Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

2022-02-23 11:43:29 باز کردن / نظر دهید

2022-02-23 11:43:06 باز کردن / نظر دهید

2022-02-23 11:42:59 باز کردن / نظر دهید

2022-02-23 11:41:50 باز کردن / نظر دهید

2022-02-22 09:41:34 یک نکته‌ات بگویم!

جملۀ معترضه اگر نیازمند برجسته‌سازی و تأکید باشد، میان دو ویرگول می‌آید. مثال:
«خبر این جریان، که پیامبر یاران و پناهگاه یافته‌است، مخفی نماند و به مردم قریش رسید.» (در غیر این صورت، فقط پس از آن ویرگول‌‌ می‌آید.)

ولی اگر در میان جملۀ اصلی نیاید و به پایان آن منتقل شود، فقط پیش از آن ویرگول می‌آید:
«خبر این جریان مخفی نماند و به مردم قریش رسید، که پیامبر یاران و پناهگاه یافته‌است.»
۱‌۴۰‌۰‌/‌‌۱‌‌۲‌/‌‌۰‌۳‌
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com باز کردن / نظر دهید

2022-02-21 11:47:18 به‌مناسبتِ ۲۱ فوریه (۲ اسفند)
روز جهانی زبان مادری

«برای حفظ زبان‌ها و گویش‌های محلی آسان‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه آن است که خانواده‌ها آن را به فرزندان خود منتقل کنند و تصور نکنند که کودک ممکن است لهجه پیدا کند، زیرا افرادی که به دو یا چند زبان صحبت می‌کنند، به لحاظ رشد شناختی، بهتر هستند و در زندگی نیز قدرت تحلیل مسائل در آن‌ها بهتر است.» (محمد دبیرمقدم، زبان‌شناس)
"When a person has an accent, it means he can speak one more language than you." — Fernando Lamas
«وقتی کسی لهجه دارد، یعنی می‌تواند به یک زبان بیش از تو حرف بزند.» (فرناندو لاماس، فیلم‌نامه‌نویس آرژانتینی)
۱‌۴۰‌۰‌/۱۲‌/‌‌۰‌۲‌
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com باز کردن / نظر دهید

2022-02-21 11:47:10 محمد دبیرمقدم، «زبان، گونه، گویش و لهجه: کاربردهای بومی و جهانی»، دوفصلنامهٔ ادب‌پژوهی، شمارهٔ ۵ (تابستان و پاییز ۱۳۸۷)، ص ۹۱ــ۱۲۸.
@Matnook_com باز کردن / نظر دهید

2022-02-21 11:47:09 زبان، گویش، لهجه
به‌مناسبت روز جهانی زبان مادری

در سال ۱۹۵۲، دانشجویان دانشگاه‌های داکا، پایتخت امروزی بنگلادش (که کشوری مستقل نبود)، برای ملی کردنِ زبانِ بنگالی تظاهرات کردند. پلیس به تظاهرات‌کنندگان شلیک کرد و شماری از آنان را کشت. بنگلادش،‌ در سال ۱۹۷۱، از پاکستان جدا شد و اعلام استقلال کرد. سپس، به درخواست این کشور، در سال ۱۹۹۹، یونسکو ۲۱ فوریه را «روز جهانی زبان مادری» نامید و از سال ۲۰۰۰، بیشترِ کشورهای جهان این روز را گرامی می‌دارند.

زبان (language):
اصطلاحی کلی است برای اطلاق به دو گونۀ زبانی که سخن‌گویانِ آن‌ها فهم متقابلی از هم ندارند، مانند ترکی و کردی و گیلکی. («گونه» (variety) اصطلاحی خنثاست که برای اطلاقِ کلی در تعریفِ زبان و گویش و لهجه به‌کار می‌رود.)

گویش (dialect):
اصطلاحی کلی است برای اطلاق به دو گونۀ زبانی که سخن‌گویانِ آن‌ها فهم متقابلی از هم دارند، ولی بین آن‌ها تفاوت‌های آوایی و واجی و صرفی و نحوی وجود دارد، مانند شیرازی و یزدی و اصفهانی.

لهجه (accent):
اصطلاحی کلی است برای اطلاق به دو گونۀ زبانی که سخن‌گویانِ آ‌ن‌ها فهم متقابلی از هم دارند، ولی بین آن دو گونه فقط تفاوت‌های آوایی و واجی وجود دارد، مانند انگلیسیِ آمریکایی و انگلیسیِ بریتانیایی.
۱۳‌۹‌۹/‌۱‌۲/‌۰‌۳‌
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com باز کردن / نظر دهید

2022-02-20 16:29:50 «آیا چگونه؟!»
در این پویانمایی گفته می‌شود که «آیا چگونه» نادرست است و تنها یکی از این پرسش‌واژه‌ها کافی است؛ یا «آیا» یا «چگونه»، نه هردو با هم.

پاسخی کوتاه و گذرا:
چو بشنوی سخن اهل دل [بخوانید «اهل زبان»] مگو که خطاست/ سخن‌شناس نِه‌ای جان من خطا اینجاست (حافظ)
۱) «آیا» و «چگونه» پرسش‌واژه‌اند.
۲)‌ «آیا» را می‌توان حذف کرد،‌ بی‌آنکه معنای جمله تغییر کند:
- آیا فارسی بلدی؟
- فارسی بلدی؟
۳) ولی دیگر پرسش‌واژه‌ها را نمی‌توان حذف کرد،‌ چون معنای جمله تغییر می‌کند:
- چگونه انسان‌ها خیانت می‌کنند؟
- انسان‌ها خیانت می‌کنند؟
پس «آیا» و «چگونه» را نمی‌توان به‌جای هم به‌کار برد.
۴)‌ «آیا» با سایر پرسش‌واژه‌ها نیز می‌آید تا تأکید بر پرسش و تعجب پرسش‌گر و دور از انتظار بودنِ مسئلۀ موردپرسش را نشان دهد:
- آیا چگونه انسان‌ها خیانت می‌کنند؟!
۵) «آیا چگونه» از قدیم تا امروز در فارسی به‌کار می‌رود:
آیا چگونه می‌گذرد تلخی قفس/ بر طوطیان که بر شکرستان پریده‌اند (وحشی بافقی، قرن ۱۰)
۶) بنابراین «آیا چگونه»، با توجه به کاربرد و معنایی که دارد، درست است.
چند نکته و چند شاهد را هم در این باره ببینید.

سید محمد بصام
@Matnook_com باز کردن / نظر دهید

2022-02-20 16:29:15 فهرست موضوعی - الفبایی انتشارات کتاب بهار

پاییز ۱۴۰۰

@Ketabe_Bahar باز کردن / نظر دهید