سرو سخنگو (دکتر اسلامی نُدوشن)

2023-02-03 20:36:46 ‍ ‍ دکتر عبّاس زریاب خویی، با جمع سه رشته از دانستگی در خود: تاریخ، ادب و معارف اسلامی، او نیز به دشواری بتوان گفت که جانشین‌پذیر باشد. زریاب تحصیل خود را از طلبگی شروع کرد، سپس به دانش جدید پرداخت و آن را چند سالی در آلمان ادامه داد تا به درجه‌ی دکتری در تاریخ نائل آمد. مدّتی در آمریکا، به دعوت دانشگاه «پرینستون»، هم درس داد و هم آموخت، و از این طریق، خزانه‌ای بود که قدیم و جدید و شرق و غرب را در خود جمع داشت؛ و این معلومات، همراه با حدّتِ ذهن از او کسی می‌ساخت که می‌بایست نشست و به سخنش گوش داد.
کسی بود که پختگیِ علمی به او سکینت خاطری بخشیده بود و چون «همه جا خانه‌ی عشق است چه مسجد، چه کِنِشت» هر جا بود، وجود خود را مغتنم می‌ساخت. و وسعت معلومات و حافظه‌ی قوی، از او سخنوری جذّاب ساخته بود، که با ته لهجه‌ی آذربایجانی می‌توانست مجلس را به دست گیرد. زندگی‌دوست و روشن‌بین بود. چون تاریخ و ادب ایران را می‌شناخت، به درجه‌ای از آسان‌گیری رسیده بود، که نقد را غنیمت شمارد و ناگواری‌ها چندان بر خاطرش سنگینی نکنند. با این حال، نمی‌توان گفت که زندگی او را در تنگنا نگذاشت، که به قول شهید بلخی:
اگر غم را چو آتش دود بودی
جهان تاریک بودی جاودانه.
به جا خواهد بود که مقاله‌های پراکنده‌ی او که در مجلّه‌هایی چون یغما، سخن، راهنمای کتاب و یا جاهای دیگر انتشار یافته‌اند، گردآوری گردد. هر ورقی از نوشته‌های زریاب به دست آید ارزنده خواهد بود.
زریاب لذّتِ بزرگش دریافتن و دانستن بود، و در قبالِ آن نوعی فرزانگیِ خیّامی به هم زده بود، که معتقد بود که شادی‌های ملموسِ زندگی را هم نباید خوار گرفت.

#روزها_جلد‌چهارم

پ‌ن: دکتر عبّاس زریاب خویی (۲۰ مرداد ۱۲۹۸ خوی _ ۱۴ بهمن ۱۳۷۳ تهران)، مورّخ، ادیب، نسخه‌شناس، نویسنده و مترجم بزرگ میهن.

نامشان زمزمه‌ی نیمه‌شبِ مستان باد
تـا نگوینـد که از یــاد فـراموشان‌اَند


کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-02-01 20:42:39 ممکن است واقعیّت‌های تلخی که بعضی دلایلِ علمی هم پشتیبانِ خود دارد، به ما بفهماند که انسان در عمق، همان حیوان است منتها حیوانی که هنرِ کشته شدن و خراب کردن و ستم کردن و ستم کشیدن را بهتر یاد گرفته است.

#آزادی_مجسمه

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌ نُدوشن

@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-30 20:33:59 یک جامعه، با «اخلاق»، «قانون» و «ایمان» بر سرِ پا می‌ماند؛
هریک از اینها اگر سست شوند، خلل در کارِ اجتماع پدید می‌آید، بخصوص اخلاق که بیشتر از آن دو به عنوان ملاطِ اجتماع شناخته می‌شود.
ایمان اگر با مصالحِ شخصی تضاد پیدا کند، آن را به نوعِ دلخواه تفسیر می‌کنند و از کنارش می‌گذرند، و قانون اگر ترس از مجازات به همراهش نباشد، می‌تواند نادیده گرفته شود؛
امّا اخلاق که از عمقی‌ترین نهادِ انسانیّت سرچشمه می‌گیرد، تضعیفش پایه‌ها را فرو می‌ریزد.
انسانیّتِ انسان باید چنان باشد که نه از ترس از مجازات، نه از چشم‌داشتِ پاداشِ مادّی، و نه حتّی از امیدِ اجرِ اخروی، سرچشمه گرفته باشد.
از این‌رو اخلاق، ناب‌ترین تجلّیِ انسانیّتِ انسان است.

#مرزهای_ناپیدا

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-29 18:31:33 جامعه‌ی سالم جامعه‌ای نیست که همه در یک قالبِ روانی قرار گیرند، بلکه آن است که هر کس، پس از ادای وظیفه‌ای که بر عهده‌اش بود، و پس از رهایی از نیازهای اوّلیّه، این احساسِ آزاد بودن را داشته باشد که مبرّیٰ از لطمه زدن به کلّیّت و تمامیّت اجتماعی، بتواند راهِ خود را در پیش گیرد و به هر اشتغالی که موجب شکوفاییِ وجود و اقناعِ سائقه‌ی كمال‌جویی، و باروَر کردنِ استعدادهای او بود، روی ببرد.

#کارنامه‌ی_سفر_چین

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌ نُدوشن

@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-27 18:25:44 مجتبی مینُوی یکی از نادر ادبایی بود که با ادبيات اروپایی آشنا بودند. زبان انگلیسی را خوب می‌دانست و سالها اقامت در انگلستان، او را با مسائلِ ادبیِ جهان آشنا کرده بود. در مورد فرهنگ ایران نیز معلومات وسیعی به هم زده بود. از همه چیز گذشته، جودتِ ذهن داشت، زنده و گرم می‌نوشت. هرجا که مصلحت‌بینی جلویش را نمی‌گرفت، صراحت بیان هم داشت. بر سر هم حرفی که می‌زد با اطمینان شنیده می‌شد.
بی‌تردید یکی از کسانی بود که جانشین ناپذیـرند. دیدِ شکافنده و علمی نسبت به مباحث ادبی و تاریخِ ایران داشت، گرچه حاصل نوشتنش نسبت به وسعت معلوماتش چندان زیاد نبود، امّا همان مقدار آثاری که از او برجای مانده در نوعِ خود معادل ندارد.

#روزها_جلد‌چهارم
..............................
هفتم بهمن ماه، سالروز درگذشت استاد مجتبیٰ مینُوی؛
نامشان زمزمه‌ی نیمه‌شبِ مستان باد
تـا نگوینـد کـه از یــاد فـراموشان‌اَند
..............................

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌ نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-26 21:05:05 زندگی مبتنی بر تحرّک است، به دست آوردن و دادن، و کسی که در حرکتِ عمومی مشارکت نداشته باشد، ولو فردِ کارآمدی باشد، انگل و بیمارِ اجتماعی شناخته می‌شود.

#بازتاب‌ها

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن

@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-25 09:07:26 شناخت خوبی و بدی در رابطه‌ی بینِ فرد و همنوعانِ او جستجو می‌شود. بدی آن است که من در آنچه می‌کنم رستگاری و رفاهِ خود را می‌جویم، بی‌آنکه خیرِ دیگران را در نظر داشته باشم، خوبی آن است که نتوانم آرام بنشینم و حال آن که می‌دانم نا‌آرامانی هستند و آنان نیز حق دارند و می‌توانند که آسوده‌تر و خوشبخت‌تر زندگی کنند.

#ایران_را_از_یاد_نبریم

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن

@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-23 18:49:16 قانون و عُرف برای زندگی اجتماعی کافی نیستند زیرا قانون و عُرف برای حفظ نظم می‌باشند ولی آدمی علاوه بر نظم، احتیاج به نوعی آرامشِ درونی هم دارد که از طریقِ "اخلاق" تأمین می‌شود. قانون و عُرف، قراردادی است ولی اخلاق از عواطفِ انسانی مایه می‌گیرد.
بهترین جامعه آن خواهد بود که دو عنصرِ "خير عموم" و "نفع شخصی" در آن به هم نزدیک شوند، و بدترین آنکه این دو در تعارض قرار گیرند.

#هشدار_روزگار
#کارنامه‌ی_سفر_چین

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-21 18:53:55 ‍ ‍ ‍ ‍ زادروز حکیم فردوسی!

یکم بهمن ماه در برخی از منابع به عنوان زادروز فردوسی ذکر شده است، در صورتی‌که دو تن از اساتید بزرگ که سالیانی را در زمینه‌ی شاهنامه و فردوسی به پژوهش پرداخته‌اند، چنین می‌فرمایند:

_به درستی نمی‌دانم چرا یکم بهمن زادروز فردوسی شمرده شده است.
(دکتر جلال‌الدین کزّازی)*
_درباره‌ی روز تولّد فردوسی هیچ اطّلاعی نداریم.(دکتر جلال خالقی مطلق)*

*از کانال باشگاه شاهنامه پژوهان


دکتر اسلامی‌ ندوشن می‌نویسد:

درباره‌ی زندگی فردوسی ما اطّلاع اندکی داریم، گِرداگِرد او، مانند هر بزرگ دیگری در ایران افسانه تنیده شده است و در طیّ این دورانِ دراز، مردم او را از پشتِ هاله‌ی افسانه دیده‌اند، تنها منبع قابل اعتماد، خودِ شاهنامه است که از لابلای آن گوشه‌هایی از زندگیِ این مرد تراوش می‌کند، آنچه از آن بیرون می‌آید اینهاست:
ابوالقاسم فردوسی حوالی سالهای ۳۲۹ تا ۳۳۰ ه.ق ( ۹۴۰ تا ۹۴۱ م) در طابرانِ طوس خراسان به دنیا آمده است.
خانواده‌اش از نجیب‌زادگانِ خُرده مالک شهر بودند که "دهقان" خوانده می‌شدند، بیش از دو ثلث عمر خود را در رفاه نسبی گذرانده ولی از ۶۰ به بعد در ۲۰ سال آخر عمر، گرفتار پیری و بیماری و نداری بوده، پسری داشته که هنگامی که او ۶۵ ساله بوده در سی‌و‌هفت سالگی مُرده است، از زنی که گویا همسر اوست در مقدّمه‌ی بیژن و منیژه با محبّت یاد می‌کند.
مرگ او را در حدود ۴۱۱ه.ق ( ۱۰۲۰ م) نوشته‌اند که آن‌زمان اندکی بیش از ۸۰ سال داشته است. چنانکه دیده می‌شود همه‌ی این تاریخ‌ها تقریبی است، تا اینجا آنچه گفته شد نزدیک به یقین است.
(سرو سایه‌فکن: ۱۳۹۰، ص۳ و ۴)

#جلال‌الدین_کزازی
#جلال_خالقی‌مطلق
#سرو_سایه‌فکن

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌ نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-20 19:55:49 #نغمه‌ی_جانان

نجواها

شعر: شهیار قنبری
آهنگ: اسفندیار منفرد‌زاده
اجـــرا: فرهاد مِهـراد

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید