سرو سخنگو (دکتر اسلامی نُدوشن)

2023-01-27 18:25:44 مجتبی مینُوی یکی از نادر ادبایی بود که با ادبيات اروپایی آشنا بودند. زبان انگلیسی را خوب می‌دانست و سالها اقامت در انگلستان، او را با مسائلِ ادبیِ جهان آشنا کرده بود. در مورد فرهنگ ایران نیز معلومات وسیعی به هم زده بود. از همه چیز گذشته، جودتِ ذهن داشت، زنده و گرم می‌نوشت. هرجا که مصلحت‌بینی جلویش را نمی‌گرفت، صراحت بیان هم داشت. بر سر هم حرفی که می‌زد با اطمینان شنیده می‌شد.
بی‌تردید یکی از کسانی بود که جانشین ناپذیـرند. دیدِ شکافنده و علمی نسبت به مباحث ادبی و تاریخِ ایران داشت، گرچه حاصل نوشتنش نسبت به وسعت معلوماتش چندان زیاد نبود، امّا همان مقدار آثاری که از او برجای مانده در نوعِ خود معادل ندارد.

#روزها_جلد‌چهارم
..............................
هفتم بهمن ماه، سالروز درگذشت استاد مجتبیٰ مینُوی؛
نامشان زمزمه‌ی نیمه‌شبِ مستان باد
تـا نگوینـد کـه از یــاد فـراموشان‌اَند
..............................

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌ نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-26 21:05:05 زندگی مبتنی بر تحرّک است، به دست آوردن و دادن، و کسی که در حرکتِ عمومی مشارکت نداشته باشد، ولو فردِ کارآمدی باشد، انگل و بیمارِ اجتماعی شناخته می‌شود.

#بازتاب‌ها

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن

@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-25 09:07:26 شناخت خوبی و بدی در رابطه‌ی بینِ فرد و همنوعانِ او جستجو می‌شود. بدی آن است که من در آنچه می‌کنم رستگاری و رفاهِ خود را می‌جویم، بی‌آنکه خیرِ دیگران را در نظر داشته باشم، خوبی آن است که نتوانم آرام بنشینم و حال آن که می‌دانم نا‌آرامانی هستند و آنان نیز حق دارند و می‌توانند که آسوده‌تر و خوشبخت‌تر زندگی کنند.

#ایران_را_از_یاد_نبریم

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن

@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-23 18:49:16 قانون و عُرف برای زندگی اجتماعی کافی نیستند زیرا قانون و عُرف برای حفظ نظم می‌باشند ولی آدمی علاوه بر نظم، احتیاج به نوعی آرامشِ درونی هم دارد که از طریقِ "اخلاق" تأمین می‌شود. قانون و عُرف، قراردادی است ولی اخلاق از عواطفِ انسانی مایه می‌گیرد.
بهترین جامعه آن خواهد بود که دو عنصرِ "خير عموم" و "نفع شخصی" در آن به هم نزدیک شوند، و بدترین آنکه این دو در تعارض قرار گیرند.

#هشدار_روزگار
#کارنامه‌ی_سفر_چین

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-21 18:53:55 ‍ ‍ ‍ ‍ زادروز حکیم فردوسی!

یکم بهمن ماه در برخی از منابع به عنوان زادروز فردوسی ذکر شده است، در صورتی‌که دو تن از اساتید بزرگ که سالیانی را در زمینه‌ی شاهنامه و فردوسی به پژوهش پرداخته‌اند، چنین می‌فرمایند:

_به درستی نمی‌دانم چرا یکم بهمن زادروز فردوسی شمرده شده است.
(دکتر جلال‌الدین کزّازی)*
_درباره‌ی روز تولّد فردوسی هیچ اطّلاعی نداریم.(دکتر جلال خالقی مطلق)*

*از کانال باشگاه شاهنامه پژوهان


دکتر اسلامی‌ ندوشن می‌نویسد:

درباره‌ی زندگی فردوسی ما اطّلاع اندکی داریم، گِرداگِرد او، مانند هر بزرگ دیگری در ایران افسانه تنیده شده است و در طیّ این دورانِ دراز، مردم او را از پشتِ هاله‌ی افسانه دیده‌اند، تنها منبع قابل اعتماد، خودِ شاهنامه است که از لابلای آن گوشه‌هایی از زندگیِ این مرد تراوش می‌کند، آنچه از آن بیرون می‌آید اینهاست:
ابوالقاسم فردوسی حوالی سالهای ۳۲۹ تا ۳۳۰ ه.ق ( ۹۴۰ تا ۹۴۱ م) در طابرانِ طوس خراسان به دنیا آمده است.
خانواده‌اش از نجیب‌زادگانِ خُرده مالک شهر بودند که "دهقان" خوانده می‌شدند، بیش از دو ثلث عمر خود را در رفاه نسبی گذرانده ولی از ۶۰ به بعد در ۲۰ سال آخر عمر، گرفتار پیری و بیماری و نداری بوده، پسری داشته که هنگامی که او ۶۵ ساله بوده در سی‌و‌هفت سالگی مُرده است، از زنی که گویا همسر اوست در مقدّمه‌ی بیژن و منیژه با محبّت یاد می‌کند.
مرگ او را در حدود ۴۱۱ه.ق ( ۱۰۲۰ م) نوشته‌اند که آن‌زمان اندکی بیش از ۸۰ سال داشته است. چنانکه دیده می‌شود همه‌ی این تاریخ‌ها تقریبی است، تا اینجا آنچه گفته شد نزدیک به یقین است.
(سرو سایه‌فکن: ۱۳۹۰، ص۳ و ۴)

#جلال‌الدین_کزازی
#جلال_خالقی‌مطلق
#سرو_سایه‌فکن

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی‌ نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-20 19:55:49 #نغمه‌ی_جانان

نجواها

شعر: شهیار قنبری
آهنگ: اسفندیار منفرد‌زاده
اجـــرا: فرهاد مِهـراد

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-19 22:20:45 گویا در طبعِ آدمیزاد این خاصیّتِ تناقض‌آمیز باشد که در عین آن که روشن‌بینی غایتِ مقصودِ اوست، دلش می‌خواهد که فریب بخورد (به شرط آنکه نداند که فریب می‌خورد) زیرا همانگونه که روشن‌بینی اطمینان‌بخش است، فریب، آرامشِ خاطر می‌دهد. دانندگی دردسری است که مردمِ عادّی تحمّلِ مزمن شدنِ آن را ندارند، کسی که می‌خواهد بخوابد ترجیح می‌دهد که چراغها خاموش باشند!
[در عینِ حال] برای انسـان کشفی ناگُواراتر از کشفِ فریب‌خوردگیِ خود نیست.

#داستان_داستان‌ها

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی ‌نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-17 18:26:51 وقتی می‌بینم که صدها و هزاران سال باورهایی بر بشر حکومت کرده‌اند که بنیادی نداشته‌اند و او آنها را حقیقت پنداشته، به این نتیجه می‌رسم که آدمی به همان اندازه که روشن‌بینی را دوست داشته، فریب را هم می‌پسندیده، زیرا به او آرامشِ خاطر می‌بخشیده.
بشر به ذاتِ خود آرزومندِ آن است که به روشنایی و یقین برسد، ولی از سوی دیگر گویا «حقیقت» نورِ تندی داشته باشد که اگر خالص بتابد، چشم را بزند. از این‌رو آمیزه‌ای از حقیقت و فریب، سرنوشتِ انسان را شکل بخشیده است.
#راه_و_بی‌راه
#دیروز_امروز_فردا

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی ‌نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-16 06:31:49 ‍ برای آنکه «فردابینی» مجالِ بروز بیابد، باید جامعه احساسِ امنیّت بکند، امنیّتِ بیرونی و امنیّتِ روحی هر دو. باید از این مدارِ دیرینه‌سال بیرون آید که بترسد از اینکه ضمیرِ خود را به ابراز آوَرَد و حرف بزند.
این جاست که در یک جامعه، نقش رهبرانِ فکری یعنی کسانی که دانشور یا «روشنفکر» خوانده می‌شوند بسیار حسّاس می‌گردد، و در این میان آنها که معلّم، روزنامه‌نویس، ناطق و فکرساز هستند، مسئولِ اوّل قرار می‌گیرند. سامانِ کشور باید به گونه‌ای باشد که اینان بتوانند بر وفقِ وجدان وظیفه‌ی خود را به خوبی انجام دهند.
مشکلِ این صد ساله‌ی اخیر ایران که مردم دست به دیوار یا با تشتّت حرکت کرده و هنوز در راهند، آن بوده که طبقه‌ی «نخبه» و «پیشگام» در ایفاء وظیفه‌ی انسانیِ خود کوتاه آمدند. نمی‌گویم عمومیّت داشته، حتّی کسانی در این راه جانِ خود را از دست دادند، ولی جان دادن آنقدر مؤثّر نیست که در راه بودن هست. شیوه‌های افراطی بار را به منزل نمی‌رساند.
اگر در یک کلمه بخواهیم بگوییم که شکستِ بزرگِ این قرن چه بود، باید بگوییم «شکستِ روشنفکران»، آنان که ادّعا می‌کردند که می‌دانند و به «دانستگیِ» خود عمل نکردند.

#روزها_جلد‌چهارم

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2023-01-15 00:04:18 ‍ ناامن بودنِ ایران دلیلش روشن است، در نقطه‌ای از جغرافیا قرار داشته که در معرض هجوم چهار جانب باشد: شمال و جنوب و شرق و غرب؛ هریک به نوعی. علاوه بر آن، این خصوصیّت هم داشته که از همه‌ی سرزمینهای دور و نزدیکِ خود، آبادتر و آراسته‌تر بنماید، و بدینگونه برای دیگران هم اشتها‌انگیز باشد و هم رشک‌انگیز.
بنابراین او را به حالِ خود نمی‌گذارده‌اند. نتیجه‌اش آن شد که برای حفظِ موجودیّتِ خود به قدرت بیاویزد. در هر دوران به نوعی. پیش از اسلام به صورت اَبَرقدرت سیاسی، بعد از اسلام به صورت اَبَرقدرت فرهنگی؛ و ملموس‌ترین قدرت به نظرش آن آمده که در پنجه‌ی یک فرد معیّن مشخّص جایگزین بماند. البتّه در این زمان اقتضاهای دیگری در کار آمده، انتقال گرایش از قدرت فردی به قدرت جمعی، مستلزم دست برداشتن از یک عادت دیرینه است که برای یک ملّت کهنسال آسان نیست، ولی چاره هم نیست. این تحوّل باید بر اثر آموزش، به اصطلاح امروزی «نهادینه» بشود. باید آرام به کار افتد، نه آنکه چون هواپیمایی که چرخ‌هایش باز نمی‌شود با تشنّج بر خاک بیافتد. این است که در کشورهایی چون ایران، آموزش محور قرار می‌گیرد. آموزش نه به معنای «سوادآموزی» بلکه به معنای آگاه شدن، خطّ فکری داشتن، تربیّت اجتماعی داشتن، و در نهایت به نیروی جمع سر فرود آوردن. امّا موضوع این است که جمع به خودیِ خود مقدّس نیست، مبرّی از اشتباه هم نیست. حرف بر سرِ جمعی است که شایسته‌ی راه بردن بوده باشد. این خود مستلزم پالوده شدن از دُردهای تاریخی و باورهای دست و پاگیر است، وگرنه چه بسا که یک «دوْر» پیش آید. بسیار همّت می‌خواهد و حتّی یاریِ بخت و قدری ایثار که این دوْر به «دوْرِ باطل» تبدیل نشود. چاره آن است که اکنون‌بینی، جای خود را به «فردابینی» بدهد.

#روزها_جلد‌چهارم

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید