FactNameh | فکت‌نامه

2024-02-24 10:43:44 ادعای نادرست درباره احیای واحدهای تولیدی راکد و غیرفعال

محسن منصوری، معاون اجرایی رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری می‌گوید: «بیش‌ از ۷ هزار واحد تولیدی تعطیل یا نیمه‌تعطیل در دولت رئیسی احیا شده‌اند.»

هیچ گزارش مستندی برای تایید یا رد این ادعا وجود ندارد، اما در ۶ ماه گذشته، مقام‌ها و نهادهای دولتی اعداد و ارقام مختلف و متناقضی از ۴ تا بیش از ۷ هزار با عنوان آمار احیای واحدهای تولیدی اعلام کرده‌اند.

با وجود این تناقض‌ها و در غیاب گزارش‌های آماری مستند، فکت‌نامه همه این اعداد و ارقام را بی‌اساس می‌داند و به آن نشان نادرست می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-23 10:50:08 ویدیویی که ادعا می‌شود مربوط به غرق‌شدن یک کشتی بریتانیایی است

برخی از سایت‌های خبری مانند همشهری آنلاین، مشرق‌نیوز، قدس آنلاین و همچنین کاربران موسوم به ارزشی در توییتر، اینستاگرام و ایتا، ویدیوی غرق‌شدن یک کشتی را با عنوان ویدیوی کشتی بریتانیایی منتشر می‌کنند و مدعی‌اند این کشتی بر اثر حمله حوثی‌ها غرق شده است.

ویدیو قدیمی است و ارتباطی با این روزها ندارد. رد ویدیوی اصلی را می‌توان در یوتیوب از سال ۲۰۲۱ پیدا کرد.

ویدیویی که این روزها دست‌به‌دست می‌شود، مربوط به غرق‌شدن یک کشتی کره جنوبی در سواحل برزیل است. این سانحه در سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاده است.

درباره حمله اخیر حوثی‌ها به یک کشتی بریتانیایی نیز می‌دانیم که خدمه این کشتی، خود را تسلیم کرده‌اند اما اینکه این کشتی پس از این حمله غرق شده، ادعایی بی‌اساس است.

فکت‌نامه نیز به این ادعاها درباره ویدیوی غرق‌شدن کشتی بریتانیایی نشان «نادرست» می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-23 07:31:35 از این هم نزدیک‌تر می‌شویم!

این هفته، قسمت ۱۵۱ پادکست فکت‌نامه را با فکت‌چک کانال هواداران علی‌اکبر رائفی‌پور آغاز می‌کنیم؛ ویدئویی که فیلم سخنرانی او را روی یک ناو بازنشسته آمریکایی در موزه‌ای در کالیفرنیا نشان می‌دهد و می‌گوید: «از این هم نزدیک‌تر می‌شویم.»

در ادامه هم، به بهانه انتخابات، به سراغ بررسی ادعاها و گفته‌هایی می‌رویم که درباره دموکراسی و حق رای در این روزها گفته می‌شود. ادعای رهبر جمهوری اسلامی را درباره سالم بودن انتخابات در ایران بررسی می‌کنیم، توضیح می‌دهیم که چرا ادعای کاهش مشارکت انتخاباتی در دنیا، شاخ‌دار است و دقایقی هم درباره جزئیات دریافتی نمایندگان مجلس و همچنین سن رای‌اولی‌ها در ایران صحبت خواهیم کرد.

پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-22 23:16:26 ادعای شاخ‌دار وزیر ارتباطات درباره بی‌اطلاعی از مصوبه ممنوعیت فیلترشکن

صبح روز ۲ اسفند ۱۴۰۲، زارع‌پور، وزیر ارتباطات، درباره مصوبه «ممنوعیت فیلترشکن‌ها» به گفت: «ما هم از طریق صدا و سیما شنیدیم و هنوز چیزی رسما به ما ابلاغ نشده‌است. [منتظریم] ابلاغ بشود ببینیم داستان چه هست.»

وزیر ارتباطات، نه‌تنها «عضو حقوقی شورای عالی فضای مجازی» است، بلکه اصولا این شورا و وزارت ارتباطات در بیشتر امور ارتباط تنگاتنگی دارند و هر دو از نهادهای اصلی جمهوری اسلامی برای اجرای سیاست‌های فضای مجازی هستند.

براساس اطلاعات منتشر شده در «پایگاه ملی قوانین و مقررات» مصوبه در «۲۳ آبان» در جلسه ۹۶ شورای عالی فضای مجازی تصویب شده‌است.

در بعدازظهر سه‌شنبه ۲۳ آبان (ساعت ۱۵) وزیر ارتباطات برای شرکت در جلسه ۹۶‌ شورای عالی فضای مجازی در سالن «شهید بهشتی نهاد ریاست جمهوری» حضور داشته و حتی پیش از صحبت‌های رئیس جمهوری ، گزارشی درباره «اینترنت ماهواره‌ای» داده‌است.

ایرنا، در خبری که همان‌شب از جلسه شورای عالی فضای مجازی مخابره کرده‌بود به بخش‌های از همین مصوبه (شماره ۳) و مصوبه شماره ۲ همین جلسه اشاره کرده‌بود.

فردای آن روز (۲۴ آبان)، صبح، وزیر ارتباطات برای شرکت در «جلسه هیات دولت» به ریاست جمهوری رفته و در حاشیه آن جلسه با خبرنگاران درباره مسائلی مشابه محتوای جلسه روز قبل هم صحبت کرده‌است.

این مصوبه روز «۲۹ بهمن» ابلاغ و همان روز رسانه‌ای شده‌ و توسط «معاون اول رییس جمهوری» به دستگاه‌های دولتی ذیربط (از جمله وزارت ارتباطات) ابلاغ شده و ۳۰ بهمن روی سامانه معاونت حقوقی ریاست جمهوری قرار گرفته‌است.

دو روز بعد از انتشار اخبار مختلف درباره این مصوبه (مشهور به ممنوعیت فیلترشکن) جلسه‌ ۹۹ شورا در بعد از ظهر روز سه‌شنبه «۱ اسفند ۱۴۰۲» در سالن شهید بهشتی ریاست‌جمهوری برگزار شده و در جلسه زارع‌پور و آقامیری کنار هم نشسته‌بودند.

اما با این‌حال وزیر ارتباطات روز بعد (صبح ۲ اسفند ۱۴۰۲) در مقابل خبرنگاران چندین‌بار به‌طور کلی، از همه‌چیز اظهار بی‌اطلاعی می‌کند.

وزیر ارتباطات در ادامه همین اظهار بی‌اطلاعیش می‌گوید: «بخش‌هایی از آن [مصوبه] … به‌صورت آزمایشی روی سکوهای بومی در حال ارائه است.»

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-22 22:15:01 ادعای شاخ‌دار نفوذ هواداران رائفی‌پور در ناو آمریکایی

در کانال‌های حامی «علی‌اکبر رائفی‌پور» سخنران و مدیر موسسه مصاف، ویدیویی منتشر شده که در آن فردی روی مکانی که به نظر می‌رسد عرشه یک ناو هواپیمابر آمریکایی است ایستاده‌است و در کنار چند جنگنده سخنرانی علی‌اکبر رائفی‌پور درحال پخش است.

زیر ویدیو نوشته «سخنرانی استاد رائفی‌پور روی ‌ناو آمریکایی، لازم باشه ازینم نزدیکتر میشیم.» به نظر می‌رسد منتشر کننده ویدیو قصد داشته نشان دهد که به درون سیستم نیروی دریایی آمریکا نفوذ کرده‌است.

در این ویدیو به ترتیب سه هواپیمای اف۱۴ تامکت، ای‌ای۶بی پراولر و ای ۷ کرسیردیده می‌شود که با توجه به زمان بازنشستگی هواپیماهای جنگی به نظر می‌رسد اینجا، نه یک منطقه نظامی آمریکایی بلکه یک موزه است.

براساس ساختمانی که در دوردست و در زمینه دیده می‌شود، اینجا «موزه USS Midway» در شهر سن‌دیگو در ایالت کالیفرنیا و در عرشه ناو بازنشسته‌ای به همین نام است.

موزه میدوی متعلق به یک سازمان غیرانتفاعی است و هدفش را «پاسداشت میراث تاریخی این ناو و خدمه آن و همچنین آموزش و الهام‌بخشی نسل‌های آینده» اعلام کرده‌است.

سالن‌های مختلف موزه و بخش‌های دیدنی آن درباره تاریخ نبردهای این ناو و هواپیماهایی که روی عرشه آن فرود آمده‌اند، برای بازدید عموم هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۵ پنج عصر باز است.

علاقه‌مندان می‌توانند با تهیه بلیت ۳۴ دلاری که امسال به مناسبت بیستمین سال تاسیس موزه با ۲ دلار تخفیف به قیمت ۳۲ دلار عرضه می‌شود، از آن بازدید کنند.

بندر سن‌دیگو در کالیفرنیا در گوشه جنوب غربی در کنار مرز مکزیک، روی نقشه و از نظر جغرافیایی «دورترین نقطه در درون خاک اصلی آمریکا در جهت جنوب غربی» از مراکز قدرت آمریکا در شمال شرق است.

بنابراین فکت‌نامه به ادعای ویدیو «نفوذ هواداران رائفی‌پور در ناو آمریکایی» نشان شاخ‌دار می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-21 09:39:51 آیا انتخابات در جمهوری اسلامی ایران همیشه صحیح و سالم برگزار شده؟

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران می‌گوید انتخابات در ایران «همیشه صحیح، سالم و متین برگزار شده» است.

این ادعا خلاف واقعیت است.

قانون انتخابات و قانون فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی در جمهوری اسلامی، در تناقض آشکار با ویژگی‌های انتخابات سالم، مصوب سازمان بین‌المللی بین‌المجالس است.

«دستکاری هدفمند انتخابات» از طریق محدود کردن حق انتخاب شدن، حق دسترسی به رسانه‌ها، محدود کردن رسانه‌ها، محدود کردن فعالیت سیاسی و آزار و اذیت منتقدان از ویژگی‌های انتخابات در جمهوری اسلامی است.

مجری و ناظر انتخابات در ایران، نه کمیسیون مستقل، بلکه حکومت و نهادهای ذی‌نفع در قدرت است. وقتی ناظران مستقل داخلی و خارجی اجازه نظارت بر انتخابات ندارند، ادعای حکومت درباره سلامت انتخابات، بی‌اعتبار است.

علاوه بر این گزارش‌های زیادی از مواردی از تخلفات آشکار و سازمان‌یافته در انتخابات وجود دارد که که در نتیجه انتخابات تاثیر داشته‌اند.

به عنوان نمونه می‌توان به ابطال هدفمند برخی صندوق‌های انتخابات مجلس ششم، برای تغییر فرد منتخب اشاره کرد.

به عنوان نمونه دیگر می‌توان به انتخابات ۱۳۸۸ اشاره کرد که گزارش‌های مستند زیادی از تخلفات گسترده و سازمان‌یافته برای دستکاری نتیجه انتخابات وجود دارد.

اعتراض به سلامت انتخابات محدود به مخالفان و منتقدان رهبر جمهوری اسلامی نیست. خود خامنه‌ای نیز یک بار در سال ۱۳۸۱ به دلیل شائبه تخلف گسترده در انتخابات شورای شهر دوم از حضور در انتخابات خودداری کرد و انتخابات را بی‌اعتبار خواند.

فکت‌نامه نیز به دلیل مجموعه این موارد، به ادعای رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر سالم بودن انتخابات در ایران نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-20 13:12:41 زمینه مشارکت برای اشخاص و گروه‌های سیاسی در انتخابات مجلس دوازدهم

سخنگوی شورای نگهبان مدعی است «زمینه مشارکت برای همه اشخاص و گروه‌های سیاسی در انتخابات مجلس دوازدهم فراهم است.»‌

حتی با استانداردهای جمهوری اسلامی هم این ادعا شاخ‌دار است. گروه‌های زیادی، حتی در دایره محدود گروه‌های سیاسی داخل نظام رد صلاحیت شده‌‌‌اند.

فکت‌نامه به این ادعای سخنگوی شورای نگهبان نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-19 11:16:14 آغاز ادعاهای انتخاباتی

پادکست هفتگی فکت‌نامه به شماره ۱۵۰ رسید و ما در این قسمت، چند فکت‌چک مربوط به انتخابات مجلس شورای اسلامی را در کنار بقیه سوژه‌ها، مرور می‌کنیم.

ابتدا رضا، کمی درباره ادعای شاخ‌دار حضور ۲۵ میلیون نفری مردم در راهپیمایی روز ۲۲ بهمن توضیح می‌دهد و بعد هم دو فکت‌چک را مرور می‌کنیم که مربوط به طرح‌ها و عکس‌هایی است مرتبط با جام ملت‌های آسیا. سه فکت‌چک بعدی، به ترتیب به ادعاهای «وجود زمینه کاندیدا شدن برای همه»، «نظام تک‌مجلسی در ایران» و «ادعای بی‌طرفی دولت در انتخابات» اختصاص دارد.

پس از آن نیز ادعایی از خسرو معتضد، پژوهشگر مشهور تاریخ ایران را بررسی می‌کنیم که می‌گوید امیرکبیر، نخستین کسی بوده که یک نهاد اطلاعاتی را در ایران پایه‌گذاری کرده است.

آخرین فکت‌چک نیز مروری است بر آنچه تا کنون درباره پرونده مهاجرت اسحاق قالیباف، پسر رئیس مجلس شورای اسلامی به کانادا می‌دانیم.

در پایان نیز چند کامنت شنوندگان را مرور می‌کنیم.

پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

00:02:56 ادعای حضور ۲۵ میلیون نفری در راهپیمایی ۲۲ بهمن
00:09:04 ادعای توهین روزنامه قطری به ایران
00:14:03 پسر اسماعیل هنیه در قطر
00:20:45 ادعای وجود زمینه مشارکت برای همه گروه‌ها
00:27:03 نظام تک‌مجلسی و دومجلسی
00:33:52 ادعای بی‌طرفی دولت در انتخابات
00:37:00 امیرکبیر و تشکیل سازمان اطلاعاتی
00:44:47 دانسته‌ها از پرونده مهاجرت اسحاق قالیباف به کانادا
00:50:53 بخش کامنت‌ها
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-17 01:23:30 ایرنا: کاهش مشارکت در انتخابات در دنیا مشهود است اما مشارکت در ایران رو به افزایش است.

طبق آمارهای رسمی در ایران، نرخ مشارکت در #انتخابات مجلس، نه‌تنها رو به افزایش نیست، بلکه در یک روند کاهشی، در انتخابات دوره گذشته به پایین‌ترین سطح تاریخی رسیده.

ادعاهای ایرنا درباره مشارکت مردم کشورهای دیگر در انتخابات، ترکیبی از اطلاعات، دست‌چین‌شده، درست، نادرست و گمراه‌کننده است.

ایرنا مدعیست نرخ مشارکت در انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا بالای ۵۰درصد نیامده. این ادعا نادرست است، تنها از ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴، این نرخ زیر ۵۰درصد بوده.

ایرنا مدعیست نرخ مشارکت در انتخابات مجلس فرانسه زیر ۵۰ درصد است. بله در دو دوره قبلی این طور بوده، اما در انتخابات دیگر مانند انتخابات اخیر اتحادیه اروپا در این کشور، نرخ مشارکت در بالای ۵۰ درصد است.

ایرنا مدعیست نرخ مشارکت در انگلستان نزولی است. این طور نیست. نرخ مشارکت در انتخابات انگلستان در ۲ دهه گذشته صعودی و در آخرین انتخابات به ۶۷ درصد رسیده.

ایرنا مدعیست مشارکت در اتریش ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده، اما توضیح نمی‌دهد منظورش از کاهش ۲۰ درصدی، کاهش نرخ مشارکت از ۹۵ درصد به مشارکت ۷۵درصدی در ۷۰ سال گذشته است.

ادعاهای ایرانا درباره نرخ مشارکت در پرتغال و جمهوری چک و دنمارک هم نادرست است.

ایرنا می‌گوید مشارکت در سوئد پایین آمده. از جنگ جهانی دوم تا امروز انتخابات پارلمان سوئد حداقل مشارکت ۷۷ درصدی را در سال ۱۹۵۸ و حداکثر ۹۱ درصد را در سال ۱۹۸۲ تجربه کرده و بقیه سال‌ها، نرخ مشارکت بین این ۲ عدد بوده.

تنها بخش درست گزارش ایرانا پایین بودن نرخ مشارکت در سوئیس است. در تمام نیم‌قرن گذشته، کم‌رونق‌‌ترین انتخابات جمهوری اسلامی ایران تقریبا به اندازه پررونق‌ترین انتخابات در سوئیس، مشارکت داشته‌است.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-02-16 23:24:37 آیا نوجوانان در انتخابات #مجلس حق رای دارند؟

رضا مراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش در مراسمی که با عنوان «جشن تکلیف سیاسی» در سالن ۱۲ هزار نفری آزادی برگزار شده، در مقابل هزاران دانش‌آموز سخنرانی کرده و گفته است نوجوان رای می‌دهند و تصمیم می‌گیرند.

گزارشی تصویری هم از این مراسم در صداوسیما پخش شده که در آن دانش‌آموزان تاکید می‌کنند هنوز تصمیم نگرفته‌اند در انتخابات به چه نامزدی رای دهند.

این در حالی است که هم بر اساس قانون، و هم بر اساس گفته‌های مقامات رسمی از جمله رئیس سازمان ثبت احوال کشور، امسال در انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات مجلس خبرگان، حداقل سن قانونی رای‌دهندگان، ۱۸ سال تمام است. یعنی فقط کسانی می‌توانند در انتخابات رای دهند که پیش از ۱۱ اسفند ۱۳۸۴ به دنیا آمده‌اند.

طبق تعاریف مرسوم، نوجوان، به فردی گفته می‌شود که زیر ۱۸ سال است. دانش‌آموزانی که در سن تحصیلی متعارف تحصیل می‌کنند، نمی‌توانند در انتخابات شرکت کنند.

فکت‌نامه نیز به این ادعای وزیر آموزش و پرورش مبنی بر اینکه دانش‌آموزان در این دوره رای می‌دهند و تصمیم‌گیری می‌کنند، نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید