تز یازدهم

2022-01-03 05:59:46 اعتقاد کارل مارکس به مفهوم «گرایش یا جهت‌گیری نزولی نرخ سود» مدت‌‌هاست که به یکی از مناقشه‌برانگیزترین ارکان و اجزای نظریه مارکس و ایضا نظریه مارکسی بدل شده است. این مفهوم تفاسیر در حالِ تکوینی را پر و بال داده که معارض یکدیگرند و «بازسازی‌های» نظری‌ای را پدید آورده است که نقیض هم‌ هستند. بی‌تردید مقاله حاضر در پی آن نیست که به حل‌و‌فصل این‌دست از مناقشات تفسیری و بازسازنده مبادرت ورزد؛ بلکه پیشنهاد می‌کنیم در عوض، با عطف به یکی از تعیین‌کننده‌ترین مراحل تشکیل و تکوین مفهوم وجه تولید سرمایه‌داری در تفکر مارکس، یعنی یادداشت‌های او در سال‌های 8-1857 که متعاقبا زیر عنوان گروندریسه به چاپ رسید، به بررسی نقش مفهوم «گرایش نزولی نرخ سود» بپردازیم.
این یادداشت‌های ناتمام ولی از درون نظام‌مند، که در آغاز هجوم یک بحران عظیم جهانیِ برآمده از وجه تولید سرمایه‌داری نوشته شده‌اند، دریچه‌ای منحصر‌به‌فرد را برای‌مان می‌گشاید تا از خلال آن به تماشای آزمایشگاه نظری مارکس بنشینیم، البته، پیش از هر چیز نه بدین خاطر ‌که طبق آنچه شارحان مختلف گمان برده‌اند، گروندریسه «اثری است مبتنی بر گذار» از یک پارادایم «جوان» به پارادایمی «پخته»‌تر. طبق این نظر، ما با تکثری از ارزیابی‌های به یک اندازه مثبت و منفی‌ای مواجه هستیم که حول این گذار شکل گرفته‌اند؛ برای مثال، از یک سو، برای آلتوسری‌ها این گذاری است از ایدئالیسم/ایدئولوژی به ماتریالیسم/علم و از سوی دیگر، برای ای. پی. تامپسون این گذار معرف عبور از سیاست به «اقتصادگرایی»، یا همان «بن‌بست اقتصاد سیاسی» است. در هر دو مورد، خوانش و تفسیر گروندریسه تابعی می‌شود از نقش «مثال‌زدنی» آن در حکایتی از پیش‌ تعیین‌شده که یا حاکی از پالایش و پاکسازی است یا تباهی و زوال. در‌حالی‌که اهمیت گروندریسه مبتنی است بر شکل دراماتیکی که در بستر آن می‌توانیم تناقضات ضمنی و گاه تعارضات عیان موجود میان مضامینی را به نظاره‌ بایستیم که در جملگی آثار مارکس به چشم می‌خورند. باز کردن / نظر دهید

2022-01-03 05:59:25 تز یازدهم

بحران و نرخ سود در آزمایشگاه مارکس

پیتر دی توماس و گریت رِیتِن
ترجمه: نیما عیسی‌پور

لینک مقاله در سایت:
http://thesis11.com/Article.aspx?Id=6565
دانلود نسخه pdf:
http://thesis11.com/Images/Pdf/6565/ArticleFile.pdf

www.thesis11.com
https://t.me/thesis11site باز کردن / نظر دهید

2021-12-28 10:29:10 تز یازدهم

کلامی چند در باره‌ی پدرم، محمدجعفر پوينده
نازنین پوینده

«۹ دسامبر، پدرم برای کار در یک مرکز تحقیقات فرهنگی خانه را ترک کرد. حدود ظهر سه نفر جلوی محل کارش در خیابان تنکابن در كريمخان به زور پدرم را سوار يک ماشين دوو سفيد کردند. به گواهی شاهدان او داد می زده که من سوار ماشين نمی شوم، من کاری نکرده‌ام، مترجم‌ام. پدرم شناسنامه‌اش را در خيابان به عابران نشان می‌داده و اسم خود را فریاد می‌زده است. سه مرد قاتل او را به داخل ماشين هل دادند. پدرم را در ‌اطراف بهشت زهرا خفه کردند. در همان روز کالبد بی‌جان محمد مختاری پیدا شد. سه روز بعد بود که ما جسد پدرم را همراه با ساکش در چند کیلومتری تهران یافتیم. گذرنامه‌ی همسرش، سیما، و خود او در جیبش بود. گويا قصد داشته همان روز به دفتر یونسکو در تهران پناهنده شود.
ترجمه‌ی اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر به خط او یک هفته پس از قتلش منتشر شد. محمد جعفر پوينده در چهل‌وچهار سالگی به قتل رسید. مرگ او، همچون قتل هزاران انسان بی‌گناه، زخمی باز در تاریخ ایران خواهد ماند.
او نمادی‌ست از تحول آدمی به مدد سخت‌کوشی و پشتکار.»

https://news.gooya.com/2021/12/post-59849.php باز کردن / نظر دهید

2021-12-25 14:54:42 ‌
منتشر شد
«تفکر نامتناهی»
حقیقت و بازگشت به فلسفه
آلن بدیو
ترجمه‌ی صالح نجفی

تفکر نامتناهی مجموعه‌ای از جستارهای آلن بدیو را گرد هم آورده است. ویراستاران مجموعه این جستارها را به گونه‌ای انتخاب و مرتب کرده‌اند که طیف علایق بدیو را بازنمایند. دو مقاله‌ی اول کتاب این دعوی بدیو را به خواننده عرضه می‌کنند که زمانه‌ی ما نیازمند نوسازی فلسفه و نیازمند مقوله‌ی حقیقت است. فصل‌های بعدی نمایانگر مداخله‌های او در چهار حوزه‌ی روان‌کاوی، سیاست، هنر و سینما است. عنوان فرعی کتاب یادآور ژست بنیادی تفکر بدیو است ــ این «بازگشت به فلسفه» در تقابل با جریان‌های مسلط در فلسفه‌ی معاصر مطرح می‌شود که در کار بدیو در قالب سه گرایش اصلی تحلیل شده‌اند: فلسفه‌ی هرمنوتیکیِ هایدگر و گادامر؛ مکتب تحلیلی ویتگنشتاین و کارنپ؛ و پست‌مدرنیسمِ دریدا و لیوتار.
جاستین کلمنس و الیور فلتهم، ویراستاران مجموعه، جستار پرمغزی را به عنوان مقدمه بر مجموعه افزوده‌اند که درآمدی است بسیار دستیاب برای آشنایی با مقدمات تفکر بدیو، آن‌گونه که در شاهکار او، وجود و رخداد، مطرح شده‌اند.

بخشی از کتاب

‌‌‌‌ ارسال رایگان به سراسر کشور www.nashreney.com

@neypub باز کردن / نظر دهید

2021-12-25 14:54:42 ‌
منتشر شد
«فراسیاست»
درباره‌ی سیاست حقیقت
آلن بدیو
ترجمه‌ی صالح نجفی و مهدی امیرخانلو

امروزه همه‌جا از سیاست رهایی‌بخش سخن می‌گویند، مسئله‌ی اساسی شاید رهانیدن خودِ سیاست باشد. آلن بدیو در این کتاب، که نام «فراسیاست» بر آن گذاشته است، می‌کوشد مفهوم سیاست را در مقام یکی از شروط اصلی فلسفه بازسازی کند. «فراسیاست» نه به معنای فرا رفتن و برگذشتن از سیاست، بلکه برعکس به معنای مشروط کردن دوباره‌ی تفکر به دستاوردهای واقعی آن و سازمان دادن فلسفه حول مصادیقی از سیاست است که واقعاً نسبت به وضع موجود ناهمگون باشند. بدیو از درِ مخالفت با انواع علوم و فلسفه‌های سیاسی درمی‌آید که سیاست را به ابژه‌ی تأمل و طبقه‌بندی تقلیل داده‌اند و در مقولاتی چون اجماع و مدیریت افکار عمومی خلاصه کرده‌اند. او در عوض تمرکز خود را بر پرسش از امکان «سیاست حقیقت» می‌گذارد و بر این اساس، در کنار بررسی مجدد مفاهیمی چون دموکراسی و عدالت، به بازخوانی انتقادی یا همدلانه‌ی بعضی از آثار معاصرانش می‌پردازد، از جمله بازخوانی مسئله‌ی سوژه در کار آلتوسر، تاریخ کارگران به روایت رانسیر و پروژه‌ی سیاسی رفیق همرزمش سیلون لازاروس.

بخشی از کتاب
‌‌‌‌
@neypub باز کردن / نظر دهید

2021-12-22 05:27:34 هوشنگ گلشیری در زمستان ۱۳۷۷، پس از قتل‌های سیاسی آن سال، نخست این‌ها را می‌نوشته تا بعد مصالح کارش کند، چنانکه خود نوشته «این که می‌نویسم واقعاً کار نیست. این تنها یادداشتی است، مادۀ خامی که باید با همۀ آن اعماق ترکیب شود، یا تصاویری از آن اعماق را تزیین کند، واقع‌نما کند.» اما بعد تصمیم می‌گیرد که آن را مقاله‌ای کنَد و به نشریۀ The New York Review of Books برای انتشار بسپارد. این را از مقایسه‌ی چند تحریر متن فهمیده‌ام. او خود جای دیگری نوشته است که پس از قتل‌های سیاسی سال ۷۷ دیگر نتوانست داستان بنویسد.
این متن نیز ناتمام مانده است. بخشی از آن را سايت آسو با اندکی تصحیح منتشر كرده است.

https://www.aasoo.org/fa/articles/3683 باز کردن / نظر دهید

2021-12-07 17:32:33 ژان‌لوک گدار «دربارۀ ماهیت توتالیتاریسمِ» هانا آرنت را روی صحنه می‌خواند

دو زن خانه‌دار دربارۀ مضمون‌هایی فلسفی با هم بحث می‌کنند (بحث‌شان در واقع مکالمۀ روزآمدی از افلاطون و سقراط است) و در حین بحث کارهای خانه را انجام می‌دهند. شوهر یکی از این دو روی سِنِ تئاتر در سالنی خالی مشغول تمرین نقش خود در نمایشنامه‌ای است، متنی فلسفی از قرن بیستم را دربارۀ نظام‌های تام‌گرا (توتالیتاریسم) از بر می‌خواند. به خانه که برمی‌گردد به اتفاق همسرش تصمیم می‌گیرند تعطیلات را به کوهستان بروند.

فیلمی که خلاصه‌اش را بازگفتیم "ما هنوز اینجاییم" نام دارد، ساختۀ آن-ماری میه‌ویل (1997)، فیلمساز سوئیسی که از سال 1970 یار غار و شریک زندگی و همکار ژان‌لوک گدار بوده است، و بازیگر شوهری که وصفش رفت ژان‌لوک گدار است. در این صحنه از فیلم آقای کارگردان را می‌بینیم با موهای ژولیده و صورت اصلاح‌نکرده که قطعه‌ای از جستار هانا آرنت را دربارۀ ماهیت توتالیتاریسم نقل می‌کند. این تک‌گویی که در صحنۀ خالی از دکور سالن تئاتری خالی اجرا می‌شود (در پسزمینه فقط عکسی از جوانیِ آرنت روی پساویز صحنه انداخته‌اند) دربارۀ جباریت و انزوا و اختیار است و با مهارت و احساسی حیرت‌آور ادا می‌شود. متن تک‌گویی به قرار ذیل است:
@thesis11site

https://bit.ly/31Jyel6 باز کردن / نظر دهید

2021-12-04 15:32:58 ژان‌لوک گدار «دربارۀ ماهیت توتالیتاریسمِ» هانا آرنت را روی صحنه می‌خواند

دو زن خانه‌دار دربارۀ مضمون‌هایی فلسفی با هم بحث می‌کنند (بحث‌شان در واقع مکالمۀ روزآمدی از افلاطون و سقراط است) و در حین بحث کارهای خانه را انجام می‌دهند. شوهر یکی از این دو روی سِنِ تئاتر در سالنی خالی مشغول تمرین نقش خود در نمایشنامه‌ای است، متنی فلسفی از قرن بیستم را دربارۀ نظام‌های تام‌گرا (توتالیتاریسم) از بر می‌خواند. به خانه که برمی‌گردد به اتفاق همسرش تصمیم می‌گیرند تعطیلات را به کوهستان بروند.

فیلمی که خلاصه‌اش را بازگفتیم "ما هنوز اینجاییم" نام دارد، ساختۀ آن-ماری میه‌ویل (1997)، فیلمساز سوئیسی که از سال 1970 یار غار و شریک زندگی و همکار ژان‌لوک گدار بوده است، و بازیگر شوهری که وصفش رفت ژان‌لوک گدار است. در این صحنه از فیلم آقای کارگردان را می‌بینیم با موهای ژولیده و صورت اصلاح‌نکرده که قطعه‌ای از جستار هانا آرنت را دربارۀ ماهیت توتالیتاریسم نقل می‌کند. این تک‌گویی که در صحنۀ خالی از دکور سالن تئاتری خالی اجرا می‌شود (در پسزمینه فقط عکسی از جوانیِ آرنت روی پساویز صحنه انداخته‌اند) دربارۀ جباریت و انزوا و اختیار است و با مهارت و احساسی حیرت‌آور ادا می‌شود. متن تک‌گویی به قرار ذیل است:
@thesis11site

shorturl.at/rCHTZ باز کردن / نظر دهید

2021-12-01 11:28:22 "حتی اگر کمونیسم مرده باشد، باز می‌توان از «سوگواری» برای آن خودداری کرد، از «به کار آوردنِ» آن به سیاق جلسات روان‌کاوی خودداری کرد و حتی به یکباره از هر کاری خودداری کرد. و البته گزینۀ ممکن و مطلوب این است که همچنان به سیاق بیمارانی که در جلسات درمان تعارض‌های روان‌شان را برون می‌ریزند به «برون‌ریزیِ» بهترین ویژگی‌های کمونیسم ادامه دهیم، خاصه اگر گزینۀ بهتری به دست نداشته باشیم."

از کتاب "مرده-سپاهِ نیچه: زیباشناسی و سیاست و نبوّت یا فن-فرهنگِ نمایش‌مدارِ زندگی هرروزه"

Nietzsche′s Corps/e
Aesthetics, Politics, Prophecy, or, the Spectacular Technoculture of Everyday Life (1996)

کتاب آقای جِف وِیت با نقل قولی تکان‌دهنده‌ای از ژرژ باتای آغاز می‌شود:

Nietzsche's position is the only one outside of communism.

برای فهم مفاد این جمله نگاه کنید به مقالۀ آقای وِیت، «بودلرِ نیچه یا چرخشِ پرولِپسیسیِ والای تفکر اقتصادِ سیاسی‌نشانِ او» (1995):

«اگر چنانکه ژرژ باتای در 1959 اظهار داشت «بیرون از کمونیسم موضعی جز موضع نیچه نداریم»، آنگاه باید گفت امروز پس از «شکست کمونیسم» چیزی جز نیچه برای‌مان نمانده است. و ما همگی (از راست و چپ و میانه) کماکان نوشته‌های او را در وجه نا-بینشی می‌خوانیم که، بنا به نظر آلتوسر، به «اقتصاد سیاسیِ کلاسیک» شکل می‌دهد.»

@thesis11site باز کردن / نظر دهید

2021-11-28 21:41:32 در حالی که نیهیلیسم قطعاً در نولیبرالیسم وجود دارد، مفهوم بی‌فایده‌گرایی جا را برای بعد دیگری در بی‌معنی بودن زندگی نولیبرالی باز می‌کند. در این بعد، بی‌معنایی چیزی نیست که منفعلانه نهادینه شود و یا فعالانه پذیرفته شود، بلکه چیزی است که بدون رضایت یا حتی آگاهی در زندگی افراد ظاهر می‌شود، خواه در شغل، تحصیلات، شرایط اجتماعی، وضعیت اقتصادی باشد یا موقعیت قانونی آنها. در جایی که نیهیلیسم مستلزم در نظر گرفتن نگرش خاصی به جهان است، بی‌فایده‌گرایی بسیار موذیانه‌تر و درونی‌تر است. از این گذشته، بسیاری از ما ممکن است باور داشته باشیم که به شیوه‌ای معنادار به جامعه کمک می‌کنیم!
بی‌فایده‌گرایی در عوض شکلی از گرفتار شدن در جستجوی معناداری است، جایی که ما مجبور به تکرار یک سری رفتارهای روزانه هستیم که ما را عمیق‌تر در دام منطق ناب رقابت و فردگرایی می‌اندازد که هرگونه توسعه پیوندهای مشترک و رفاه جمعی را نفی می کند. باز کردن / نظر دهید