رخداد تازه(مصطفی مهرآیین)

2023-04-18 17:21:04 فایل صوتی جلسه پنجم درسگفتار "روش تحقیق کیفی" به تاریخ بیست و نهم فروردین چهارصد و دو.در این جلسه به شرح اندیشه شلایر ماخر درباره تفسیر و دو وجه آن یعنی وجه دستوری و وجه معنایی یا روانشناختی پرداخته ام و نشان داده ام این دو وجه چگونه در اندیشه ساختار گرا سوسور و معناگرایی تاریخی باختین طرح شده اند.

http://t.me/mostafamehraeen باز کردن / نظر دهید

2023-04-14 01:54:44 فایل صوتی گفتگو با یاشار سلطانی و سرکار خانم منیژه حکمت درباره مرگ استاد کیومرث پور احمد و وضعیت امروز جامعه ایران.

http://t.me/mostafamehraeen باز کردن / نظر دهید

2023-04-14 01:47:58

باز کردن / نظر دهید

2023-04-14 01:45:56 مرگ خودخواسته #کیومرث_پوراحمد، کسی که در فیلم‌هایش راوی زندگی و امید بود، به اعتقادی برخی میتواند زنگ خطری برای جامعه ایی باشد که مردمانش برای یک زندگی معمولی مدام می‌جنگند.

در این برنامه با #منیژه_حکمت کارگردان و #مصطفی_مهرآیین جامعه‌شناس، در برنامه #راه_دیگر گفتگو کردم.

لینک کامل برنامه در یوتیوب:
https://openinapp.co/c3xwj

@yashar_soltani | یاشار سلطانی باز کردن / نظر دهید

2023-04-13 03:05:34 مساله حجاب در ایران امروز

از هر گونه مناقشه و منازعه و درگیری و گفتگو و بحث و جدل در خصوص مساله حجاب یا هر موضوع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی دیگر باید استقبال کرد و بر شدت آن افزود،حتی اگر گاه شکل خشونت آمیز به خود گیرد.منازعه یعنی با هم بودگی و اجتماع.منازعه قوام بخش یک زندگی اجتماعی-سیاسی پویا است.منازعه آغاز فهم اختلاف و وجود شکاف در درون جامعه و یکنواخت و یکدست نبودن جامعه است.در درون منازعه است که ایده فهم یا به زبان دقیق تر فهم فهم ممکن می شود و جامعه از توان تفسیر و گفتگو برخوردار می شود.وقوع منازعات و آشکار شدن تکثر فکری جامعه آغاز فروپاشی استبداد و تعادل یافتن نیروهای اجتماعی است.با آغاز منازعات اجتماعی، ریشه های اجتماعی قدرت و چگونگی حرکت جامعه در راستای قدرت یا مقاومت آشکار می شود و دیگر امکان به محاق بردن مقاومت مدنی مردم از میان می رود.منازعه یعنی آغاز مردم، حتی اگر مردم بار دیگر با فشار شدید دستگاه سرکوب قدرت روبرو شوند.اصولا دستگاه سرکوب زمانی فعال می شود که مردم آغاز به تاسیس راهی نو کرده اند.تکاپوی نظام قدرت برای یکدست سازی دوباره جامعه، حکایت از خروج جامعه از مسیر ترس و سکوت و اندوه و اطاعت دارد.باید به منازعه بر سر همه مسائل بنیادی جامعه دامن زد تا توان جامعه و نظام سیاسی مستقر در بستر جامعه رو در روی یکدیگر قرار گیرند و قدرت و توان آن ها به آزمون گذاشته شود.مشکل جامعه ما این است که به تشدید منازعه بر سر مسائل متفاوت اجتماعی دامن نمی زند و انرژی و توان خود را معطوف به این مسائل نمی سازد تا جایی که دچار خفگی می شود و آن موقع خود را در موقعیت انقلابی می بیند.موقعیت انقلابی را باید به قلمروهای متفاوت منازعه تفکیک کرد و در هر قلمرو به شیوه و منطق خاص خود آن پیش رفت و وضعیت موجود را به چالش کشید و تغییر داد.انقلاب در جامعه امروز ایران نیازمند تبدیل کردن گوشه گوشه بحران های جامعه به بحران اجتماعی و دامن زدن به منازعات در آن حوزه و ایجاد تغییر در آن قلمرو است.

http://t.me/mostafamehraeen باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 17:30:35 فایل صوتی جلسه چهارم درسگفتار "روش تحقیق کیفی" به تاریخ بیست و دوم فروردین چهارصد و دو. در این جلسه پس از اشاره ای کوتاه به جایگاه "تفسیر" در اندیشه گادامر به شرح دریافت های متفاوت از مفهوم "متن" نزد گیرتز، سوسور، باختین، فوکو، فروید، کریستوا، آرنت، و..‌پرداخته ام. باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 00:41:46 بنیادی ترین مفهومی که گابریل مارسل به نقد آن می پردازد، مفهوم "انتزاع" است و جالب اینکه در زندگی خودش شرح می دهد که انتزاع پناهگاه نخستین من بود و من از تجربه ها به شدت متنفر بودم چون دائما در عالم واقع کارهایی از من می خواستند که از انجامش ناتوان بودم و به دنیای انتزاع پناه می بردم.بعدها می گوید متوجه شدم آنچه نجات بخش من است همین "دنیای تجربه" هاست.مارسل دشمن روحیه انتزاعی فیلسوفان نظام پرداز است.او معتقد بود فلسفه باید به زبان متعارف سخن بگوید و مبتنی بر یک شهود بنیادی باشد.میگفت فیلسوف باید در مقام انسان سالک ظاهر شود، اما انسان سالکی که جائیکه سلوکش را طی می کند همین زندگی روزمره است و سلوکش در زندگی روزمره و تجربه های معمولی انسانی ممکن می شود.می گوید من در نمایشنامه این را یاد گرفتم که ما باید در مقام انسان پیوندگاه همه انسان ها باشیم یا حتی در مقام تفکر به این نتیجه رسیدم که طبعا توان ذهنی انسان قادر به پذیرش همه استدلال ها نیست،اما می تواند تبدیل به جایی شود که با همه گزاره های استدلالی با تساهل برخورد کند....

http://t.me/mostafamehraeen باز کردن / نظر دهید

2023-04-10 14:24:24 موجود ناتوان و ضعیف و فاقد اندیشه قابل دستکاری نیست.جامعه همچون مفسری است که به تفسیر دائم سخنان و کنش های سیاسی نظام قدرت موجود می پردازد و به تناسب به آن پاسخ خواهد دهد.در این حالت، تاثیر سیاست بر جامعه تبدیل به منبعی برای رشد جامعه و گسترش توان اجتماعی و دموکراتیک آن می شود.زمانی که دورکیم در پاسخ به بحران های سیاسی جامعه فرانسه سخن از همبستگی اجتماعی و تقسیم کار اجتماعی می گوید در واقع با ما سخن ازاجتماعی شدن یا اجتماعی بودن سیاست یا جامعه بنیاد بودن سیاست می گوید و اینکه جامعه می تواند در شکلی پایدارتر به حل مشکل همیشگی منازعه سیاسی و استبداد در جامعه بپردازد.

۵.میل ما به سرنگونی یا فروپاشی یا واژگونی جمهوری اسلامی نباید ما را تبدیل به موجوداتی عجول در حوزه اندیشه کند تا آنجا که اندیشه و اندیشیدن را به صرف عمل سیاسی و انقلابی تقلیل دهیم و چیزی جز سخن گفتن از شیوه سرنگونی نظام موجود نشنویم.نظام سیاسی موجود هر چه که باشد به زبان جامعه شناختی احتمالا بخشی از ضرورت تاریخی و فرهنگی ما بوده و هست.به این ضرورت باید عمیقا اندیشید،حتی اگر نسل ها قربانی فرآیند تغییر آن شوند.می دانم جهان امروز جهان سرعت و عجول بودن و استفاده از دستاوردهای تکنولوژیک و علمی ست و زیستن در یک نظم بسته اجتماعی چه درد و رنجی بر ما عارض می سازد، اما به زبان دوبوار، دوران هیتلر و نازیسم بهترین دوران برای اندیشه ورزی عمیق درباره آزادی بود.

http://t.me/mostafamehraeen باز کردن / نظر دهید

2023-04-10 14:24:24 چرا باید به "امر اجتماعی" اندیشید و از آن سخن گفت؟

۱.چندی پیش سرکار خانم حسام،از زنان فرهیخته جامعه شناس، در نقدی این پرسش را در مقابل من مطرح ساختند که شما در سخنرانی خود در وزارت کشور به درستی بر امر سیاسی و تبدیل شدن آن به یک "شر بنیادین" تاکید کردید،اما چه شد که بلافاصله در گفتگوی بعدی خود از ارزش "امر اجتماعی" و لزوم نشاندن همبستگی اجتماعی و تقسیم کار اجتماعی به جای منازعه سیاسی سخن گفتید.آنچه در ادامه می نویسم پاسخ من به این نقد خانم حسام بزرگوار است.

۲.در جامعه شناسی سیاسی گفته می شود این قلمرو از جامعه شناسی شامل سه بحث است:الف.مطالعه تاثیر جامعه بر سیاست،ب.مطالعه منطق درونی سیاست، و ج.مطالعه تاثیر سیاست بر جامعه.من در اینجا از منطق درونی سیاست سخن نخواهم گفت که در همان سخنرانی وزارت کشور گفته ام سیاست در جامعه ما چیزی جز ترکیب فریب و خشونت نیست که اکنون ناتوان تر از همیشه در حال "هذیان گویی" است و با هذیان گویی های خود تنها بر درد و رنج خود و مردم می افزاید تا آنجا که در نهایت می توان آن را یک "شر بنیادین" یا مایه عبرت بشر دانست.نقد خانم حسام بزرگوار این است که چرا این دیدگاه را ترک گفته اید و به بسط آن نپرداخته اید.بااینحال، من این دیدگاه را ترک نگفته ام و باز هم از شر بودن سیاست در ایران سخن خواهم گفت. اما یک نکته را نباید فراموش کرد که خواست ما برای تغییر سیاسی نباید مانع از اندیشیدن ما به وجوه متفاوت مسائل جامعه شناسی سیاست در ایران شود.حداقل آنکه جامعه شناسی سیاسی از ما می خواهد به دو مساله دیگر یعنی بنیان های اجتماعی سیاست و تاثیرات سیاست بر جامعه بیندیشیم تا هم دقیق تر بدانیم چه بر ما می گذرد و هم بدانیم بحران سیاسی جامعه را به چه اشکال متفاوتی میتوان برطرف ساخت،اگرچه حس شهودی همه ما به ما بگوید که در نهایت راهی جز خشونت نمی تواند به بحران سیاسی این کشور پاسخ دهد.

۳.تاثیر جامعه بر سیاست "تا حدودی" یا "بخشی" است، اما این تا حدودی را نباید وانهاد و بی اعتنا از کنار آن گذشت.این یک پرسش بنیادی است که ما چگونه جامعه ای هستیم که چه قاجار باشد و چه پهلوی و چه جمهوری اسلامی،در نهایت با استبداد روبرو می شویم و میل به سرنگونی استبداد داریم؟ این چگونه جامعه ای است که بی اعتنا از کنار همه مشکلات خود چون آلودگی هوا،مرگ ناشی از تصادف،فساد اقتصادی،فساد آموزشی،فقر بخش های زیادی از جامعه،گسترش اعتیاد،نابودی محیط زیست، اعدام بیگناهان،و...بی اعتنا می گذرد و چنان زندگی می کند که گویی هیچ مشکلی وجود ندارد، اما به یکباره در شعارهای خیابانی خود می گوید من از همه این مسائل ناراضی ام و ریشه همه این مشکلات در حکومت است؟ این چگونه جامعه ای است که اگر بنا به آمارهای کلان اقتصادی و طبقاتی و شغلی به تحلیل آن بپردازی،همدست با مافیاهای متعدد قدرت و ثروت سعی در بازتولید وضع موجود دارد، اما در عین حال می کوشد از تنگناهای فرهنگی و اجتماعی موجود فراتر رود و نظام سیاسی را به چالش بکشد؟ این چگونه جامعه ای است که اگر در سطح خرد به رفتارهایش بنگری با تناقض عرفان درونی همگانی و خشونت و بی اخلاقی فراگیر اجتماعی روبرو می شوی و نمی دانی کسی که اینگونه به مادر خود خدمت می کند و مادر را تاج سر می داند،چگونه زن و دختر مردم را به باد کتک می گیرد؟ یا در سطح نهادی، این چگونه جامعه ای ست که برای هیچ امر اجتماعی خود کار نهادی نمی کند اما بیکباره خواهان دموکراسی می شود؟ این چگونه جامعه ای است که حکومت آن به کشورهای دیگر لشکرکشی زمینی و موشکی و ....می کند و به کشتن مردم پیر و جوان جوامع دیگر می پردازد و جامعه در مقابل آن ساکت است و چیزی نمی گوید و هیچ برنامه ای برای متوقف کردن آن ندارد ولی یکباره در شعارهایش سخن از بی ارزشی غزه و لبنان و اهمیت ایران می گوید و به کشتن انسانها اعتراض می کند؟ این نمونه مسائل را می توان به لایه های عمیق تر فرهنگی و اندیشه ای نیز بسط داد و به طرح سوالات متعدد در مقابل این جامعه و نقش آن در وقوع رویدادهایی دانست که بر آن می گذرد و زندگی کردن و نفس کشیدن را برای آن سخت ساخته است.

۴.در سوی دیگر،چرا باید به تاثیر سیاست به جامعه نیندیشید.بی شک، سیاست در پی دستکاری جامعه و هدایت آن در مسیر دلخواه خود و در همراهی با منافع قدرت است.سیاست عنصری خنثی یا بی طرف و ناتوان نیست،برعکس،سیاست وجود فعالی ست که دائما چه به شیوه نیرنگ و فریب و چه در قالب طرح و برنامه و چه در چارچوب زور و خشونت سعی در یکدست سازی جامعه و از بین بردن فضاهای تنفس آن دارد تا آنجا که جامعه را بصورت مطلق تبدیل به یک نظم هماهنگ با خود سازد.جامعه اما باید بتواند بحران های سیاسی را تبدیل به بحران های اجتماعی کند و با مشارکت فعالانه خود هم به حل آن ها بپردازد و هم به سیاست نشان دهد که جامعه یک باز کردن / نظر دهید

2023-04-06 12:24:20 http://t.me/mostafamehraeen باز کردن / نظر دهید