انکار

2021-09-22 18:26:07 سیاست مجازی

امیرحسین علی بخشی

توییتر امروز به عرصه یک هیپنوتیزم جمعی تبدیل شده است. بسیاری از افرادی که در خلوت متشخص و عقلانی به نظر می‌آیند در توییتر به بخشی از پیاده‌نظام‌ لشکرکشی‌های فرقه‌ای تبدیل شده‌اند. اینجا دیگر هیپنوتیزم‌کننده نه یک فرد بلکه یک فضا، موقعیت یا راحت‌تر بگوییم خود مناسبات درونی شبکه‌های مجازی است. می‌دانیم در فرد هیپنوتیزم‌شده در عین حال که بخشی از قوای ذهنی‌اش مانند قوه قضاوت و داوری از دست می‌رود ممکن است بخش‌های دیگر مانند قدرت جسمانی و زور فرد به بیشترین حد توانمندی و تعالی برسند. در توییتر نیز سازوکاری اینچنینی به نظر در کار است. همراه با کمرنگ و ناتوان شدن قوه قضاوت و داوریِ فرد، میل به خشونت در توییتریِ هیپنوتیزم‌شده بیشتر و بیشتر می‌شود

نباید فراموش کرد که این ذهنیت توده‌ای-توییتری، ذهنیتی به شدت چندپاره، چندلایه و حتی متناقض است و به همین دلیل تلاش برای درک و فهم یکپارچه و منسجم آن کاری دشوار و شاید حتی بیهوده باشد.

در شعار ما از شما بیزاریم، مساله این نیست که آیا فرد باید از کسی که به او ظلم می‌کند بیزار باشد یا نه و همچنین مساله نوعی لفاظی ادبی-عارفانه در باب آن دستور اخلاقی «دشمن خود را دوست بدار» هم نیست. به نظر می‌رسد طبیعی‌ست که هر مظلومی از ظالم کینه یا نفرتی در دل داشته باشد اما مساله آنجاست که این کینه و بیزاری به یگانه محرک عمل فرد تبدیل شود و در نمودی الهیاتی تنها پاسخ مطلوب به آن هم در شکل انتقام بروز یابد. لحظه‌ای به ناتوانی و انفعال پنهان شده در بطن این شعار توجه کنید. همین شعار خود به تنهایی آشکارکننده ناخودآگاه الکن و ناتوان سیاست مجازی در این روزهاست. شعار می‌خواهد به صدای بلند بگوید که من توان هیچ کنشی در جهت تغییر را ندارم و از اینرو به آخرین پناهگاه آدمِ ناتوان یعنی نفرت ورزیدن پناه می‌برم.

البته درباره خود مفهوم براندازی نیز می‌توان سوال‌ها و پرسش‌های مهمی را به میان آورد؛ مثلا می‌توان پرسید چرا این افراد خود را برانداز می‌نامند و نه انقلابی؟ آیا دلیل این تمایز این نیست که اگر واژه انقلاب به سبب غنای تاریخی‌اش یادآور اراده‌ای جمعی در جهت درانداختن طرحی نو در جهان است و به همین دلیل همسایه دیوار به دیوار آری گویی نیچه‌ای است مفهوم برانداز اما دلالت دارد بر آنکه هویت فرد یکسره در منفیتی محض حل شده است و از قضا او هیچ توانی برای تغییری مثبت در جهان ندارد؟

ادامه مطلب را اینجا بخوانید

#شماره_نهم #نشریه_انکار #شر_پوشی

@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-09-20 15:09:13 شماره‌ی نهم نشریه‌ی دانشجویی انکار با عنوان «شر پوشی» منتشر شد.

سیاست مجازی
شر چگونه سوژه را به خدمت می‌گیرد؟
«مردم شدن»
درباره‌ی پروژه‌ی «شر و شرم»
درباره مفهوم «ابتذال شر» و برداشت های ناصواب از آن
هزارتوی مناسبات ارباب-بندگی
ما، وضع موجود و مسئله‌ی تغییر
حقیقت: مطلق یا زنده و دگرگون‌شونده؟
شر و ایدئولوژی براندازی

@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-09-20 15:05:12 شماره‌ی نهم نشریه‌ی دانشجویی انکار با عنوان «شر پوشی» امروز منتشر می‌شود.

با آثار و گفتاری از:

دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی، امیرحسین علی‌بخشی، فرشته طوسی، علی سرمدی، آرمان اسعد سامانی، بهزاد طالبی، الهام ذاکری، اشکان فیاض‌بخش و علی غلامی

@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-09-15 18:12:43 جهادی­‌های خوب، جهادی­‌های بد

علی سرمدی

چه چیزی به بنیادگرایی اسلامی در افغانستان و در سطح وسیع­تر خاورمیانه و جهان فرصت رشد و نمو داد؟ بدین پرسش دو گونه پاسخ داده شده است. پاسخ اول پاسخی است تشکیلاتی و ایدئولوژیک و بی‌اعتنا به تاریخ و البته فرصت‌طلبانه و در پی آن است تا خشم انباشته‌ی مخاطبان را از وضعیتی که در آن به سر می­برند، به سوختی برای جهاندن خودش در پلکان قدرت، در سطوح محلی، منطقه‌ای و جهانی بدل کند. پاسخ مذکور همان معطوف کردن اسباب شکل‌دهنده‌ی وضعیت به مشهوراتی نظیر «ذات اسلام»، «علاقه‌­ی مردم منطقه به خشونت و ارعاب» (که آشکارا نژادپرستانه است) و نظایر این­ها. راست‌گرایان افراطی در سراسر جهان در هم­دستی روشنی با اسلام­گرایان افراطی سعی در جاانداختن انگاره‌های مذکور دارند. حال چرا می‌گوییم هم­دستی؟ بدین دلیل آشکار که وقتی مشکل، چنان که ایشان می­گویند، در «ذات» نهفته باشد، کاری درباره‌‌ی آن نمی‌توان کرد و هیچ طرح مترقی‌ای در خصوص آن وضعیت نمی‌توان داشت. چرا که در افتادن با ذوات و تغییر دادن آن‌ها از محالات عقلی است. بنابراین با قبول عام یافتن این مفروضات، هم مقاومت‌های محلی در برابر بنیادگرایی تضعیف می‌شوند و هم راست‌گرایان افراطی در کشورهای شمال جهانی دیگری‌ای برای تعریف کردن خود در نسبت با آن می‌یابند و قادر می‌شوند تا «جنگ علیه تروریسم» را تا ابد ادامه دهند.

اگر بنا باشد در دامی از جنس آن چه که وصف کردم نیفتیم، چاره‌ای جز رجوع به تاریخ تحولات اجتماعی-سیاسی‌ای که هیولای بنیادگرایی اسلامی از دل آن سر برآورد و کوشش برای فهم منطق آن تحولات نداریم. فقط از دل چنین رجوعی است که هم‌دستی‌هایی از آن نوع که شرح آن گذشت، برملا می‌شوند و به ما امکان مداخله‌ی موثر و احتمالا معطوف به رهایی در وضعیت را می­دهند. نوشتاری که از پی این مقدمه می‌آید کوششی است برای چنین رجوعی.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید

#افعانستان #آمریکا #طالبان #امپریالیسم #نشریه_انکار

@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-09-08 18:32:53 تاریخ در اندک لحظاتی به صورت حماسه است

از درازنا و قدمت تاریخی جنگ‌های جنوب و غرب آسیا که بگذریم به نظر می‌رسد دست‌کم تمامی تاریخ نبردهای یک دهه اخیر در این منطقه خلاصه می‌شوند در جنگ‌هایی که یک سرش مداخله امپریالیستی بود و سر دیگرش نیرویی ارتجاعی. گویی پس از سرکوب بهار عربی شبحی نفرینی سرتاسر منطقه را درنوردید و هر صدای رهایی‌بخشی در میان دوگانه‌ی امپریالیسم-ارتجاع حتی اگر خفه نشد نهایتا همچون بغضی در گلو، فروخورده ماند. تمامی نیروهای مترقی سرکوب شدند و کل تاریخ در این دوگانه فشرده شد. امپریالیسم و ارتجاع اگرچه در ظاهر مقابل هم به نظر می‌رسند اما در باطن بیش از هر آن چیز دیگری به هم یاری می‌رسانند. امپریالیسم وجود ارتجاع را بهانه می‌کند و با لفاظی درباره‌ی رسالت تاریخیِ «صدور دموکراسی» لشکرکشی‌اش به جایاجای جهان را مشروع جلوه می‌دهد و ارتجاع نیز خود را همچون یگانه بدیل امپریالیسم جا می‌زند و بدین سان جای پای خود را سفت می‌کند.

اما در میانه‌ی این هیاهو از یکی از رنج‌دیده‌ترین نقاط خاورمیانه، از نقطه‌ای دورافتاده در افغانستان، از ته دره‌ای سرسبز و شهره به مقاومت به‌یکباره صدایی بلند می‌شود که از آزادی و عدالت می‌گوید و پرچم مبارزه و مقاومت را بلند می‌کند. صدایی که نه عامل سلطه‌ی غرب است و نه هم‌پیمان نیروهای ارتجاعی. به نظرم راز ذوق‌زدگی ما از مقاومت پنجشیر و احمد مسعود نیز در همینجا فاش می‌شود. ما ذوق‌زده‌ایم چراکه از پس سال‌ها سرکوب و جنگ حال صدایی را پیدا کرده‌ایم که طنین فریادهای تاریخی خودمان را در آن بازیافته‌ایم. صدایی که در برابر استعمار از استقلال می‌گوید و در برابر استبداد از آزادی. صدایی که انگار تمامی قیام‌ها و رخدادهای گذشته را از متن تاریخ فراخوانده تا از آنها لشکری برای مقاومت مومنانه در برابر شبح نفرینی امپریالیسم-ارتجاع بسازد و دقیقا همین کیفیت امیدبرانگیز آن است که موجب تنهایی‌اش نیز می‌شود چون اگر همین دوگانه است که سرتاپای منطق موقعیت خاورمیانه‌ی امروز را می‌سازد پس تمامی توحش سیستمی در شکل‌های پیشامدرن و مدرنش در برابر صدایی که بخواهد از این دوگانه فراتر برود متحد می‌شوند و طالبان چه نماد خوبی برای این اتحاد است.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید

#افعانستان #نشریه_انکار
@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-09-05 15:31:06 #نئولیبرالیسم و دین | قسمت سوم مجموعه نئولیبرالیسم | نسخه کم حجم

@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-09-05 15:30:25 #نئولیبرالیسم و دین | قسمت سوم مجموعه نئولیبرالیسم

نسبت نهاد دین و نیروها و نحله‌های فکری مذهبی با مناسبات اقتصادی-اجتماعی در هر دوره تاریخی و در هر جغرافیایی همواره مورد مناقشه و مباحثه پژوهشگران بوده است.

اگر در کشورهای غربی، نسبت پروتستانتیسم با شکل‌گیری سرمایه‌داری اولیه و نسبت مسیحیت انجیلی با شکل‌گیری سرمایه‌داری نئولیبرال از مناقشات نظری محوری بوده، در ایران نیز نقش روحانیت و دین، همواره در تحولات اجتماعی پررنگ و مناقشه‌برانگیز بوده است.

بررسی مضامین و گفتارهای دینی از ابتدای انقلاب تا امروز، به خوبی نشانگر یک تغییر پارادایم عمده در گفتمان نیروهای حاکم، به‌ویژه پس از جنگ و با شدت گرفتن سیاست‌های تعدیل اقتصادی است؛ گفتمانی که روزی عدالت اجتماعی و مستضعفان را دال مرکزی خود کرده بود، امروزه با قلب معنای واژه‌ها، عدالت را به حاشیه می‌راند و در ستایش فرادستان در عرصه عمومی ظهور و بروز پیدا می‌کند تا به مسیری برای اجرای سیاست‌های سرمایه‌سالارانه و بازارگرایانه تبدیل شود.
@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-08-29 18:56:30 زمان به سرقت رفته

شهرام خسروی | مترجم: محبوبه میرزایی

#بازنشر به مناسبت وقایع #افغانستان

پیش‌گفتار:

در تصاویر منتشر شده از این روزهای افغانستان، جمعیت عظیمی از زنان، مردان و کودکانی را می‌بینیم که تمام زندگی‌شان را در کوله پشتی خلاصه کرده و راهی هجرت شده‌اند؛ مردمی که تا دیروز در وطن‌ و سرزمین آبا و اجدادی‌شان هویت و تعلقاتی داشتند، امروز که جز تباهی و ناامیدی چیزی پیش روی خود نمی‌بینند، از روی الزام و به اجبار، تن به آوارگی سپرده‌اند.

سؤال اینجاست که حتی اگر این جمعیت، از پیاده‌روی‌های طولانی، هواپیماهای درحال پرواز، گلوله‌های سربازان آمریکایی و طالب و مرزهای محافظت شده کشورهای همسایه، جان سالم به در ببرند؛ در کشور مقصد، زیر سایه‌ی تهدیدهای دائمی برای اخراج و با داغ «بیگانه» بر پیشانی، چه زندگی‌ای در انتظار آن‌ها است؟ و دولت‌ها چطور از این موقعیت، برای بهره‌کشی و کسب سود از آوارگان سوء استفاده می‌کنند.

بازنشر این مقاله بهانه‌ای است برای اندیشیدن پیرامون شرایط مردمی که این روزها ثمرات و ضمانت‌های یک عمر زندگی خود را از دست داده و در پی یافتن جایی برای زندگی، آواره غربت شده‌اند.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید:
https://bit.ly/3sUee8A

#مهاجران #مهاجرت #ترجمه
@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-08-25 19:17:42 در باب معانی دموکراسی

ژان لوک نانسی| مترجم: علی سرمدی، نشریه انکار

#بازنشر به مناسبت درگذشت ژان لوک نانسی

پیشگفتار مترجم:

نوشتار پیش رو جستاری از ژان لوک نانسی، فیلسوف معاصر فرانسوی، است که در سال 2006 نوشته شده است و ضمن آن می‌کوشد تا طرحی برای راز‌گشایی از مفهوم دموکراسی ترسیم کند. دموکراسی از موضوعات اصلی تأمل نانسی در حرفه‌اش به عنوان یک فیلسوف بوده است. با دغدغه‌ی نانسی می‌توان هم‌دل بود. او برای بیان چرایی ضرورت اندیشیدن درباره‌ی دموکراسی، رژیم‌های توتالیتر دهه‌های 1920 و 1930 در اروپا را شاهد می‌آورد که جملگی با پشتیبانی جمهور مردم روی کار آمده بودند و به هیچ عنوان دموکراتیک نبودند. او در این متن با فشردگی و غموض خاصی وجود شکافی میان امر عمومی و امر سیاسی را نتیجه می‌گیرد و این مطلب که چگونه امور صوری مرتبط با دموکراسی، یعنی انتخابات و سازوکار برگزاری و نظایر آن، ممکن است به نحوی شیئی‌شده جای دموکراسی را بگیرند. حال آن که دموکراسیْ‌ خود اغلب به صورت شکافی ظاهر می‌شودکه نظم جاری امور را مختل می‌کند و امکان‌های دیگری، به غیر از آن چه که در چارچوب موجود ممکن است را پیش روی سوژه‌ها قرار می‌دهد. نانسی دو روز پیش و مقارن با تاریخ 23 اوت، در 81 سالگی خرقه تهی کرد. به بهانه ی درگذشت او، می توان نگاهی دوباره به این جستار افکند و پرسشهایی که برمیکشد را دوباره در نظر آورد. چرا که در فضای امروزین کشور، به نظر میرسد که مسئله ی دموکراسی، هماره و به نحوی تکرارشونده بازمیگردد و دوباره خود را در کانون مسائل حیاتی انسان ایرانی قرار میدهد.

ادامه مطلب را اینجا بخوانید:

https://bit.ly/3jeSTn3

#دموکراسی #سیاست #ترجمه
@enkarmag باز کردن / نظر دهید

2021-08-23 12:37:26 نشریه‌ی انکار ضایعه‌ی درگذشت دکتر احمد گل‌محمدی، استاد فقید دانشکده علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی بر اثر ویروس کرونا را به خانواده، شاگردان و تمامی دوستداران وی تسلیت می‌گوید.

@enkarmag باز کردن / نظر دهید