئەوە ڪەلامەڪەۍ قەدیمە هەر زوو یەڪجار قسەۍ ڪردووە ئیتر قسە ناڪاتەوە!
قال اللە ﷻ : ﴿ وَإِذْ نَادَۍ رَبُّڪَ مُوسَۍ أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴾ الشعراء : ۱۰
قال اللە ﷻ : ﴿ فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِيَ مِن شَاطِئِ الْوَادِ الْأَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَڪَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَن يَا مُوسَۍ إِنِّي أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴾ القصص : ۳۰
قال اللە ﷻ : ﴿ إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًۍ ﴾ النازعات : ۱٦
↑تەماشاڪەن لە ئایەتەڪاندا بە وازحۍ دیارە ڪە اللە لەگەڵ پێغەمبەر موسۍ ﷺ قسەۍ ڪردووە رغم ٲنوف الٲشاعرة. مـاویەتی
153 views16:32
2022-12-20 17:21:55
#گرووپە_گومڕاڪان...
⑦- ئەشاعیرە "الٲشاعرة" پۆستۍ یەڪەم :
لاۍ سەلەف شتێڪ نەبووە بەناوۍ ئەشاعیرە ، چونڪە تاریخۍ دروست بوونیان بەو ناوەوە دەڪەوێتە دواۍ سەدەۍ سێھەم ڪاتۍ دەرڪەوتنۍ ٲَبو الحسن الٲشعرۍ موعتەزیلە ، ئەوەۍ لاۍ سەلەف بوونۍ هەبووە تەعطیلۍ جەهمییە ـو ئەهلۍ ٳعتزال بووە ، هەربۆیە دەبینۍ لە ڪتێبەڪانیاندا ڕەدیان داونەتەوە عەقیدە ڪوفرییەڪانیان بەیان ڪردووە.
➟ئەمما ڪاتێڪ ئەشاعیرە پەیدا بوون دەستیان دایە هەمان تەعطیلەڪەۍ جەهمییەڪان ، بۆ نمونە ڪاتێڪ باسۍ صیفاتۍ وەستانۍ اللە لەسەر عەرش "ٳستواء" دێتە پێشەوە ڕەدۍ دەڪەنەوە بەتەئویل بەوەۍ گوایە ٳستواء بەماناۍ وەستان ناهێت ، بەڵڪو بەماناۍ ٳستلاء ، ٳستولۍ دێت واتە دەستۍ بەسەردا گرتووە ، ڪەئەنەما پێشتر عەرش موڵڪۍ ڪەسێڪۍ تر بووە! ئیتر بەو جۆرە دەڪەونە ڕەد ڪردەنەوەۍ صیفاتەڪانۍ ڕەب العالمین ، هەربۆیە دەبینۍ عولەمایانۍ ئەهلۍ سوننە ڕەدۍ ئەشاعیرەیان داوەتەوە و ڪتێبیان دژیان نوسیوە و خەڵڪیان لەو تەعطیلەیان ئاگادار ڪردووەتەوە.
ئەصڵەن لاۍ سەلەف تەڪفیرۍ ئەشاعیره هەیە لەڪاتێڪدا بە ناو وجودیان نەبووە ، بەڵڪو عەقیدەیان بە بناغە هەبووە ئەویش تەعطیلۍ جەهمییەڪانە ، یەڪێڪ لەو صیفاتانەۍ ئەشاعیرە قسەۍ لەسەر دەڪەن و ڕەدۍ دەڪەنەوە قورئانە صیفاتۍ ڪەلام ، لە مەسئەلەۍ قورئان ڪە ڪەلامۍ اللە ـیە ﷻ هەموو سەلەف ئیجماعەن تەڪفیرۍ تەعطیل ڪەرۍ ڪەلام ڪراوە ، هەروەڪ چۆن حرب ڪوڕۍ ٳسماعیل الڪرمانۍ ئیجماع نقڵ دەڪات.☟
والجھمیة هُم ڪفار زنادقة ٲَعداء اللە فاحذروهم.
ڪتاب السنة لحرب الڪرماني | ۹٦
↑وە ناشمەوێ قەولۍ زۆر دابنێم ، تەنیا یەڪ قەولۍ وڪیع ڪوڕۍ جراح دێنم ڪە دەڵێت☚ ❞هەرڪەسێڪ بڵێت ڪەلامۍ اللە هۍ خۆۍ نییە و قسەۍ پێ نەڪردووە ، ئەوە ڪافرە ، وە هەرڪەسێڪ بڵێت : بەشێڪۍ مەخلوقە ئەوە ڪافر بووە❝.☟
حدثني محمد بن ٳِسحاق الصاغاني ، حدثنا ٲبو حاتم الطویل ، قال : قال وڪیع : من قال : ٳِنَّ ڪلامە لیس منە ، فقد ڪفر ، ومن قال : ٳِنَّ منە شیئًا مخلوقًا فھو ڪَفَرَ.
رواە عبداللە بن ٲَحمد في ڪتاب السنة | ٤۰
→ڪەئەنەما ئەشاعیرە لە پێش چاوۍ بوون ڪاتێڪ دەڵێن : قورئان ڪلام النفسي ، عبارة عن ڪلام اللە یانۍ اللە قسە ناڪات ، بەڵڪو ڪەلامەڪەۍ لە نەفسێڪدا خەلق ڪردووە! یاخود تەنھا یەڪجار قسەۍ ڪردووە دواۍ ئەوە قسەۍ نەڪردووە و ناڪاتەوە!
#ماویەتی
159 views14:21
