Get Mystery Box with random crypto!

FactNameh | فکت‌نامه

آدرس کانال: @factnameh
دسته بندی ها: دستهبندی نشده
زبان: فارسی
مشترکین: 48.58K
توضیحات از کانال

فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره‌ی ایران است.
وبسایت: factnameh.com
بات تلگرامی فکت‌نامه:‌ @FactnamehBot
ارتباط مستقیم: @FactNamehAdmin
twitter.com/factnameh
fb.com/factnameh
instagram.com/factnameh

Ratings & Reviews

3.00

3 reviews

Reviews can be left only by registered users. All reviews are moderated by admins.

5 stars

1

4 stars

0

3 stars

1

2 stars

0

1 stars

1


آخرین پیام ها 10

2024-02-08 19:50:42
مخالفان شاه در قفس شیر

احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران در خطبه‌های نماز جمعه ۱۳ بهمن ۱۴۰۲ مدعی شده که قبل از انقلاب ۱۳۵۷، مخالفان شاه را در قفس شیرهای گرسنه باغ وحش می‌انداختند.

این اولین بار نیست چنین ادعایی مطرح می‌شود پیش از او، امام جمعه شهر ری و حمید رسایی نماینده سابق مجلس هم چنین ادعایی را مطرح کرده بودند. رسایی، منبع خود را کتاب «شاهد» نوشته منصور رفیع‌زاده عضو سابق ساواک عنوان کرده است. چنین ادعایی در کتاب شاهد نوشته رفیع‌زاده منتشر شده اما رفیع‌زاده تاکید کرده که این داستان را از تیمسار نصیری شنید‌ه است. در زمان انتشار کتاب «نیکی کدی»، خاورشناس و ایران شناس شناخته شده آن را «بیش از حد غیرقابل اعتماد» خواند.

از سوی دیگر می‌دانیم بر خلاف ادعای منصور رفیع‌زاده، مکانی تحت عنوان باغ وحش سلطنتی در ایران وجود نداشته است.

با وجود این می‌دانیم که روایت انداختن فردی در قفس شیرها، به شهادت یکی از کارکنان پارک خرم در اردیبهشت ۵۸ در دادگاه انقلاب و علیه رحیم‌علی خرم، موسس پارک خرم، مطرح شده است.

ما سندی که اتهامات وارده به خرم را رد یا تایید کند پیدا نکردیم. خانواده خرم و خود او این اتهام را رد می‌کنند. اما در هر صورت ماجرایی که احمد خاتمی و رسایی به آن اشاره می‌کنند ارتباطی به کارمندان باغ وحش خرم ندارد بلکه آنان با ارجاع به رفیع‌زاده در مورد معلمی حرف می‌زنندکه به شاه ناسزا گفته است.

همچنین عباس میلانی در کتاب نگاهی به شاه، ماجرای «انداختن خرس به جان مردی» را از زبان تیمور بختیار روایت می‌کند که در روزهای پس از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به شخص شاه حمله کرده بود و گفته بود بهتر است کاخ‌های سلطنتی به باغ وحش بدل شوند. به نظر می‌رسد آنچه رفیع‌زاده در کتابش نوشته در واقع ترکیبی از دو ماجرای متفاوت و بی ربط است.

بنابراین ما در فکتنامه به این ادعای احمد خاتمی که مخالفان شاه را در قفس شیرهای گرسنه باغ وحش می‌انداختند نشان نادرست می‌دهیم.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
13.2K views16:50
باز کردن / نظر دهید
2024-02-08 11:33:11
ادعای شاخ‌دار نماینده مجلس درباره جمعیت ۴۰ میلیونی بی‌خانمان‌ها در آمریکا

برخلاف گفته زهره لاجوردی، نماینده تهران در مجلس که می‌گوید ۴۰ میلیون کارتن‌خواب در ایالات متحده زندگی می‌کنند، آمارها نشان می‌دهد تعداد بی‌خانمان‌ها در آمریکا حدود ۶۵۳ هزار نفر است.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
13.2K views08:33
باز کردن / نظر دهید
2024-02-07 17:01:48
ادعای نادرست خبرگزاری فارس درباره دلیل آزادی موقت الهه محمدی و نیلوفر حامدی

خبرگزاری فارس در گزارشی به نقل از یک منبع آگاه نوشته؛ الهه محمدی و نیلوفر حامدی یک هفته مرخصی درمانی دارند و بعد به زندان برمی‌گردند. این ادعا نادرست است.

آزادی موقت این دو روزنامه‌نگار چنانچه علی القاصی‌مهر، رئیس کل دادگستری استان تهران هم روز گذشته تایید کرد با استناد به ماده ۲۴۲ آیین دادرسی کیفری است.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
15.2K viewsedited  14:01
باز کردن / نظر دهید
2024-02-06 19:51:37
ادعای نادرست مهدی طائب درباره وضعیت بحرانی اقتصادی اسرائیل تعطیل شدن صنعت توریسم در این کشور

مهدی طائب، رئیس قرارگاه راهبردی عمار می‌گوید: «وضعیت اقتصادی اسرائیل بدتر از ماست.» او برای اثبات گفته خود به کاهش آمار گردشگری بعد از حمله حماس به اسرائیل در مهر ماه امسال اشاره می‌کند و می‌گوید: «اسرائیل سالانه ۱۵ تا ۲۱ میلیارد دلار درآمد توریسم داشت اما بعد عملیات غزه، این صنعت کاملا تعطیل شده.»

درآمد سالانه اسرائیل از گردشگری در ده سال گذشته بین ۵ تا ۸ میلیارد دلار است نه ۱۵ تا ۲۱ میلیارد دلار.

طبق آمار وزارت گردشگری اسرائیل، آمار ورود گردشگران در سه ماه گذشته، پس از حمله حماس کاهش زیادی یافته، اما تعطیل نشده است.

نهادهای و رسانه‌های معتبر در داخل و خارج از اسرائیل، برآورد می‌کنند در صورت تداوم وضع موجود، جنگ بین ۶ تا ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور هزینه خواهد داشت، اما این هم لزوما به معنی بحران اقتصادی نیست.

وضعیت اقتصاد اسرائیل قابل مقایسه با ایران نیست. طبق آمارهای رسمی، حجم تولید ناخالص داخلی در اسرائیل یک و نیم برابر و سرانه تولید ناخالص داخلی آن ۱۳ برابر ایران است. در عوض نرخ تورم در ایران ۱۰ برابر و نرخ بیکاری نزدیک ۳ برابر اسرائیل است.

صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین برآورد که ۳ ماه بعد از حمله حماس به اسرائیل و آغاز جنگ در غزه منتشر شده، تغییری در پیش‌بینی‌های خود درباره وضعیت اقتصادی این کشور نداده، در عوض برآورد خود را درباره رشد اقتصادی ایران در سال جاری اندکی کاهش داده است.

با این اوصاف فکت‌نامه ضمن بی‌اساس خواندن ادعای مهدی طائب به این ادعا که «وضعیت اقتصادی اسرائیل بدتر از ماست و صنعت توریسم آن کاملا تعطیل شده» نشان نادرست می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
18.8K views16:51
باز کردن / نظر دهید
2024-02-04 13:54:25 فیضیه

این قسمت از پادکست فکت‌نامه را با دو فکت‌چک مربوط به خبرهای چند روز گذشته آغاز می‌کنیم؛ ابتدا درباره عکس سه سرباز آمریکایی صحبت می‌کنیم که به تازگی در حمله پهپادی در مرز اردن و سوریه کشته شده‌اند و بعد هم درباره نقل قولی که به صورت نادرست به دونالد ترامپ نسبت داده شده، توضیحاتی می‌دهیم.

دو سوژه جنجالی این هفته شبکه‌های اجتماعی یعنی تکلیف مالکیت نفت در ایران و همچنین تعداد کشته‌شده‌ها در حمله ساواک به حوزه علمیه، موضوعات دیگری هستند که در ادامه پادکست به آنها می‌پردازیم.

بررسی تاثیر ایرانیان در ریاضیات، وضعیت فقر در چین و همچنین ادعای وزیر ارتباطات درباره استقبال مردم از پیام‌رسان‌های داخلی هم از دیگر سوژه‌های این هفته پادکست فکت‌نامه‌اند.

در پایان پادکست هم به چند کامنت شنوندگان پاسخ می‌دهیم.

پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

00:08:32 عکس سربازان آمریکایی
00:10:07 دونالد ترامپ و یازده سپتامبر
00:17:41 نفت، بیت‌المال، انفال
00:28:46 حمله به مدرسه فیضیه
00:55:50 ایرانیان و ریاضیات
00:01:04 خط فقر در چین
01:09:02 استقبال مردم از پیام‌رسان‌های داخلی
01:13:55 کامنت‌ها

@Factnameh
15.4K views10:54
باز کردن / نظر دهید
2024-02-03 09:58:17
بودجه صدا و سیما دقیقا چند برابر شده است؟

کمیسیون تلفیق مجلس تصویب کرده در سال آینده اعتبارات صدا و سیما به ۲۴ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند.

برخی رسانه‌های فارسی‌زبان در خارج از ایران با مقایسه این عدد با ردیف بودجه ۸ هزار میلیارد تومانی صدا و سیما خبرهایی با عنوان افزایش سه برابری بودجه صدا و سیما منتشر کرده‌اند.

در عین حال سازمان برنامه بودجه هم می‌گوید میزان افزایش بودجه صدا و سیما به اضافه یک نهاد دیگر ۵۸ درصد است. خود سازمان صدا و سیما هم می‌گوید در مصوبه کمیسیون تلفیق فقط ۳۱ درصد افزایش دیده شده است.

ساختار اختصاص اعتبارات و منابع مالی به صدا و سیما در قوانین بودجه بسیار پیچیده است. در قانون بودجه علاوه بر ردیف اصلی ۸ هزار میلیارد تومانی دو منبع دیگر در بخش متفرقه بودجه عمومی پیش‌بینی شده که سهم دریافتی سازمان صدا و سیما از منابع بودجه را به بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان می‌رساند. به جز این در قانون بودجه ۶۴۰۰ هزار میلیارد تومان هم درآمدهای اختصاصی در نظر گرفته شده که با احتساب آن مجموع اعتبارات و منابع مالی بودجه‌ای صدا و سیما در سال جاری به حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد.

مشخص نیست، مصوبه نمایندگان مجلس درباره بودجه سال آینده سازمان صداوسیما، کدامیک از این عددها ست و منظور آنها از تعیین بودجه ۲۴ هزار میلیارد تومانی صداوسیما در سال آینده، تغییر کدام بخش از بودجه سازمان است. اگر فقط ردیف اصلی باشد به معنی افزایش سه برابری است، اگر فقط سهم از منابع بودجه عمومی باشد به معنی افزایش ۵۷ درصدی است و اگر کل منابع مالی باشد به معنی افزایش ۱۱ درصدی است.

بنابراین باید منتظر ماند و دید پس از انتشار کامل اسناد بودجه ۱۴۰۲، میزان افزایش صدا و سیما چقدر است. تا آن زمان این گزاره که «بودجه صدا و سیما سه برابر شده» غیر‌قابل‌اثبات است.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
16.4K views06:58
باز کردن / نظر دهید
2024-02-02 10:52:29
آیا در واقعه مدرسه فیضیه کسی کشته شد؟

در روزهای اخیر بریده‌ای از یک مجموعه تلویزیونی به نام سرزمین مادری در شبکه‌های اجتماعی ایران منتشر شده که صحنه‌ای را از آنچه که «کشتار مدرسه فیضیه» در سال ۱۳۴۲ خوانده می‌شود، به تصویر می‌کشد. انتشار این ویدیو این سوال را مطرح کرد که در مدرسه فیضیه چند نفر و چه کسانی کشته شدند؟

واقعه فیضیه در نتیجه کشمکش میان حکومت و روحانیون بعد از انجام همه‌پرسی انقلاب سفید در بهمن ۱۳۴۱ به وجود آمد خمینی نوروز ۱۳۴۲ را عزای عمومی اعلام کرد. در روایات رسمی حکومت بعد از انقلاب و بر سر منابر پیش از انقلاب، حرف از «شهدای مدرسه فیضیه» و «کشتار طلاب» است.

با وجود این تنها اسمی که در روایات رسمی ج.ا به عنوان کشته شده این روز ثبت شده طلبه‌ای به اسم سید یونس رودباری است. گفته شده او در روز ۲ فروردین در فیضیه به خاطر پرتاب از پشت‌بام مجروح شده و در اواخر دهه دوم فروردین در روستای آغوزبِن رودبار در گذشته است.

علیاصغر مرواريد از انقلابیون نزدیک به خمینی که در جریان اتفاقات فیضیه هم حضور داشته می‌گوید واقعه مدرسه فیضیه کشته‌ای نداشته و سید یونس رودباری هم بخاطر کسالتی که از پیش داشته در حمام قلبش گرفته و درگذشته است

در مورد سرنوشت یونس رودباری در «پرتال امام خمینی» روایتی کاملا متفاوت ارائه شده و گفته شد که او پس از مراجعت به زادگاهش در رودخانه غرق شد.

اما در این میان صحبت از کشته شدن فرد دیگری هم به میان می‌‌آید. در روزنامه‌های کیهان و اطلاعات روز ۶ فروردین خبری کوتاه منتشر شده که حاکی از کشته شده یک «دهقان» یا «زارع» بر اثر اصابت سنگ به سرش در جریان درگیری‌های مدرسه فیضیه است.

وجود انتشار خبر کشته شدن این فرد، مخالفان وقت حکومت علیرغم اینکه در حال برگزاری مراسم چهلم بدون در دست داشتن نام حتی یک کشته بودند، علاقه چندانی به اشاره کردن به او نداشتند. این اتفاق در کنار شکل کشته شدن او و اینکه مکررا ذکر شده که طلاب برای دفاع از خود به کسانی که «در پوشش دهقان‌ها» به آنها حمله می‌کردند سنگ پرتاب میکردند این فرض را تقویت می‌کند که اصابت سنگ‌ یکی از طلاب، به مرگ این فرد منجر شده باشد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
104.2K viewsedited  07:52
باز کردن / نظر دهید
2024-02-01 12:00:23
انفال یا بیت‌المال؛ آیا واقعا تفاوتی میان این دو وجود دارد؟

در روزهای گذشته برخی روحانیون هوادار حکومت مدعی شده‌اند «نفت بیت‌المال نیست، انفال است و جزو اموالی است که ولی فقیه صاحب اختیار آن است.»

اولین بار نیست که چنین بحثی در فضای عمومی و رسانه‌ای در قالب تخصصی اقتصاد اسلامی مطرح می‌شود. اما تاکید بر «صاحب اختیار» بودن ولی فقیه، ممکن است این تصور اشتباه را ایجاد کند که «انفال» جزو دارایی‌هایی رهبر جمهوری اسلامی است.

به تصریح قانون ملی شدن صنعت نفت و قانون اساسی، نفت و گاز متعلق به مردم ایران است‌ و حکومت به نمایندگی از مردم مسئول اداره آن است.

در اصل ۴۵ قانون اساسی نیز به «انفال» اشاره شده که معادل «ثروت عمومی»‌اند که حکومت باید آنها «طبق مصالح عامه» اداره کند. طبق این تعریف «انفال» معادل دارایی‌های سرمایه‌ای عمومی، مانند زمین‌های بدون مالک، منابع طبیعی، کوه و جنگل و دریا و معادن و همین طور اموال بدون صاحب و اموال مصادره شده است.

در اسناد فقهی هم تعریف «انفال» کم و بیش همین است با این فرق که فقها اختیار اداره انفال با پیامبر اسلام و جانشینان او می‌دانند چنانکه سایر منابع مالی حکومت اسلامی نیز چنین وضعی دارند.

در احکام مرتبط با انفال، اختلاف نظرهایی میان فقها وجود دارد، حتی برخی فقهای شیعه در طول زمان نظرات متفاوتی درباره انفال داشته‌اند. به عنوان نمونه در فتواهای آیت‌الله خمینی پیش از انقلاب، انفال جز اموال مباح شیعیان معرفی شده که مردم حق بهره‌برداری مستقیم از آن دارند. او اما بعد از انقلاب موضع دیگری گرفت تاکید کرد اداره انفال باید در اختیار حکومت باشد.

صرف نظر از مبانی حقوقی و فقهی، در عمل هم تفاوتی در ماهیت یا کیفیت «انفال» با بقیه منابع مالی حکومت،‌مثل خمس و زکات یا مالیات دیده نمی‌شود. یعنی به همان نسبت که حکومت، در اداره منابع مالی مانند مالیات و حق گمرکی صاحب اختیار است در اداره نفت و گاز و سایر چیزهایی که به آن انفال گفته می‌شود، اختیار داشته است.

از زمان تاسیس جمهوری اسلامی زیر نظر ولی فقیه، بخش عمده درآمد نفتی، به صورت مستقیم وارد بودجه و خرج امور روزمره دولت یا به تعبیری «حکومت اسلامی» شده است.

با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
15.1K views09:00
باز کردن / نظر دهید
2024-01-30 22:06:16
تصویر نادرست سه نظامی آمریکایی که در مرز اردن کشته شدند

یک روز پس از کشته شدن سه سرباز آمریکایی در یک حمله پهپادی در مرز اردن، برخی از رسانه‌ها همچون اعتماد آنلاین و اصلاحات نیوز و همچنین برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی عکس زیر را با عنوان «اولین تصویر از ۳ نظامی آمریکایی که در مرز سوریه و اردن کشته شدند» منتشر کردند.

این تصویر قدیمی و متعلق به سه گروهبان ارتش آمریکاست که در ۱۴ آبان ۱۳۹۵ جان باختند و ارتباطی با حمله‌های اخیر ندارند. این سه نظامی، هنگام ورود به یک پایگاه نظامی در اردن، در حمله‌ به کاروانی که عضو آن بودند، کشته شدند.

از طرفی وزارت دفاع آمریکا در روز ۹ بهمن ۱۴۰۲ ضمن ادای احترام به سه سربازی که در حمله پهپادی روز ۸ بهمن ۱۴۰۲ کشته شدند تصویر آنها را به همراه اسامی این سه نفر را منتشر کرده است.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
15.6K viewsedited  19:06
باز کردن / نظر دهید
2024-01-30 13:32:24
نقل قول نادرست رسانه‌های ایران از سخنرانی ترامپ درباره حملات ۱۱ سپتامبر

برخی از رسانه‌ها، سایت‌های خبری، کاربران شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های تلگرامی با انتشار یک ویدئو از دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، ادعا می‌کنند او گفته حملات یازده سپتامبر کار ایالات متحده بوده و هیچ حمله‌ای به برج‌های تجارت جهانی انجام نشده است.

این ادعا درست نیست.

سخنرانی روز ۲۴ ژانویه ۲۰۲۴ ترامپ (در جریان کمپین انتخاباتی درون‌حزبی) درباره قانون ممنوعیت سفر ترامپ در دوران ریاست جمهوری او است.

حتی در ویدئوی کوتاه‌شده‌ای که در شبکه‌های اجتماعی با زیرنویس فارسی منتشر می‌شود هم جمله یا کلمه‌ای وجود ندارد که ترامپ در آن گفته باشد یازده سپتامبر کار خود آمریکا بوده است.

پس ترامپ چه گفته؟ او در این سخنرانی می‌گوید در زمان ریاست‌جمهوری او و اجرای این قانون، حمله‌ای شبیه به آنچه در یازده سپتامبر اتفاق افتاد، در آمریکا رخ نداده است.

فکت‌نامه نیز به این ادعای رسانه‌های ایران که می‌گویند ترامپ این حملات را کار خود آمریکایی‌ها می‌داند، نشان «نادرست» می‌دهد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh
15.9K views10:32
باز کردن / نظر دهید