2021-12-25 13:06:03
بۆ کۆچی ناوادەی مامۆستا سەلام ناوخۆش/ بە بهانه درگذشت زودهنگام استاد سلام ناوخوش
اسماعیل شمس
دوست نازنین و نویسنده پرکار و چند بعدی کرد و کردستان ، استاد سلام ناوخوش در سن ۵۵ سالگی درگذشت و یاران و همکاران و شاگردانش را داغدار کرد. درباره او و به ویژه دغدغه های تمام نشدنی اش، گستره دانش و آگاهی اش و البته تواضع و فروتنی اش چیزی نمی نویسم. آثار او که در ادامه به نقل از صفحه شخصی اش آمده اند به خوبی نشان می دهند که تاریخ و فرهنگ کرد چه کسی را از دست داده است. زهی اسفا که بیشتر ما، آدمها را تا وقتی که زنده هستند نه می شناسیم و نه ارج می نهیم؛ سهل است که نادیده می گیریم و رنج می دهیم. شاید اغراق نباشد؛ اگر بگوییم که بیشتر ما ملتی زنده کش و مرده پرست هستیم.
ژیان نامه:
ساڵی 1966 له گوندى "زێبارۆك"ى سه‌ر به قه‌زاى شه‌قڵاوه سه‌ر به پارێزگاى هه‌ولێر له‌دایكبووه.
ساڵى 1969 ڕویان كردوه‌ته شارى هه‌ولێر، قۆناغى سه‌ره‌تایی له قوتابخانه‌ى زاگرۆس و مه‌وله‌وى ته‌واوكردووه، قۆناغى ناوه‌ندى له قوتابخانه‌ى قوته‌یبیه و ئاماده‌یی له هه‌ڵمه‌تى كوڕان خوێندووه.
ساڵى 1985 له به‌شى ئینگلیزى كۆلێژى ئادابى زانكۆى سه‌ڵاحه‌دین وه‌رده‌گیرێت و ساڵى 1990 ته‌واویده‌كات و به مامۆستا دامه‌زراوه له وه‌زاره‌تى په‌روه‌رده.
سالێ 1993 بۆ خوێندنى ماجستێر وه‌رگیراوه له زانكۆى سه‌ڵاحه‌دین له زمانى ئینگلیزیدا و ساڵى 1996 موناقه‌شه‌ى به‌حسه‌كه‌ى كراوه. له مانگى شه‌شى ساڵى 1996 چووه‌ته زانكۆى دهۆك و له‌قه‌بى زانستى مامۆستاى یاریده‌ده‌رى وه‌رگرتووه و به مامۆستاى ئینگلیزى دامه‌زراوه و له كۆلێژى ئاداب زمانى ئینگلیزى و له كۆلێژى شه‌ریعه سیره‌ى به زمانى ئینگلیزى وتووه‌ته‌وه.
ساڵى 1999 له‌قه‌بى زانستى مامۆستاى وه‌رگرتووه و له‌و زانكۆیه و له‌وێ به‌رده‌وام بووه تا ساڵى 2003 چووه‌ته زانكۆى سه‌ڵاحه‌دین و له ساڵى 2006 له‌قه‌بى پڕۆفیسۆرى یاریده‌ده‌رى پێدراوه و له‌و كاته‌وه تا ئێستا مامۆستایه له به‌شى ئینگلیزى په‌روه‌رده‌ى بنه‌ڕه‌تى زانكۆى سه‌ڵاحه‌دین.
له زانكۆكانى كوردستان وانه‌ى وتووه‌ته‌وه و سه‌رپه‌رشتى و تاوتوێى چه‌ندین نامه‌ى ماجستێرى كردووه.
سه‌رۆكى ڕێكخراوى (زمانناسى كوردی)یه و خاوه‌ن ئیمتیازی یه‌كه‌م گۆڤاری تایبه‌ته به زمانى كوردى (زمانناسی) كه 17 ژماره‌ی لێ ده‌رچووه. هه‌روه‌ها سه‌رۆكی ڕێكخراوی (زمانناسی بۆ په‌ره‌پێدانی زمانى كوردی)یه.
كتێبه‌كانى:
أ-فه‌رهه‌نگ:
1.فه‌رهه‌نگى ئۆكسفۆرد، كوردى-ئینگلیزى .
2.فه‌رهه‌نگى ئۆكسفۆردى نوێ، سۆرانى ژ بادینى- ئینگلیزى.
3.فه‌رهه‌نگى سیدرا، كوردى-عه‌ره‌بى- ئینگلیزى.
4.فه‌رهه‌نگى هیوا، ئینگلیزى- كوردى.
5.فه‌رهه‌نگى هه‌راشان. به هاوبه‌شى له‌گه‌ڵ: د. كوردستان موكریانى.
6.فه‌رهه‌نگى زاراوه‌ى ئه‌ده‌بى. به هاوبه‌شى له‌گه‌ڵ: د. مارف خه‌زنه‌دار.
7.فه‌رهه‌نگی زمانه‌وانی ناوخۆش.
8.فه‌رهه‌نگی یاسایی ئۆكسفۆرد.
9.فه‌رهه‌نگی كارگێڕی. ( به هاوبه‌شى له‌گه‌ڵ: د. شه‌فیق و جه‌مال عه‌بدول.
10.فه‌رهه‌نگى هه‌زه. به هاوبه‌شى له‌گه‌ڵ: د. كوردستان موكریانى.
ب-زمانناسى:
1.زمانناسى و هه‌ندێ بابه‌تى زمانناسى كوردى.
2.پوخته‌یه‌ك ده‌رباره‌ى زمانناسى-مێژوویى، بونیاتگه‌رى،چۆمسكى-.
3.زمانى ئایینى كورد .
4.واتاسازى. (به هاوبه‌شى له‌گه‌ڵ: د.نه‌ریمان خۆشناو) .
5.ستانده‌ربوونى زمانى كوردى له نێوان زمانى سیاسه‌تی و سیاسه‌تى زمان.
6.مێژووێكى بۆ مێژووى زمانى كوردى.
7.به‌ریه‌ككه‌وتنى زمان.
8.سارا، بۆ فێربوونى زمانى ئینگلیزى.
9.زمانه‌وانى. ( به هاوبه‌شى له‌گه‌ڵ: د.نه‌ریمان خۆشناو)
10.كۆبه‌رهه‌می زمانه‌وانی .
11.زمانی قورئان له نێوان زمانى ده‌قى ئیلاهى و زمانى نه‌ته‌وه‌دا.
12.زمانه‌وانی له پانینیه‌وه بۆ چۆمسكی. ( به هه‌ردوو زمانى ئینگلیزى و كوردی)
13.دیداره زمانه‌وانییه‌كانم.
ت-وه‌رگێڕانه‌كانى بۆ سه‌ر زمانى كوردى:
1.قورئان و زانستى نوێ. له ئینگلیزییه‌وه، نووسینى: د.مۆریس بوكاى.
2.كورد و كوردستان له‌نێوان به‌رداشى داگیركاراندا. له ئینگلیزییه‌وه، نووسینى: دێرك كینان.
3.كرۆنۆلۆژیاى مه‌سه‌له‌ى ویلایه‌تى موسڵ 1918-19926. له ئینگلیزییه‌وه، نووسینى: پڕۆفیسۆر د.میم كه‌مال ئۆقه .
4.نۆ چیرۆك له‌باره‌ى خه‌ڵكه‌وه. له ئینگلیزییه‌وه.
5.ده‌قه‌كانی كۆنگره‌ى سیڤه‌ر و خوێندنه‌وه‌یه‌كى تر. له ئینگلیزییه‌وه.
6.یاسا بنه‌ڕه‌تییه‌كانى ڕسته‌ى كوردى. له ئینگلیزییه‌وه، نووسینى: پڕۆفیسۆر وریا عومه‌ر ئه‌مین.
7.ئایا عائیشه بووكێكی 6 ساڵی بوو؟ له ئینگلیزییه‌وه.
8.نه‌خشه‌ڕێگا. له كوردیه‌وه بۆ ئینگلیزی، نووسینى: نیعمه‌ت عه‌بدوڵڵا.
9.كورد له ژێر سایه‌ى دوو حوكمرانیی زه‌رده‌شتییه‌تدا. له ئینگلیزییه‌وه .
@kurdistanname
1.3K viewsedited 10:06
ک
