مهران صولتی

2022-01-20 09:54:28 ‍ مهندس مهدی بازرگان:

"ملت ایران و بسیاری از مسلمانان جهان حالت خسرالدنیا و الاخره را پیدا کرده اند، هم گرفتار رنج های شدید دنیا از جهات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی هستند و هم ایمان محکم به خدا و آخرت و امید نجات و سعادت ابدی را از دست داده اند. بنابراین بیش از پیش ضرورت دارد که به جبران خرابی دنیا و دل مردگی ها، عشق ازلی و آخرت ابدی در آنها شعله ور و روشن گردد تا زندگی شان از زیان کاری و بدفرجامی بیرون آید"

@solati_mehran

گفتگو با کیان شماره ۱۱، ۱۳۷۲

۳۰ دی ماه، سالروز درگذشت مرحوم بازرگان است.

#بازرگان
#کیان باز کردن / نظر دهید

2022-01-17 13:44:09 ‍ از رحمان گلزار تا حجت عبدالملکی!

@solati_mehran

مهران صولتی

#اپیزود_اول: رحمان گلزار شبستری، سرمایه گذار و سازنده شهرک اکباتان تهران در ۹۲ سالگی در امریکا درگذشت. او که فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبا هم بود در سال ۱۳۴۵ بدون دریافت وام و صرفا با پیش فروش واحدها، ساخت اکباتان را در زمینی به مساحت ۵.۹۴ کیلومتر مربع ، در سه فاز و با ایمنی در مقابل زلزله آغاز کرد. اکباتان در دوران پس از انقلاب بدون وجود هیچ گونه شاکی خصوصی و صرفا به دلیل پیش فروش شدن واحدها از سوی نهادهای انقلابی مصادره شد!

#اپیزود_دوم: حجت الله عبدالملکی، وزیر کنونی تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ۴۰ ساله دارنده مدرک کارشناسی ارشد معارف اسلامی از دانشگاه امام صادق و دکترای اقتصاد از دانشگاه اصفهان است. وی معاون اشتغال کمیته امداد و مبدع نظریات عجیبی همچون ایجاد اشتغال با فقط یک میلیون تومان و چگونگی تبدیل ایران به قدرت اقتصادی نخست جهان است. عبدالملکی اکنون به دلیل عدم توانایی در مدیریت و شائبه انتصاب های مسئله دار در صدر لیست استیضاح مجلس هم سو با دولت قرار دارد!

انقلاب ها علیه نابرابری ها شکل می گیرند و با وعده رفع ظلم، عدالت و ایجاد برابری به پیروزی می رسند. در دوران استقرار هم منعطف بودن ساختارهای جدید این فرصت را برای همگان ایجاد می کند تا بتوانند در نظام سیاسی جدید به کسب مسئولیت های مهم نائل آیند!

با تغییرات ژرفی که پس از انقلاب ها در ترکیب طبقات اجتماعی پدیدار می شود، انحصارهای پیشین در برخورداری از مزیت های اجتماعی پایان یافته و دوران جدیدی از مشارکت آحاد مردم در تعیین سرنوشت نظام سیاسی آینده آغاز می شود. روزگاری که نخبگان می کوشند تا نظامی برابرتر، مردمی تر و مشارکتی تر ایجاد نمایند!

انقلاب اسلامی هم از همین قاعده پیروی می کرد. انتخابات مجلس و ریاست جمهوری اول آزادترین و رقابتی ترین انتخابات در تاریخ انقلاب بودند. دعوت از مردم به مشارکت در تعیین نظام سیاسی و قانون اساسی هم داستانی مشابه داشت. اما از دهه هفتاد و با انجام نظارت استصوابی به تدریج فرآیند شکل گیری اندک سالاری آغاز و شدت یافت!

سرگذشت رحمان گلزار در ایام کنونی به این دلیل درس آموز است که اعتماد به وی نه به دلیل شعارهای پرطمطراق انقلابی بلکه دقیقا مبتنی بر عملکرد او بوده است. اگر حجت عبدالملکی هم مجال می یافت تا در عمل مدعیات توهم آمیز خود را محک بزند شاید هرگز نمی توانست شانسی برای وزارت کار بیابد!

غلبه تعهد بر تخصص، چیرگی جوانی بر تجربه، دفاع از تصمیمات خلق الساعه به نام انقلابی گری، پر رنگ شدن مرز خودی- غیر خودی در انتصابات، سیطره وفاداری بر شایستگی، رونق خویشاوند سالاری و مهاجرت گسترده نخبگان می تواند بخشی از پاسخ ما به معمای توسعه نیافتگی کشور باشد!

نکته پایانی: برای ارزیابی دقیق آن چه در یک صد سال گذشته بر کشور گذشته است باید فراتر از نگاه به سازه های فیزیکی، به روند رشد یا افول سرمایه های انسانی و اجتماعی هم چشم دوخت( داگلاس نورث). مقایسه مسیری که گلزار و عبدالملکی برای قد کشیدن در نظام های سیاسی متبوع خود پیمودند از این منظر قابل تامل است!

@solati_mehran

#توسعه
#گلزار
#عبدالملکی باز کردن / نظر دهید

2022-01-14 17:53:54 ‍ منطق حاکم بر سانسور کتاب در ایران چیست؟

@solati_mehran

مهران صولتی

سانسور کتاب در ایران اگر چه امری بی سابقه نیست و حتی شامل دوران پهلوی هم می شود ولی در چهار دهه گذشته بیشتر جنبه کمیک یافته و اسباب استهزای اهالی فرهنگ و ادب را فراهم آورده است. پیش از انقلاب روشن بود که جریان موسوم به چپ و نویسندگان ممنوع القلم قادر نبودند که بسیاری از آثار خود را از طریق وزارت فرهنگ و هنر عرضه نمایند و لذا ناچار می شدند که آن ها را به صورت چاپ افست و به شکلی مخفیانه به دست مخاطبان برسانند، ولی در جمهوری اسلامی سانسور ابعاد متفاوت و حتی شگفت انگیزی را تجربه می کند!

در این نوع از سانسور، جدا از محروم شدن رسمی برخی از نویسندگان از انتشار آثارشان (سعید مدنی یکی از آخرین نمونه هاست)، روند معادل سازی برخی واژگان با تعابیر خنثی تر (نوشیدنی به جای شراب در چاپ جدید کتاب بوف کور صادق هدایت) ادامه یافته است. حال پرسش اصلی این است؛ در روزگاری که شمارگان کتاب به زیر ۵۰۰ نسخه کاهش یافته، کتاب خوانان با تنگناهای معیشتی مواجه شده اند و گسترش فزاینده شبکه های اجتماعی، مطالعات فست فودی را به اولویت بسیاری تبدیل کرده است چه منطقی می تواند از تداوم این نوع جدید از سانسور یعنی همان تغییر واژگان متن حمایت نماید؟

به نظر می رسد که منطق اقتدار گرایان در این امر از تفاوت قائل شدن میان دو عرصه رسمی و غیر رسمی در جمهوری اسلامی پیروی می کند. به این معنا که پهنه اول باید اسلامی، شرعی و مصون از انواع آلودگی ها به تصویر کشیده شود ولی برای دومی این امکان وجود دارد که به عنوان حوزه ای متاثر از تهاجم فرهنگی بیگانگان یا انحراف ذهنی نویسندگان توجیه شود. از همین رو است که عابران خیابان انقلاب می توانند بسیاری از کتاب های ممنوع الانتشار را در پیاده رو آن ببینند که بدون هیچ مزاحمتی از سوی نهادهای نظارتی خرید و فروش می شود!

اگر چه در این چهل سال مردم شاهد قبض و بسط و به کارگیری استانداردهای دوگانه ای در عملکرد وزارت خانه های مرتبط بوده اند ولی پرواضح است که کوچک ترین تسامح در اعطای مجوزهای انتشار به ویژه آن زمانی که مورد اعتراض برخی مراجع مذهبی- سیاسی قرار گرفته است با برخوردهای شدید و سختگیرانه ای از جمله لغو مجوز چاپ های مجدد یا جمع آوری کتاب های مورد انتقاد از نمایشگاه های رسمی مواجه شده است. برخوردهایی که اگر چه با واکنش فضای مجازی روبرو شده است ولی هم چنان تداوم یافته اند!

بنابراین وجود شکاف ژرفی میان دو عرصه رسمی که مبتنی بر آموزه های ایدئولوژیک است با عرصه غیر رسمی که متاثر از واقعیت های اجتماعی است موجبات این رفتار طنزگونه در عرصه چاپ کتاب را فراهم آورده است. عملکردی که اگر چه به تداوم مدیریت برخی از دست اندرکاران بیگانه با اقتضائات حوزه چاپ و نشر انجامیده ولی با بی اعتبار کردن آثار نویسندگان ارزشمند، باعث بی اعتمادی خوانندگان، پریشان حالی مولفان و در نهایت لطمه جدی به اصحاب نشر در کشور شده است!

@solati_mehran

#کتاب
#سانسور باز کردن / نظر دهید

2022-01-13 14:28:07 در وین چه خبره؟
توافق میشه؟
چرا داره طول میکشه؟
مشکل کجاست؟
کی مذاکرات به نتیجه میرسه؟

۲۹ دقیقه - ۱۲ مگ
@Economics_and_Finance باز کردن / نظر دهید

2022-01-13 14:28:07 اگر علاقمند به پیگیری فرآیند مذاکرات هسته ای ایران با گروه ۱+۴ هستید پیشنهاد می کنم فایل صوتی کوتاه دکتر پویا ناظران را بشنوید باز کردن / نظر دهید

2022-01-08 08:45:45 ‍ ایدئولوژی ها چگونه انسان و جامعه ای می سازند؟

مهران صولتی

یکی از تفاوت های دنیای سنت با جهان مدرن را تغییر در نسبت میان انسان با عقیده دانسته اند. در اولی عقیده بر انسان مقدم است به این معنا که قربانی شدن انسان ها در پای باورهای سنتی امری موجه و پذیرفتنی است. در حالی که در جهان مدرن انسان بر عقیده مقدم است با این توضیح که هرگز مجاز نیستیم فردی را قربانی باورهای سنتی خود سازیم.

البته پرواضح است که به دلیل اهمیت نقش دین در دنیای سنت، عمده باورها به زیور دیانت آراسته بوده اند. در جهان مدرن اما این ایدئولوژی ها هستند که جایگزین دین شده و وظیفه ایجاد همبستگی و یکسان اندیشی را بر عهده گرفته اند.

به کلیپ پیوست نگاه کنید که چگونه مجری برنامه بی پروا می گوید که از این دست اتفاق ها (ساقط شدن هواپیمای اوکراینی) اگر ده تا هم بیفتد در مقابل آن اتفاق اصلی (حمله موشکی به پایگاه نظامی امریکا در عین الاسد) هیچ است!

ایدئولوژی ها سازه هایی انتزاعی هستند که با ترجیح ذهنیت بر عینیت می کوشند تا واقعیت ها را در قالب تخیلات خود ریخته، جان و جهانی نو خلق نمایند. همچنین ایدئولوژی ها با دامن زدن به قطبیت ها سیاسی- عقیدتی می کوشند تا دوگانه؛ دوست- دشمن را بر سپهر سیاست تحمیل کنند!

در این میان هر گونه سازش، خیانت تلقی شده و جان های از پیش ارزان شده در قبال اهداف ایدئولوژیک به هیچ گرفته می شوند. دوگانه؛ خودی- غیرخودی در ایدئولوژی ها هم البته با ایجاد نابرابری میان انسان ها و خلق شهروندان درجه یک- درجه دو، بسیاری از جان ها را فدایی برخی دیگر می پسندد!

@solati_mehran

#ایدئولوژی
#بوئینگ_۷۵۲ باز کردن / نظر دهید

2022-01-07 11:18:31 واقعیت کشف حجاب در دوره رضا شاه چه بود؟

@solati_mehran

مهران صولتی

هفدهم دی ماه سالیاد واقعه کشف حجاب در دوره پهلوی اول است. رویدادی که گویا با الهام از تجربه آتاتورک در ترکیه انجام گرفت و هیاهوی بسیاری پیرامون آن در ایران برپا شد. موافقان و مخالفان حول درستی یا نادرستی آن صف آرایی کردند و مجادلات زیادی بر سر آن ایجاد شد. اما حالا با گذشت بیش از هشتاد سال از وقوع این رویداد می توان عالمانه تر آن را مورد تحلیل جامعه شناختی قرار داد؛ به راستی واقعیت کشف حجاب در این دوره چه بود؟

رضا شاه دولتی شبه مدرن بر پا کرد که قرار بود جامعه ایران را از سنت به سوی تجدد راهبری کند. دولتی که کوشید تا مظاهر سنت از قبیل مکتب خانه ها، حوزه های علمیه، نظام قضایی شرعی، تعزیه و شبیه خوانی را از عرصه اجتماعی حذف، و نمادهای تجدد از جمله مدارس نوین، دانشگاه، دادگستری مبتنی بر نظام قضایی مدنی و مدرن را جایگزین سازد!

هم چنین رضاشاه کوشید تا برای تحقق یک دولت متمرکز به تاسیس ارتش ملی و اسکان اجباری عشایر اقدام نماید. تاسیس بوروکراسی هم برای سامان بخشیدن به امور مدیریتی این دولت نوپای شبه مدرن صورت گرفت. اما و هزار اما اجبار مردان به پوشیدن یونیفورم و کلاه رسمی و اجبار زنان به کشف حجاب حکایت از امری ظریف تر و پیچیده تر داشت!

زیگموند باومن جامعه شناس شهیر پست مدرن با وضع مفهوم "دولت باغبانی" برای دولت مدرن، از عزم این دولت برای نظم بخشیدن به بی نظمی ها و اراده برای رام کردن وحشی گری ها از منظر مدرنیته سخن می گوید. براین اساس دولت مدرن می کوشد تا شهروندانی بهنجار و مطیع تربیت کند که قادر باشند نقش عملگی را برای این دولت ایفا نمایند!

بنابراین رضاشاه با درک موقعیت پیرامون ایران در نظام جهانی و لزوم جبران عقب ماندگی ایرانیان نسبت به جهان پیشرفته کوشید تا سخت افزارهایی از جمله بوروکراسی و دانشگاه را وارد نماید. همچنین از جنبه نرم افزاری سعی کرد تا انسانی" تراز نوین" خلق نماید که به برنامه تجدد باور داشته و به اندازه کافی مطیع و رام باشد!

فاطمه صادقی در کتاب" کشف حجاب" به خوبی نشان می دهد که حتی هنر عکاسی هم در این دوران در خدمت آفرینش سوژه هایی جدید (آلتوسر) کاربرد می یابد. به باور صادقی فیگور زنان کشف حجاب کرده در مقابل دوربین و سپس انتشار گسترده این تصاویر در محافل رسمی و غیر رسمی جامعه نشان از خلق سوژه هایی نوین برای پیشبرد برنامه های تجدد داشت!

نکته مهم تر این که افراد جای گرفته در قالبی فرمال، خود نیز کوشیدند تا انتظارات دیگران از خود (دولت) را برآورده سازند و بهنجار شوند. به عبارت دیگر سوژه ها تلاش داشتند تا این انتظارات را درونی ساخته و به انسانی نوین تبدیل شوند و این البته نقطه خطرناک عملکرد دولت مدرن در سراسر جهان و البته در ایران دوران رضا شاه بود!

در نهایت باید از روشنفکران انتظار داشت که همواره نسبت به امحای تفاوت ها به نفع یکسان اندیشی و زیست همسان در همه دولت ها حساس باشند. امری که می تواند به استحاله ماهیت انسان مطابق میل قدرت انجامیده و خیال باطل تحقق انسان جدید و تمدن نوین را با صرف هزینه های بسیار بر جامعه تحمیل نماید!

@solati_mehran

#کشف_حجاب
#رضا_شاه
#هفدهم_دی_ماه باز کردن / نظر دهید

2022-01-01 15:12:12 .
.
.

گفت‌وگوهای مهاجرت

مجموعه ۳۵ نقد به سخنرانی دکتر رنانی با عنوان «چرا مهاجرت نمی‌کنم؟»


@PooyeshFekri

https://pooyeshfekri.com/
.
. باز کردن / نظر دهید

2021-12-27 19:37:06 ‍ کانال تحلیل بی طرفانه تاریخ ایران
https://t.me/Ali_Moradi_maragheie
ملتی که می خواهد در آینده کمتر اشتباه کند باید گذشته خود را بشناسد. باز کردن / نظر دهید

2021-12-27 09:58:44 چرا روحیه وطن دوستی در میان ایرانیان ضعیف شده است؟

@solati_mehran

مهران صولتی

#اپیزود_یکم: دکتر مجتهدی( مدیر دبیرستان البرز): دانش آموز سابقم که پس از تحصیل در رشته پزشکی در امریکا به کشور بازگشته بود در آغوش گرفتم و گفتم: خوشحالم از دو جهت؛ اول این که حتما در تخصص تان پیشرفت کرده اید و دوم این که مملکت تان را ول نکردید و در نیویورک به آن خوبی و با آن همه امکانات نماندید!

#اپیزود_دوم: استاد رضا قلی(جامعه شناس): بعد از انقلاب که در وزارت نفت بودم متوجه شدم خصلت میهن پرستی ایرانی ها ضعیف است. تمدن جدید به وطن دوستی و ترجیح منافع ملی بر منافع شخصی نیازمند است در حالی که این ویژگی در میان ما ایرانیان ضعیف است. بنابراین ما برای تمدن جدید ساخته نشده ایم!

شکاف تاریخی؛ دولت- ملت: مطابق نظریه کاتوزیان، حکومت در ایران از آن جا که متکی بر طبقات اجتماعی نبوده و در آن اراده پادشاه تنها منبع قانون گذاری و تنظیم روابط سیاسی تلقی می شده است نتوانسته به مشارکت شهروندان در نصب، نقد و عزل حاکمان بینجامد( دموکراسی). شکاف تاریخی؛ دولت- ملت نیز زاییده چنین شرایطی است که توانسته با نابود کردن اعتماد عمومی به افول حس میهن دوستی در میان ایرانیان منجر شود!

پیدایش دوگانه؛ امت- ملت: انقلاب ۵۷ مبتنی بر خوانش سیاسی از اسلام و با داعیه عدالت گستری و ظلم ستیزی از طریق صدور انقلاب به پیروزی رسید. از آن پس بود که این دوگانه شکل گرفت و آرمان رهایی امت اسلامی از چنگال امپریالیسم جهانی در قانون اساسی نظام نوبنیاد جمهوری اسلامی تجلی یافت. اینک اما چهاردهه است که دوگانه غیرکارکردی؛ امت- ملت نه تنها نتوانسته به آرمان نخستین خود جامه عمل بپوشاند بلکه با کمرنگ کردن همبستگی ملی موجب کند شدن روند توسعه و افول احساس وطن دوستی شده است!

تداوم روابط؛ غارتی- غنیمتی: جامعه شناسانی مانند علی رضا قلی کوشیده اند تا تاریخ ایران را براساس وجود ایلات و با محوریت روابط غارتی- غنیمتی توضیح دهند. مناسباتی که نقش ماندگار خود را بر تارک فرهنگ این دیار زده و مدام در صورت های مختلف بازتولید شده اند. در این میان حاکمیت دولت رانتی مبتنی بر اقتصاد نفتی هم به تشدید این امر انجامیده است. نفت در دستان دولت های مختلف به مثابه منبع جدیدی برای غارت رانت جویان تبدیل شده است که کوشیده اند با ترجیح مصالح شخصی خود بر منافع ملی از غنائم جدید به نحو گشاده دستانه تری بهره جویند!

ناکامی در تلفیق میان سه فرهنگ: ایرانیان از دو سده پیش تا کنون میراث دار؛ ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت به عنوان فرهنگ های نهادینه شده در ضمیر جمعی خود محسوب می شوند. حکومت ها در این میان اما به جای مجال دادن به مردم برای ایجاد سازگاری میان این سه فرهنگ کوشیده اند تا برخی را به نفع یکی مصادره و از عرصه عمومی حذف نمایند. تلاش هایی که در دوران پهلوی و جمهوری اسلامی انجام گرفت و به نتایجی متضاد با خواست حاکمان انجامید. برای ملت بی پناه اما؛ شیزوفرنی فرهنگی، افول میهن دوستی و بی اعتمادی عمومی تنها ارمغان نامبارک این بی تدبیری ها بوده است!

نکته پایانی: اگر چه برخی از نظریه پردازان، ناسیونالیسم را پدیده ای مدرن می دانند ولی پرواضح است که همچنین می توان آن را یکی از الزامات توسعه در جهان امروز نیز به شمار آورد. روحیه ای که با القای صرفه جویی، همبستگی، کوشندگی و فداکاری در راه میهن موجبات توسعه یافتگی بسیاری از کشورهای شرق آسیا در دوران پس از جنگ جهانی دوم را فراهم آورده است. مع الاسف دست ما کوتاه و خرما بر نخیل...

@solati_mehran

#وطن_دوستی
#توسعه باز کردن / نظر دهید