FactNameh | فکت‌نامه

2024-04-17 13:13:01 موشک‌های جمهوری اسلامی اصلا کلاهک جنگی حمل نمی‌کردند

در روزهای گذشته تصاویر زیادی از موشک‌های «عمل‌نکرده» یا لاشه‌های موشک‌های منهدم شده در مسیر حمله موشکی جمهوری اسلامی از ایران به اسراییل منتشر شده و درباره آنها گمانه‌زنی‌های زیادی شده‌است، که مشهورترین آنها ادعای الحدث بود که «موشک‌های جمهوری اسلامی اصلا کلاهک جنگی حمل نمی‌کردند.»

همه این ادعاها و تحلیل‌های روی تصاویر، بدون بررسی کارشناسان فنی و نظامی قطعات، از نزدیک که زمان زیادی هم خواهد برد «غیرقابل اثبات» است.

باید هر لاشه را جداگانه تحلیل کرد. زیرا تعدادی از این‌ها بوسترهای مرحله اول موشک بالستیک هستند که کلاهک را به سمت هدف رها کرده‌اند. همچنین ممکن است در طی فرایند انهدام اتفاقی برای موشک افتاده باشد، یا حتی جمهوری اسلامی تعدادی از موشک‌ها را صرفا به قصد اشباع پدافند اسرائیل پرتاب کرده‌باشد.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-17 10:38:41 بررسی ادعاها درباره موفقیت یا شکست حمله موشکی به اسرائیل

پس از حمله موشکی به اسرائیل در ۲۵ فروردین ۱۴۰۳، یکی از سوال‌های پرتکرار در افکار عمومی این است که آیا این عملیات موفقیت‌آمیز بوده یا شکست خورده‌است.

این موضوع یک امر نسبی و بسته به انتظارات هر طرف از نتیجه این حمله، متفاوت است بنابراین قابل راستی‌آزمایی نیست.

جمهوری اسلامی در حمله موشکی به اسرائیل نشان داده می‌تواند با ارسال صدها پهپاد انتحاری و موشک کروز و بالستیک در عملیات پیچیده‌ای، پدافند چند لایه هوایی اسرائیل را دور بزند و سرانجام یک کلاهک بالستیک را فارغ از هزینه‌های مستقیم و جانبی آن، به هدفی در خاک اسرائیل برساند.

اسرائیل، با همکاری متحدانش آمار بسیار موفق پدافند هوایی را به نمایش گذاشت. هیچ اثری از پهپادها و موشک‌های کروز جمهوری اسلامی در اسرائیل دیده نمی‌شود و پیش از رسیدن به آسمان این کشور منهدم شده‌اند. خسارت فیزیکی ناشی از برخورد موشک‌های بالستیک هم تا الان بسیار ناچیز بوده‌است.

ادعاهای بزرگ‌ترین عملیات پهپادی جهان و بزرگ‌ترین عملیات موشکی جمهوری اسلامی که رسانه‌های ایران در وصف این عملیات گفته‌اند، صحیح است اما این دوربردترین عملیات پهپادی نبوده زیرا پهپادها جایی در میانه راه ساقط شده‌اند.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-17 06:04:51 متن زیر که به شکل گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی پخش شده است، بخشی از یک مقاله است، نه «بیانیه دولت عربستان». این سایت هم هیچ ارتباطی با دولت یا خاندان سلطنتی عربستان سعودی ندارد.
ادعاهای این مقاله درباره نقش عربستان در کمک به رهگیری پرتابه‌های سپاه و همچنین استفاده از عبارت #خلیج_فارس توجه بسیاری را جلب کرده است.

https://factnameh.com/fa/fact-checks/2024-04-17-saudi-arabia-statement-iranian-strikes-israel

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-16 10:48:53 دختر پادشاه اردن در سرنگونی پهپادهای ایران نقشی نداشته است

برخی رسانه و شبکه‌های اجتماعی با انتشار تصاویری از شاهدخت سلما، دختر پادشاه اردن مدعی شده‌اند که او در شب حمله پهپادی ایران به اسرائيل، به عنوان خلبان بین ۵ تا ۱۰ پهپاد ایرانی را سرنگون کرده است. این ادعا را اولین بار یک حساب کاربری جعلی در شبکه X به نام «مفسر موساد» منتشر کرده است.

می‌دانیم این حساب کاربری که پیشتر با عنوان «موساد اسرائيل» فعالیت می‌کرد در رسانه‌ها به واسطه انتشار اخبار جعلی پیرامون جنگ در غزه شناخته شده است.

تصویری که این حساب کاربری منتشر کرده هم قدیمی است. این تصویر پیشتر با عنوان حضور شاهزاده سلما در یک پرواز کمکی برای احداث یک بیمارستان صحرایی ۴۱ تختخوابی در شمال غزه منتشر شده بود. هر چند شاهزاده سلما، از سال ۱۳۹۹ به عنوان اولین زن خلبان جنگنده در نیروی هوایی اردن شناخته شده اما هیچ نشانی برای تایید این ادعا وجود ندارد.

این ادعا توسط رسانه‌های عرب‌زبان هم بررسی و رد شده است. بنابراین ما در فکتنامه به این ادعا که دختر پادشاه اردن خلبانی بود که پهپادهای ایرانی را سرنگون کرد نشان نادرست می‌دهیم.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-16 10:17:19 مجموعه ویدیوها و خبرهای نادرست درباره حمله ۲۶ فروردین به اسرائیل؛ عملیات وعده صادق

ساعاتی پس از حمله پهپادها و موشک‌ها به اسرائیل، رسانه‌ها و حساب‌های شبکه‌های اجتماعی نزدیک به حکومت، ویدیوهای قدیمی مربوط به شیلی، روسیه و آرژانتین را به عنوان تصاویر مربوط به حمله به اسرائیل منتشر کردند.

ویدیوی اول: آتش‌سوزی شیلی
صداوسیما، روزنامه ایران و خبرگزاری تسنیم، ویدیوی مربوط به آتش‌سوزی فوریه ۲۰۲۴ در شیلی را به عنوان ویدیوی حمله به اسرائیل و اصابت موشک‌ها به این کشور معرفی کردند.

ویدیوی دوم: آتش‌سوزی کشتی‌های روسی
حساب کاربری روزنامه جام جم، ویدیویی از اصابت موشک‌های اوکراینی به کشتی‌های روسی در بندر سواستوپول (جنوب اوکراین) در تاریخ ۴ فروردین ۱۴۰۳ را به عنوان حمله به اسرائیل منتشر کرده و آن را نشانه ناتوانی پدافند اسرائیل می‌داند.

ویدیوی سوم: تجمع هواداران یک خواننده در آرژانتین
ویدیویی که در آن گروهی از مردم در یک خیابان در شب، مشغول دویدن هستند، بارها به عنوان ویدیوی مربوط به وحشت مردم اسرائیل بعد از حمله‌های موشکی، دیده شده است. این ویدیو ارتباطی با اسرائیل ندارد و مربوط به هواداران لویی تاملینسون، خواننده بریتانیایی در یکی از خیابان‌های بوینس آیرس است.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-14 18:17:40 این ویدیو که بسیاری از حساب‌ها به عنوان فرار اسرائیلی‌ها منتشر کرده‌اند ارتباطی با اسرائیل ندارد. تصاویر مربوط به بوئنوس آیرس، آرژانتین است و طرفداران لویی تاملینسون خواننده بریتانیایی را نشان می‌دهد.

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-14 04:18:26 این ویدیوی حساب روزنامه جام‌جم قدیمی است و مربوط به برخورد موشک‌های اوکراینی به کشتی‌های روسی در بندر سواستوپول در ۴ فروردین ۱۴۰۳ است.
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-10 18:20:59 ادعای گمراه‌کننده درباره زمانی که همه ژاپنی‌ها فقط یک نام خانوادگی خواهند داشت

در برخی رسانه و شبکه‌های اجتماعی خبری با تیتر «مردم ژاپن تا سال ۲۵۳۱ همگی نام خانوادگی یکسانی خواهند داشت» منتشر شده. این تیتر گمراه‌کننده است.

این تیتر، نتایج یک شبیه‌سازی (مدل‌سازی ریاضی) در ژاپن را انعکاس می‌دهد. از پیش‌فرض‌ها این شبیه‌سازی ثبات نرخ رشد جمعیت در ژاپن و نرخ تمایل مردم به استفاده از نام خانوادگی همسر تا ۵۰۰ سال آینده است

در ژاپن زن و شوهر باید در هنگام ازدواج نام خانوادگی یکسانی انتخاب کنند و در اکثر موارد زنان، نام خانوادگی شوهر خود را انتخاب می‌کنند.

تحقق پیش‌بینی‌های این شبیه‌سازی به این معناست که در سال ۲۵۳۱ جمعیت ژاپن که همه «ساتو» نامیده خواهند شد باید به ۲۸۲ هزار نفر برسد و اگر قانون در ژاپن تغییر کند اما میل زوجین به استفاده از نام شوهر عوض نشود، در سال ۳۳۱۰، کشور «ساتو»ها باید تنها ۲۲ شهروند داشته باشد. در چنین وضعیتی قطعا نگرانی بزرگتر اساسا از بین رفتن کل کشور ژاپن بر اثر کاهش زادوولد خواهد بود و نه نام خانوادگی.

به عبارتی برای تحقق شبیه‌سازی مورد نظر در ۵۰۰ سال آینده باید پیش‌فرض‌های اساسی هیچ تغییری نکند. در مدل‌سازی‌ ریاضی ممکن است پیش فرض‌ها شامل همه مکانیسم‌های مهم و اساسی نباشند از این رو عدم اشاره به مفروضات چنین مدل‌سازی‌هایی عموما باعث گمراهی مخاطب می‌شود.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-09 10:07:13 آیا داور لیورپول-شفیلد، بازی را به خاطر افطار متوقف کرد؟

برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری می‌گویند بازی روز ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ تیم‌های لیورپول و شفیلد یونایتد، لحظاتی به دلیل همزمانی با زمان افطار و به دلیل حضور بازیکنان مسلمان در زمین متوقف شده است.

تصاویر و گزارش‌ها، این ادعا را تایید می‌کند. بازی در دقیقه ۲۵ متوقف شده که همزمان با زمان افطار در شهر لیورپول است.

مسئولان فوتبال لیگ برتر انگلیس سال گذشته از داوران خواسته‌اند در شرایطی که بازیکن مسلمان در زمین باشد، بازی را برای مدت کوتاهی در زمان افطار متوقف کنند.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2024-04-07 10:01:40 قطع درختان و نهال‌های جنگل هیرکانی در منطقه الیمالات

پس از انتشار خبرهایی مبنی بر قطع ۴۰۰۰ اصله درخت از جنگل‌های هیرکانی در منطقه الیمالات، سازمان منابع طبیعی کشور در بیانیه‌ای مدعی شده تنها ۳۰ درخت و تعدادی نهال برای احداث پارکینگی در نزدیکی این منطقه قطع شده است.

این ادعا گمراه‌کننده است.

در تعاریف عمومی به درختان جوان با قطر کمتر از ۲/۵ سانتی متر جوانه، نهال کوچک یا Seedling و به درختانی که بین ۲/۵ تا ۱۲/۵ سانت قطر دارند نهال می‌گویند.

طبق اظهارات دادستانی و همچنین متنی که به عنوان صورت جلسه کشف تخلف در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده در فرایند ساخت این پارکینگ حداقل ۲۵۰۰ نهال کوچک، ۵۰۰ نهال و ۳۰ درخت قطع شده اند.

در فکت‌نامه بخوانید

در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید