اندیشه

2023-10-24 17:19:05 مقایسهٔ انتخاب تیتر BBC فارسی با تیتر BBC جهانی و دو رسانهٔ دیگر (CNN و فاکس‌نیوز) در بازتاب مصاحبهٔ گروگان آزادشدهٔ اسرائیلی:

- بی‌بی‌سی فارسی: «[اعضای حماس] ما را مورد مراقبت پزشکی قرار دادند و رفتار خوبی داشتند.»

- بی‌بی‌سی جهانی و سایر رسانه‌ها: «از جهنم گذشتم.»

@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-10-24 16:44:16 - گول تبلیغات رسانه‌های داخلی را نخورید!


حافظهٔ تاریخی ما انسان‌ها عموماً ضعیف است، هر چند حالا به لطف اینترنت می‌توان هر حادثهٔ تاریخی را به راحتی و با تمام جزییاتش به یاد آورد.

بیست سال پیش که آمریکا و متحدانش در صدد حملهٔ نظامی به عراق بودند بیش از ششصد شهر جهان شاهد «تظاهرات ضد جنگ» بود. بیشتر این تظاهرات در پایتخت‌ها و شهرهای اروپایی رخ داد. فقط طی دو روز آخر هفته در ماه فوریهٔ سال ۲۰۰۳ در شهر لندن قریب به دو میلیون نفر به خیابان‌ها ریختند. در رم بین دو تا سه میلیون نفر علیه جنگ آمریکا دست به تظاهرات زدند. در ویکی‌پدیای انگلیسی خواندم که شمار مجموع تظاهرات‌کنندگان را حدود ده میلیون نفر تخمین زده و تظاهرات لندن را بزرگترین تظاهراتی که این شهر در تاریخش به یاد دارد ذکر کرده است. برخی منابع مجموع تظاهرکنندگان ضد جنگ را در جهان تا صد میلیون نفر هم تخمین زده‌اند (از جمله دن کافلین مورخ).

باری مقایسه کنید این تظاهرات‌ عظیم بیست سال پیش را با تظاهرات ضدآمریکایی و ضداسرائیلی این روزها که به نظرم در مقام مقایسه بسیار کم‌تعدادتر است. برای نمونه در تظاهرات دو روز پیش لندن جمعیتی بین سی تا حداکثر هشتاد هزار تن حاضر شدند. این را مقایسه کنید با تظاهرات دو میلیونی لندن در دو دههٔ قبل.

به نظرم این جمعیت کم تظاهرکنندگان که عموماً هم شامل مسلمانان ساکن در کشورهای غربی به اضافهٔ فعالین چپ می‌شود، خیلی گویاست. شعارهای غرب‌ستیزانه که البته در قالب جنگ‌ستیزی و صلح‌دوستی (ترفند همیشگی چپ‌ها در ساحت پروپاگاندا) ارایه می‌شود جذابیت خود را به شدت از دست داده است. تازه توجه کنید که در دوران حاضر به دلیل گسترش شبکه‌های ارتباطی و اجتماعی تحریک افراد برای کشاندن آن‌ها به خیابان خیلی راحت‌تر از بیست سال پیش است که تلفن‌های هوشمند مثل حالا همه‌گیر نشده بودند؛ با این حال پاسخ کنشگرانهٔ مردم خیلی کم‌رمق‌تر از گذشته است و دلیلش هم این است که یک تغییر مهم نسلی رخ داده که احتیاج به تحلیل و تفسیرهای بیشتری دارد.

این مطلب را نوشتم تا گول تبلیغات رسانه‌های داخلی را نخورید که گویا کل جهانیان به خیابان‌ها ریخته و شعار مرگ بر آمریکا سر می‌دهند. باور بفرمایید که هیچ خبری نیست.

بیژن اشتری،
نویسنده و مترجم
ــــــــــــــــــ

•• اگر دوستانی مشتاق خواندن دارید، لطفاً شناسهٔ کانال را در اختیارشان قرار دهید:
@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-10-13 18:07:31 - ایرانیان، یهودیان و مگس‌ها!


در آغاز دههٔ هشتاد میلادی، خیرالله طلفاح تئوریسین حزب بعث عراق در جزوهٔ مفصلی که مرام‌نامهٔ رسمی حزب بود نوشت: «ایرانیان، یهودیان و مگس‌ها سه موجودی هستند که بهتر بود خدایشان نمی‌آفرید. ایرانیان جانورانی هستند که خدا آنان را به شکل آدم آفریده، یهود آمیزه‌ای از کثافت و فضولات مردمانند و مگس‌ها موجوداتی حقیرند که معلوم نیست خداوند برای چه خلقشان کرده است.» در سال‌های بعد رادیو بغداد چند بار پس از اشاره به نظرات طلفاح اضافه کرده بود که «برای هر حشره حشره‌کش خاصی لازم است‌.»

آن‌هایی که فکر می‌کنند جنایات وحشتناک چند روز پیش حماس در اسرائیل که با اقدامات داعش مو نمی‌زد و در مواردی بدتر هم هست، نتیجهٔ به اصطلاح «ظلم و اشغال» چند ده‌سالهٔ اسرائیل بوده، سر سوزنی با فرهنگ سیاسی سنت‌گرا و هویت‌طلب عربی آشنایی ندارند. در این فرهنگ سیاسی فردی بودن مجازات و رابطهٔ مجازات با مسئولیت و عمل فرد معنایی ندارد. مجازات دسته‌جمعی است و براساس منطقی بدوی بر مبنای خویشاوندی، قومیت و نژاد صورت می‌گیرد.

این حرف به هیچ وجه پروپاگاندا یا اغراق نیست: نسل‌کشی بخشی جدایی‌ناپذیر و کانونی در فرهنگ سیاسی سنت‌گرا و اسطوره‌‌ای اعراب است. زمانی که ابونضال رهبر گروه چریکی تندروی فلسطینی در دوران جنگ سرد، رقبای فلسطینی خود از گروه عرفات یا دیگران را ابتدا مثله کرده و سپس در حیاط منزل شخصی‌اش و حتی زیر میز کار خود دفن می‌کرد، مسئله «ظلم و اشغالگری» اسرائیل در میان نبود. همانطور که آن هنگام که صدام در اواخر دههٔ هشتاد میلادی دویست و پنجاه‌هزار کرد را در ماجرای موسوم به انفال زنده به گور کرد و بارها و بارها مخالفان شیعه و غیر شیعهٔ خود را به شکل خانوادگی و قبیله‌ای مجازات و قتل‌عام می‌کرد هم موضوع ربطی به اسرائیل نداشت.

زمانی که حافظ اسد و پسرش مخالفان خود را بوسیلهٔ سلاح‌های شیمیایی و موشک‌های بالستیک با کلاهک‌های یک تنی در مقیاس صد هزار نفری سلاخی کرده و ده‌ها هزار نفر را در زندان مخوف و بی همتای صیدنایا به اسکلت بی‌جان تبدیل نمودند نیز، پای اسرائیل در میان نبود.

معمر قذافی به عنوان اولین رهبری که تظاهرات چند صد هزار نفره و غیر مسلح مردم را با بمب‌های پانصد کیلویی جنگنده‌های میگ بیست و سه بمباران کرد و دریای خون به راه انداخت، هم از همین فرهنگ سیاسی کهن برخاسته بود. همانطور که دولت اسلامی عراق و شام که ایزدیان را نسل‌کشی کرد و فقط در یک فقره نزدیک به سه هزار جوان شیعهٔ عراقی را در واقعه هولناک مشهور به اسپایکر سلاخی نمود، زادهٔ همین فرهنگ بود و موجودی خلق‌الساعه و بی‌ریشه به شمار نمی‌رفت.

طوس طهماسبی
نویسنده و پژوهش‌گر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

•• اگر دوستانی مشتاق خواندن دارید، لطفاً شناسهٔ کانال را در اختیارشان قرار دهید:
@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-10-11 14:58:13 - آیا «حاج امین الحسینی» را می‌شناسید؟


تردیدی ندارم بسیاری در ایران، حتی در میان محافل روشنفکری قاطعانه در مورد مناقشات اساسی خاورمیانه و فلسطین نظر می‌دهند بی‌آنکه به عنوان مثال با شخصیتی کلیدی و تاثیرگذار همچون حاج امین‌ الحسینی و کارنامهٔ سیاسی‌اش آشنایی داشته باشند.

حاج امین‌ الحسینی از سال ١٩٢١ تا آغاز جنگ جهانی دوم مفتی اعظم و نیز با نفوذترین رهبر سیاسی جامعهٔ فلسطینیان بود. او در مصر تحصیل کرده و از شاگردان فکری سید جمال و عبده محسوب می‌شد. وی سال‌ها به مبارزهٔ سیاسی و گاه مسلحانه علیه نفوذ روزافزون یهودیان فلسطین ادامه داد. با آغاز جنگ جهانی دوم به عراق رفت و در کودتای طرفدار آلمان، برای سرنگون ساختن رشید عالی، نقش مهمی بر عهده گرفت. پس از سرنگونی حکومت رشید، امین الحسینی به آلمان رفت و مورد استقبال پرشور هیتلر و سران آلمان نازی قرار گرفت.

او با خود ایده‌های بسیاری به آلمان برده بود. در آن زمان در میان نازی‌ها در مورد شیوهٔ برخورد با یهودیان اختلاف‌نظر وجود داشت. گرچه هواداران نابودی یهودیان بیشتر بودند اما گروهی نیز از ایدهٔ اخراج یهودیان از آلمان و فرستادن آن‌ها به فلسطین و خاورمیانه طرفداری می کردند. امین الحسینی در جریان دیدارهای پرشمارش با هیتلر، هیملر، مولر و دیگر سران نازی تلاش‌های بسیاری کرد تا آنان را نسبت به ایدهٔ نابودی دست‌جمعی تمامی یهودیان چه در اروپا و چه در خاورمیانه ترغیب نماید.

امین الحسینی به پیشروی قوای آلمان نازی که از لیبی به سوی مصر حمله‌ور بودند، امید زیادی بسته بود. او به‌صراحت در اعلامیه‌های خود وعده می‌داد، همراه با قوای آلمان وارد فلسطین می‌شود و تک‌تک یهودیان ساکن در فلسطین را خواهد کشت. با شکست نیروهای آلمان در نبرد سرنوشت‌ساز العلمین، این امیدهای امین الحسینی بر باد رفتند. اما هیتلر و سران نازی او را تشویق کردند که در جبهه‌ای دیگر وارد عمل شود.

در یوگوسلاوی نازی‌ها با نیرومندترین جنبش پارتیزانی اروپا دست و پنجه نرم می‌کردند. حضور سیاسی-نظامی الحسینی به عنوان یک رهبر محبوب و پرنفوذ مسلمان می‌توانست مسلمانان بوسنیایی را به سود نازی‌ها برای جنگ با پارتیزان‌ها متحد کند.

الحسینی که در جنگ جهانی اول افسر ارتش عثمانی بود، با همکاری ارتش آلمان صدهزار بوسنیایی را به نفع نازی‌ها مسلح کرد. زبده‌ترین آن‌ها در لشکر مخصوص مسلمان وافن‌اس‌اس گرد آمدند. کارنامهٔ این نیرو، هول‌آور بود. حدود دویست هزار مسیحی صرب، ٢٢ هزار یهودی و چهل هزار کولی به دست نیروهای الحسینی به قتل رسیدند. روش مشهور او برای جدا کردن صرب‌های مسیحی از یهودیان در شهرها و روستا ها پوشاندن بازوبند آبی به صرب‌های مسیحی و بازوبند زرد به یهودیان بود.

پس از پایان جنگ و شکست آلمان، مارشال تیتو رهبر یوگوسلاوی، نام امین الحسینی را در ردیف‌های بالایی لیست جنایتکاران جنگی تحت تعقیب قرار داد. اما او توانست بگریزد و مخفیانه به خاورمیانه بازگردد. او با همکاری اخوان المسلمین، مبارزه علیه یهودیان در فلسطین را سازمان داد و تا مدتی روابط گرمی با عبدالناصر و حکومت او داشت. الحسینی در سال ١٩٤٨ به ریاست «مجلس ملی فلسطین» رسید و در سال ١٩٥٤ به نمایندگی از فلسطین در کنفرانس مشهور کشورهای غیر متعهد در باندونگ اندونزی شرکت کرد. وی در سال ١٩٧٤ در بیروت لبنان درگذشت و پیکر او با شکوه تمام تشیع و در مقبرةالشهدای این شهر به خاک سپرده شد.


طوس طهماسبی
نویسنده و پژوهش‌گر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

•• اگر دوستانی مشتاق خواندن دارید، لطفاً شناسهٔ کانال را در اختیارشان قرار دهید:
@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-10-09 19:50:58 - شکست جمهوری اسلامی در قضیهٔ فلسطین مثل روز روشن است


در این مملکت چگونه می‌توان تحلیلی درست و صادقانه دربارهٔ حوادث سیاسی روز ارایه کرد بدون بیم از احضار به دادگاه و احتمالاً بازداشت و زندان و غیره؟ من نوعی چگونه می‌توانم بدون اشاره به نام و نقش رهبر نظام تحلیل درست و صایبی دربارهٔ جنگ اخیر ارایه کنم؟ پس اگر مجبور باشم نظری ارایه کنم فقط باید به کلیات اشاره کنم و از صراحت بپرهیزم.با توجه به این محدودیت‌ها فقط می‌توانم بگویم:

جمهوری اسلامی نظام به شدت ناکارآمد و ناتوانی است که پشت هر آرمانی برود آن را در بلندمدت نابود می کند. آرمان فلسطین هم، چه خوب چه بد، به لطف همین حمایتی که تا حالا جمهوری اسلامی شامل حالش کرده نهایتاً محکوم به شکست است، کمااینکه تاکنون هم به شدت ضعیف شده است.

یک زمانی همهٔ افکار عمومی اعراب یکپارچه پشت آرمان فلسطین بود اما الان هراس از جمهوری اسلامی جای هراس از اسرائیل را در بین توده‌‌های عرب گرفته است. برایم شکست جمهوری اسلامی در قضیهٔ فلسطین مثل روز روشن است. حکومت فشل جمهوری اسلامی به اندازه یک‌شاهی هم تفکر راهبردی ندارد و نه به منافع ایران آگاه است و نه حتی به منافع فرقه‌ای خودش.

افکار عمومی جهان عرب از فاز «فلسطین‌خواهی» سال‌هاست که عبور کرده است (به یمن جمهوری اسلامی). آشتی مردم اسرائیل و اعراب به رغم حوادث اخیر شکل گرفته، استحکام یافته و برگشت‌ناپذیر است. به نظرم شبیخون حماس در روز شنبه صرفاً یک ندای «درخواست مذاکره» است از سوی فلسطینی‌ها خطاب به اعراب و اسرائیل. هر چند نظام جمهوری اسلامی گمان می‌کند در پی این حمله، آشتی اعراب و اسرائیل برای همیشه کنسل خواهد شد. فلسطینی‌ها با این تهاجم‌‌ ندا داده‌اند که ما هم باید در معادلات صلح به حساب بیاییم. از این ماجرا شاید فلسطینی‌ها بتوانند در بلند مدت و البته پس از گوشمالی شدن از سوی اسرائیل بخاطر حملهٔ اخیر، اسرائیل را به مذاکره وادارند اما جمهوری اسلامی از نزدیکی این دو قطعاً نه‌تنها چیزی به دست نخواهد آورد که بسیاری چیزها را هم از دست خواهد داد. برای جمهوری اسلامی آرمان فلسطین صرفاً وسیله‌ای برای عرض اندام انقلابی‌ در داخل و باج‌خواهی در خارج است.

نیروهای نیابتی خاصیت بازدارندگی دارند و چنین نیروهایی قرار نیست مورد استفادهٔ تمام‌عیار واقع شوند که اگر شوند خاصیت بازدارندگی خود را از دست خواهند داد و توازن نیروها را برهم خواهند زد. اسراییلی‌ها پس از شبیخون حماس قطعاً به صورت جدی‌تری علیه دشمنی که قاعدهٔ بازدارندگی را بر هم زده وارد عمل خواهد شد و چه بسا اسرائیل با سهولت بیشتری بتواند آمریکا و اروپا را وارد یک ائتلاف نظامی علیه نظام بکند، چیزی که‌ همیشه دنبالش بوده است.

بیژن اشتری،
نویسنده و مترجم
ــــــــــــــــــ

•• اگر دوستانی مشتاق خواندن دارید، لطفاً شناسهٔ کانال را در اختیارشان قرار دهید:
@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-10-07 21:51:45 - روز تاریخی اسرائیل و منطقه


رویدادی که امروز اسرائیل تجربه کرد در تاریخ وجودی‌اش بی‌سابقه بوده است. تعداد کشته‌های اسرائیل تا این لحظه از مرز ۲۰۰ نفر هم فراتر رفته است و قسمت اعظمی از آن را شهروندان تشکیل می‌دهند‌. به یاد بیاورید که کل تلفات انسانی اسرائیل در جنگ ۲۰۰۶ بین ۶۰ تا۱۵۰ نفر بود، آن هم در مدت ۳۳ روز جنگ.

این تعداد بالای تلفات از زمان جنگ یوم‌کیپور در پنج دهه قبل که منجر به کشته‌ شدن ۲ تا ۳ هزار اسرائیلی شد بی‌سابقه بوده است، آن هم در صورتی که در آن واقعه دشمن روبه‌رو یک ارتش متشکل از چند کشور عربی بود و نه یک مشت سرباز و تعدادی راکت.

هرچه هست؛ امروز در تقویم اسرائیل روزی تاریخی ‏به شمار خواهد رفت و پاسخ اسرائیل به آن بی‌شک مسیر چند دههٔ رفتار بازیگران منطقه را شکل خواهد داد. چندی پیش گویا اسرائیل ادعا کرده بود که در صورت حملهٔ حزب‌الله شاید در شوک اولیه تلفاتی بدهد اما در پاسخی چنان محکم لبنان را به عصر حجر بازخواهد گرداند؛ باید نشست و دید.

شبکهٔ ۱۲ اسرائیل در حال مصاحبه با زنی است که دو کودک ۱۶ و ۱۲ ساله‌اش را امروز دزدیده و به درون غزه منتقل کرده‌اند، زنان اسرائیلی کتک‌خوردهٔ نظامی و غیرنظامی که زیر دست سربازان حماس به مقصد غزه فرستاده می‌شدند و سربازان اسرائیلی که با لولهٔ سرد تفنگ حماسی‌ها از خواب بیدار شده و بدون شلوار به غزه فرستاده می‌شدند.

این‌ها صحنه‌هایی نیست که هیچ حکومتی که ادعای اقتدار می‌کند بتواند به سادگی از کنار آن‌ها بگذرد و از اذهان عمومی شهروندان خود و جهانیان پاکشان کند. پاسخ باید چنان کوبنده باشد که دیگر کسی هنگام شنیدن نام ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ابتدا این لحظات را به‌خاطر نیاورد.


محمد الف
ــــــــــــــــــ

•• اگر دوستانی مشتاق خواندن دارید، لطفاً شناسهٔ کانال را در اختیارشان قرار دهید:
@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-10-07 20:15:37 «آرمان فلسطین» که همان آرمان انقلاب ۵۷ است در همه‌جا چیزی جز «وحشت بزرگ» نمی‌آفریند.

اسرائیل‌ستیزی و یهودی‌ستیزی‌ای که در دل و جانِ انقلابیان ۵۷ لانه داشت و دارد، مسبب یکی از بزرگترین مصیبت‌ها و رنج‌هایی است که امروز بر ایران و ایرانی می‌رود.

ما اگر فردایی آزاد، آباد، توسعه‌یافته و دموکراتیک برای ایران می‌خواهیم نه فقط از جمهوری اسلامی که از مبانی ایدئولوژیک آن که آمیخته‌ای از اسلام انقلابی و کمونیسم است هم باید عبور کنیم.

عمر بی‌پایان نداریم و ایران هم در شرایط مناسبی نیست که وقت بسیار داشته باشد. ما با آدم‌ها فقط سر و کار نداریم؛ ما با باورها و ایدئولوژی‌ها هم سر و کار داریم. ایران‌ستیزی، غرب‌ستیزی، اسرائیل‌ستیزی و ستیز با جهان جدید از مبانی فکری همهٔ این شیفتگان «آرمان فلسطین» است.

آزموده‌ها را نیازماییم.


بهزاد مهرانی،
نویسنده و روزنامه‌نگار

@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-09-29 21:54:24 هموطنان عرب خوزستان در سیل این استان درخواست کمک داشتند و پاسخ شنیدند که «کمک در این وضعیت جوی امکانپذیر نیست.»

واکنش همراه با عصبانیت مردم این بود که پس چرا زمان شاه همین اتفاق افتاد و از همین طریق کمک رسید؟

حالا با این مشاهدات و خاطراتی که سینه‌به‌سینه منتقل می‌شود، عده‌ای به ظاهر ضدانقلاب، کارشان هنوز مبارزه با شاه است!

نجات بهرامی،
تحلیل‌گر سیاسی

@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-09-28 17:57:19 - امان‌ از این چپ‌گراها!


بد نیست گاهی وقت‌ها یک چیزهایی را یادآوری کرد. حتماً دربارهٔ تندروی‌های روزهای اول انقلاب زیاد شنیده‌اید. شمار زیادی از سران حکومت سابق ایران دستگیر، زندانی و تیرباران شدند. البته طبیعت هر انقلابی آمیخته با خشونت است اما خصوصیت انقلاب اسلامی ایران این بود که عناصر چپ‌گرا که عمدتاً در دو تشکیلات سیاسی حزب توده و چریک‌های فدایی خلق در قالب نیروهای اپوزیسیون، فعالیت می کردند، کاسهٔ داغ تر از آش شده و از نظام حاکم می‌طلبیدند که خون بیشتری بریزد.

در مطلبی از نشریهٔ کار، ارگان چریک های فدایی خلق، این جملات به چشم می خورد: «ما ضمن پشتیبانی کامل از اعدام همهٔ وابستگان به امپریالیسم و رژیم فاسد که حق مسلم خلق ستمکش و زجردیدهٔ میهن ماست...»

توجه کردید؟ نوشته«اعدام همهٔ وابستگان» نه بیست‌تا و سی‌تا و صدتا بلکه هزاران نفر باید اعدام می شدند تا حق مسلم خلق زحمتکش ایران حاصل شود و واقعاً هم اگر چپ‌ها به قدرت می‌رسیدند همین کار را هم می‌کردند.

همان زمان یک گروه کمونیستی جزوه‌ای چاپ کرده بود شامل اسامی هشت هزار ساواکی و درخواست دستگیری و نابودی‌شان را کرده بود. غلامحسین ساعدی در جلسهٔ کانون به انحلال ساواک اعتراض کرده بود چون معتقد بود انحلال به معنای حل شدن شکر در چای است و بجای اینکار ساواکی‌ها را باید نابود کرد تا هیچ اثری از آثارشان باقی نماند و کودکان احمقی مثل من برای ایشان و رفقایش دست می زدیم و هلهله می‌کشیدیم.

می خواهم خدمتتان بگویم موقعی که از تندروی های اول انقلاب حرف می‌زنیم هرگز نباید نقش مخرب گروه‌های چپ‌گرای آن زمان و همینطور سازمان مجاهدین را فراموش کنیم. نظام جمهوری اسلامی جدای از اینکه خودش به اندازهٔ کافی انگیزه برای تندروی داشت اما در عین حال مجبور بود برای عقب نماندن از این موج خون‌خواهی که چپ‌ها به راه انداخته بودند دست به تندروی بیشتر بزند تا تبلیغات این گروه‌ها را که مدام نظام را به سازش‌کاری در برابر امپریالیسم متهم می‌کردند، خنثی کند و عاقبت هم ماجرای تسخیر سفارت آمریکا رخ داد که به نظرم واکنشی بود به همین موج امپریالیسم‌ستیزی که چپ ها راه انداخته بودند.

خب حالا بفرمائید کدام یک از بقایای چپ ایرانی که در حال حاضر فعال هستند، این مواضع پدران فکری خود را نقد کرده‌اند؟ شما تمام نشریات و کتاب‌های کمونیستی اول انقلاب را ببینید حتی یک کلمه هم از دموکراسی و حقوق بشر سخنی گفته نشده است، هر چه هست امپریالیسم‌ستیزی و آمریکاستیزی است. قبلاً اینطوری بود حالا هم همینطور است گیریم با کلمات و عبارات تازه. لعنت به جهل و نادانی.


بیژن اشتری،
نویسنده و مترجم
ــــــــــــــــــ

•• اگر دوستانی مشتاق خواندن دارید، لطفاً شناسهٔ کانال را در اختیارشان قرار دهید:
@andiiishe باز کردن / نظر دهید

2023-09-23 14:02:00 دانشگاه ملی ۱۳۵۶
دانشگاه تهران ۱۳۶۰

- از توییتر «Ali Hamid»
@andiiishe باز کردن / نظر دهید